Cildimiz epidermis, dermis ve deri altı yumuşak dokudan oluşur. Deriyi bir örtü olarak kabul edersek nasıl bir çarşafı iki ucundan sıkıca çektiğinizde yırtılıyorsa derimiz de belirli bir süre içersinde yoğun genişleme ve uzamaya bağlı olarak yırtılmakta ve deri çatlakları oluşturmaktadır.
Doğum çatlakları kimlerde sık görülür ?
Kuşkusuz bir çok hanımın problemi olan bu durumun nedenini araştırmak için bir çok bilimsel araştırma yapılmıştır.(1,2,3) Size tüm araştırmalarda ortak olarak bulunan faktörleri özetliyorum :
· Vücut - Kütle - İndexi : Hamile bayanın kilosu boyuna göre fazla ise yani kilolu ise gebelik sırasında büyüyen rahim ekstra genişleme yaratacağı için çatlak riski artar.
· Gebenin yaşı : Erken yaştaki gebeliklerde deri daha gergin olduğu için çatlama riski fazladır. Özellikle 18 yaş civarındaki gebeler daha çok risk altındadır.
· Gebelik sırasında kilo alma : Bazı kadın doğumcuların haklı olarak gebenin kilosunu kontrol altına alma çabasının bir sebebi de budur. Çünkü kilo alımı derinin altındaki yağ dokusunu arttırır bu da cildi genişletip çatlamaya yol açar.
· Doğan bebeğin kilosu : Eğer bir tosuncuk taşıyorsanız rahminiz dolayısıyla da karın cildiniz daha fazla gerilir.
· Genetik (Ailede çatlağı olan var mı ? ) : Annenizde de gebelik çatlak olmuşsa cildinizin gerilmeye karşı genetik bir zafiyeti var demektir. Çatlama riski artar.
Çatlakları önleyici bir krem var mı ?
· Susam yağı, badem yağı ve piyasada belki de doktorunuz tarafından önerilen bir çok krem. Maalesef çoğu yararsız sadece Centella asiatica özütü içeren kremlerin biraz faydası görülmüş. Bu fayda da daha önce çatlak geçiren gebelerde ikinci hamileliklerinde olmaması için kullandığı zaman saptanmış. Yani yukardaki risk faktörlerine sahipseniz bir şekilde çatlağınız gelişecektir.
Çatlakların tedavisi var mı ?
· Çatlakların öncelikle iki evresi var. Bir tanesi taze yani kızarık çatlak evresi. Bu aşamada lazer tedavileri daha başarılı. Özellikle NDYAG lazer tedavisiyle belirgin iyileşmeler görülmüş tabii cildin tamamen dümdüz olması mümkün olmuyor. Ama %50-60 arasında bir düzelme görmek mümkün ki bu da çoğu anne için yeterli oluyor.
· Çatlağın diğer evresi ise geç yani beyaz çatlak evresi. Aylar sonra kızarık çatlaklar yerinde beyaz çizgiler bırakıp düzeliyorlar. Bu çizgiler için hastanemizde uyguladığımız Dermaroller tedavisi ve fraksiyonel lazer tedavisi ile iyi sonuçlar almak mümkün.
Özetle ;
· Gördüğüm üzere çatlak konusuna ticari uyanık krem pazarlayıcıları, komşu, dermatolog olmayan doktorlar dahil herkes el atmış ve fikir beyan etmiş. Yukarıda saydığım risk faktörlerinin bazılarını kontrol etmeniz elinizdedir (Mesela kilo almayı engellemek gibi) bunun haricinde kremlere yüzlerce TL vermeyin çünkü bilimsel kanıtlanmış faydaları yoktur. Eğer belirgin çatlaklarınız oluşmuş ise kızarık aşamada NDYAG lazer ile tedavi yaptırabilirsiniz. Beyaz çizgiler için ise Dermaroller veya Fraksiyonel lazer tedavisi uygulanabilir.Dünyanın saygın bilim adamları ve kurumları tarafından yapılan çalışmalardan derledim bu yazıyı referanslardan kaynak bilgilerine ulaşabilirsiniz.
Referanslar :
1. J Med Assoc Thai. 2008 Apr;91(4):445-51 Prevalence and associate factors for striae gravidarum. J-Orh R, Titapant V, Chuenwattana P, Tontisirin
2. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2007 Jul;21(6):743-6. Striae gravidarum: associated factors. Ghasemi A, Gorouhi F, Rashighi-Firoozabadi M, Jafarian S, Firooz A.
3. Br J Dermatol. 2006 Nov;155(5):965-9. Striae gravidarum in primiparae. Atwal GS, Manku LK, Griffiths CE