Böyle bir sorunun gündeme gelmesi, günümüzde çok popüler olan medya tartışmalarıyla ve diyete başlayanların ekmeği hayatından çıkararak başarı elde etme düşünceleriyle ortaya çıkmıştır. Kilo verme düşüncesine sahip, belli bir kilo fazlalığı olan bireyler ekmeği hayatlarından çıkararak ideal kilolarına ulaşmayı hedeflerler. Kilo verme sürecinde vücudumuz belli bir rutine alıştığında bireyin kilo vermesi yavaşlayabilir hatta bir süre durabilir. Bu olağan bir durumdur. Sağlıklı bir diyette besin örüntüsü değiştirilerek bu süreç aşılabilir. Ekmeğin beslenmemizdeki önemine geçmeden önce bu tarz bir düşünceyi benimseyen bireylerin kendilerine sormaları gereken sorulardan başlayalım. Ekmeği tamamen hayatınızdan çıkararak zayıflamayı düşünüyorsanız kilo vermenin durduğu ya da yavaşladığı durumlarda zaten diyetinizin %55 ini karşılaması gereken karbonhidratlardan uzak durduğunuz için ilerleyen süreçteki planınız nedir? Beslenme, içinde yaşanılan toplumun alışkanlıklarından ayrı düşünülemez. İstediğiniz kiloya ulaşınca da ömür boyu ekmek, pilav, makarna, tatlı yemeden bu beslenme şeklini hayat tarzı haline getirebilecekler misiniz? İnsan kilo vermeye çalışırken vücudun dengesini bozmamalı ve sağlıksız olanı benimsememelidir.
Eğer ekmek yenilmemesi gerektiğini düşünüyorsanız ya da ekmeğin gerçekten de zararlı, sağlıksız olduğuna inanıyorsanız ek besine başlayan bebeğinize, çocuklarınıza da bu beslenme tarzını benimsetmeye çalışır mısınız yoksa bu düşünceniz sadece kilolarınızdan kurtulma döneminde yararlandığınız popüler diyetlerden farksız mı? Eğer bu soruları daha önce düşünmediyseniz ya da verilecek cevaplarda kendinizi bile ikna edemiyorsanız ekmeğin yararlarıyla birlikte bu sorulara cevap arayalım. Öncelikle şunu belirtmeliyim ki biz diyetisyenler beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmeği öneriyoruz. Ekmeğin hammaddesi buğdaydır. Buğdayın da içinde bulunduğu tahıl grubu; kabuk (kepek), endosperm ve embriyo (ruşeym) adı verilen 3 kısımdan oluşur. Kabuk yani kepek dediğimiz dış kısım posa, B grubu vitaminler ve mineraller açısından zengindir. Tam buğday unu, beyaz undan farklı olarak buğdayın kabuk ve embriyo kısmı ayrılmadan öğütülmesiyle elde edilen undur. Ekmeğin üretildiği buğdayın üretimi esnasında oluşan besin kayıplarının düşünülmesi gerekmektedir. Öğütme işlemi sırasında kabuk ve embriyo kısmından ayrılan beyaz ekmek B grubu vitaminleri ve diyet posası açısından oldukça fakir hale gelir. Diyetisyenlerin tam tahıllı ekmeği önermesinin sebebi öğütme işlemi sırasında oluşan kayıpların tam tahılda daha az olmasıdır. Tam tahıllı ekmek diyet posası açısından zengindir. Diyet posası beslenme tedavisinde; gastrointestinal sistem ve açlık tokluk metabolizması üzerindeki etkileri açısından oldukça önemlidir. Barsak hareketlerinin düzenlemesinde rol oynayan posa kabızlığı önler, kolon kanserine karşı koruyucudur.100 gram doğal buğday 12 gram posa içerirken rafine buğdayın yalnızca 2 gram posa içerdiği de unutulmamalıdır. Tam tahıllı ekmeğin glisemik indeksi düşüktür. Glisemik indeks tüketilen besinin oluşturduğu kan glikoz yanıtıdır. Glisemik indeksi düşük olan besinler kan şekerinin daha yavaş yükselmesini sağlar ve tam tahıllı ekmekle beslenmek tokluk hissi oluşturarak çabuk acıkmanızı önler. Bu durumda tam tahıldan elde edilmiş karbonhidrat kaynakları zararlı değil aksine diyabet, kalp damar hastalıkları, obezite gibi hastalıklardan korunmak için gereklidir. Tabi ki her bireyin gün içinde tüketmesi gereken ekmek miktarı farklıdır. Bu miktar kişiye özel beslenme planıyla bir diyetisyen eşliğinde belirlenmelidir. Yaşadığımız kültürde de önemli yer tutan
doğal besinlerden, planlı ve düzenli tüketilmesi koşuluyla kilo vermek isteyen veya sağlıklı olmak isteyen hiçbir bireyin uzak kalmasına gerek yoktur. Bugün alışverişte beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmek alarak daha sağlıklı olmak veya kilo kontrolünü sağlamak için ilk adımı atabilirsiniz.
DİYETİSYEN NURTEN ÇETİN
