Diş hekimi korkusu veya dentofobi, dişle ilgili uyaranlara karşı verilen normal duygusal bir tepkidir. Dentalanksiyete diş tedavisiyle ilişkili olarak kötü bir şey olacağına dair bir endişe durumudur ve genellikle diş hekimliği koltuğunda kişinin kontrolünün kendisinde olmaması, kaybetmesi hissi ile ilişkilidir. Dentofobi ciddi bir anksiyete çeşididir, belirgin bir durum ve nesnelere karşı (örn; iğne, diş aletlerinin dişteki hissi gibi) veya diş hekimliği ortamı ile ilişkili olarak belirgin ve kalıcı anksiyete ile karakterizedir. Dental korku ve kaygı terimi, dentofobi belirtileri aranmaksızın çocuklar, ergenler ve yetişkinlerde diş tedavisi ile ilgili oldukça güçlü olumsuz duyguları tanımlar.
Dental fobi; dental prosedürlerden, dental ortamdan, dental aletlerden veya sadece bir insan olarak diş hekiminden korkmayı içerebilir. Dentofobisi olan kişiler genellikle diş hekimine gitmekten kaçınırlar, bununla birlikte ağız sağlıklarını da ihmal ederler. Bu durum ağrı nedeniyle diş hekimine gitmek zorunda kalana kadar devam eder. Ağrı olması nedeniyle bu randevunun aciliyetide dental fobiyi arttırabilir. Bu durum dentofobi döngüsü olarak adlandırılabilir. Diş hekimi kaygısı tipik olarak çocuklukta başlar.
Dentofobi Belirti ve Semptomları
Her tür korku ve fobide olduğu gibi, diş hekimi korkusu da tek başınaveya duygusal, fiziksel, bilişsel ve davranışsal semptomların birleşimi olarak ortaya çıkabilir.
Duygusal Belirtiler: Korku, Anksiyete, Endişe, Panik
Fiziksel Belirtiler: Kalp atış hızında artma, nefessiz kalma, terleme, bulantı, titreme
Davranışsal Belirtiler: Ajitasyon, tetikte olma hali
Diş Hekimi Korkusu Neden Oluşur?
Çoğunlukla çocuklukta yaşanan kötü deneyimler dentofobiye neden olmaktadır. Bununla birlikte diş hekimlerinin, iğnenin, diş tedavilerinin korkulacak unsurlar olarak yansıtılması, başkalarının kötü tedavi deneyimleri gibi faktörler nedeniyle her yaşta dentofobi oluşabilmektedir.
Dişçi Korkusunu Nasıl Aşabiliriz?
Öncelikle korkunun nedenine inmek gerekmektedir. Mesela bir hastamın korkusunun temel sebebi kullanılan döner aletin çıkardığı sesti, ben hastama her randevuya gelirken kulaklığını yanında getirmesini önerdim ve tedavi süresince kulaklıkla müzik dinlediği için son derece rahat bir şekilde tedavileri bitirdik. Aynı şekilde kişi yapılacak işlem hakkında kaygı duyuyorsa hekimin ‘tell-show-do’ denilen ‘anlat-göster-uygula’ tekniğiyle yapacağı tedaviyi önce anlatması, sonra kullanacağı malzemeleri göstermesi ve uygulaması faydalı olacaktır. Bu yöntem çoğunlukla çocuklarda kullanılsa dahi herhangi bir yaşta yapılacak tedaviden kaygı duyan bir kişide de kullanılabilir.
Eğer korku diş hekimi koltuğunda kontrolün tamamen kendinden gideceğini düşünmekten kaynaklanıyorsa, hastayla bu konuda koopere çalışmak ve hekimin hastaya kendisini durdurmak istediğinde elini kaldırmasını ve hemen duracağını söylemesi kontrolün tamamen kendinden gitmediğini düşündürtecek ve faydalı olacaktır. Aslında burada durum korkunun nedenini anlamak ve buna yönelik hekimle nasıl bir şekilde bu tedavinin yapılacağına karar vermekten geçmektedir. Gerekirse dentofobisi olan kişinin ilk randevuya yanında güvendiği, psikolojik destek sağlayacak biriyle gelip hekime durumu çok net bir şekilde açıklaması, neden dolayı çok korktuğu ve ne yapılırsa korkusunun azalıp koltukta daha rahat olabileceğini anlatması hem hekim hem de hastanın doğru yolu izlemesi için faydalı olacaktır.
