Dış gebelik belirtileri erken dönemde normal gebelik belirtilerine benzer. Bulantı, kusma ve baş dönmesi gibi belirtiler dış gebelik olanlarda da mevcuttur. Pek çok hastada ise hiçbir belirti olmayabilir. Buradan bakıldığında aslında erken dönemde sadece belirtilere bakarak dış gebelik ayrımının yapılamayacağı aşikardır.
Adet gecikmesi olan bir bayanda kasık ağrısı yada kanama olursa derhal dış gebeliği ekarte etmek için gebelik testi yapılmalıdır. Hasta normal adet gördüğünün söylese dahi tedbirli olmakta ve gerekli testleri yapmakta fayda vardır. Çünkü bazı kadınlar normal adet gördüklerini zannederler. Aslında gebelik oluşmuştur ve üstüne kanama olmuştur. Adet zannedilebilir.
Gebelik testi pozitif çıkan kadınlarda gebeliğin sağlıklı yada sağlıksız olduğunu ayırabilmek için erken dönemde hcg takibi yapılır. Eğer 2 günde bir bakılan hcg değeri %66 oranında ve üstünde artıyorsa sağlıklı bir gebelik olma ihtimali oldukça yüksektir. Ancak yükseliş normal olsa bile bazen dış gebelik olabilir. Bu nedenler hcg düzeyi takip edilirken uygun olan zamanda rahim içerisinde gebelik kesesinin görülmesi için ultrason bakılması gerekecektir. Ne zaman ultrason bakılması gerektiğini takibinizi yapan kadın doğum uzmanı size bildirecektir. Rahim içerisinde gebelik kesesinin görülmesi durumunda dış gebelikten uzaklaşırız. Ama çok nadiren iç gebelik ve dış gebelik birlikte görünebilir. 30.000 de bir oranında birlikte görüldüğü için eğer rahim içerisinde gebelik kesesini görürsek dış gebeliği ekarte ettiğimizi düşünürüz.
Dış gebelik olan ve geç dönemde doktora gelen yada ihmal edilen vakalarda dış gebelik yırtılması nedeniyle karın içine kanama olabilir. Hatta bazen hasta aşırı kan kaybına bağlı olarak şoka dahi girebilir. Eskine bu nedenle hasta kayıpları dahi yaşanırken artık günümüzde sağlık sisteminin daha rahat ulaşılabilir olması, hastaların bilinçlenmesi nedeniyle böyle gecikmiş vakalara nadir rastlanmaktadır.
Dış gebelik testte çıkar mı?
Sadece gebelik olduğu testte çıkar. Dış gebelik testte çıkmaz. Ancak gebeliğin sağlıklı yada sağlıksız olduğu gebelik takibinde yapılan testlerin kıyaslanması sonucunda ve ultrason yardımıyla tesbit edilebilir.
Dış Gebelik Ne Zaman Anlaşılır?
Dış gebelik düşünülen vakalarda seri olarak yapılan hcg takipleri sonrasında dış gebelikten şüphelenilir. Ancak bazen hcg yükselişleri normal dahi olsa dış gebelik olabilir. Bu nedenle hcg değeri 1500-2000 olduğunda transvajinal bakılan ultrasonda rahim içerisinde gebelik kesesinin görülmesi gereklidir. Bu hcg değerinden sonra hala gebelik kesesi rahim içerisinde görülmüyorsa dış gebelik tanısı konur.
Dış gebelik ultrasonda görülür mü?
Dış gebelik çoğunlukla ultrasonda görülmez. Çünkü ultrasonda görülecek düzeye gelmeden önce genellikle tesbit edilerek tedavi edilir. Ancak ihmal edilen yada geç gelen vakalarda tüplerde yada yumurtalıklarda yerleşmiş dış gebelik kesesi görünebilir. Hatta bazı hastalarda kalp atışı olan embriyo dahi tesbit edilebilir. Ancak vakaların çoğunda herhangi bir ultrason bulgusu görünmez. Ultrasonda en çok görülen bulgu ise tüp ve yumurtalıkların olduğu bölgede sıvı yada pıhtılaşmış kan birikintisidir.
Dış gebelikte kürtaj olunur mu? Dış Gebelikte kürtaj nasıl yapılır?
Dış gebelik düşünülen kadınların bazılarında aslında rahim içerisinde sağlıksız bir gebelik olabilir. Bu noktada rahim içerisindeki sağlıksız bir gebelik ile dış gebeliğin ayrımının net yapılamadığı durumlarda kürtaj yapılarak alınan parçalar patolojik olarak incelenir. İncelenen materyalde gebelik elemanlarının olmaması dış gebelik tanısını koydurur. Ancak patoloji sonucunda gebelik elemanları gelirse bu sağlıksız rahim içi gebelik demektir. Kürtajla bu sağlıksız gebeliğin aynı zamanda tedaviside yapılmış olur. Hcg takipleri kendiliğinden kürtaj sonrası düşerse bir ilaç tedavisine gerek kalmaz. Ancak kürtaj sonrası alınan materyalde gebelik elemanları yoksa, takipte hcg değerleri düşmüyor yada yükseliyorsa o zaman dış gebelik tedavisine geçilmelidir.
Dış gebelik tedavisi kaç gün sürer?
Dış gebelik tedavisi hastanın ilk muayenesindeki bulgulara göre değişir. Sadece hcg takipleri 1 hafta sürer. 1 haftanın sonunda dış gebelikten şüphe duyulan vakalarda ultrasonografi ile değerlendirilir. Sonuca göre ilaçla yada cerrahi tedavi kararı verilir. Tedavinin şekline göre ve ilk tesbit edilen hcg düzeyine göre tedavi süresi değişkenlik gösterir.
Dış Gebelik Tedavisinde Embriyo yaşar mı?
Dış gebelik tedavisinde rahim dışında yerleşen embriyonun rahim içine alınması yada nakli gibi bir tedavi seçeneği yoktur. Eğer dış gebelik tanısı kesinleşti ise gebeliğin ilaçla yada cerrahi yöntemle sonlandırılmasından (dış gebelik ameliyatı) başka çare yoktur.
Dış Gebelik Nasıl Sonlandırılır?
Dış gebelik tedavisinde 3 seçenek mevcuttur.
- Gözlem tedavisi: Hcg değeri 1000 ve altında olanlarda eğer hcg değeri yükselmiyor ve kendiliğinden düşüşe geçmiş ise ve hastanın herhangi bir bulgusu yok ise gözlem seçeneği kullanılabilir. Ancak bu seçenek sıkı gözlemde kalabilecek hastalar için geçerlidir. Bu hastalarda hiçbir tedavi uygulamadan kendiliğinden dış gebelik sonlanabilir. Ancak sıkı takip yaptıramayacak, hastalığının ciddiyetini anlamayan yada şehir dışından gelen hastalarda bu seçenek tercih edilmez. Çünkü takip esnasında eğer hasta takibini ihmal ederse bazen hcg değerleri yükselebilir. İlaçla tedavi şansı azalabilir.
- İlaçla tedavi: Dış gebelik tedavisinde metotrexat adı verilen ilaç kullanılmaktadır. Bu ilacın değişik kullanım şekilleri mevcuttur. hcg değeri 5000'nin altında olanlar ilaç tedavisi için uygundur.
- Cerrahi tedavi (dış gebelik ameliyatı): İlaçla tedavi edilemeyen yada ilaç tedavisi sınırını aşmış vakalarda dış gebelik ameliyatı tedavi tercih edilir. Cerrahi tedavide hastanın genel durumu iyi ise laparoskopi dediğimiz kapalı ameliyat yöntemi ile dış gebelik ameliyatı yapılır. Ameliyatta dış gebelik materyali tüp açılarak (salpingostomi) yada tüple beraber çıkarılır (salpenjektomi). Ancak hastanın fazla karın içi kanaması mevcut ve genel durumu bozuksa laparoskopi tercih edilmez. Derhal açık ameliyat uygulanarak dış gebelik sonlandırılır.
Dış gebelik sonrası dikkat edilmesi gerekenler nelerdir? Dış gebelikten sonra hamile kalınır mı?
Dış gebelik sonrası dikkat edilmesi gerekenlerden en önemlisi, dış gebelikten sonra hamile kalanlarda dış gebeliğin tekrarlama ihtimalinin normal kadınlara göre daha yüksek olmasıdır. Dış gebelik sonrası hamile kalma oranında eğer tüplere herhangi bir cerrahi işlem yapılmadıysa ve tüpler hasar görmediyse azalma olmaz. Bu nedenle dış gebelik geçirenler bir sonraki gebeliklerinde adet gecikmesi olur olmaz doktora görünmesi gerekir.
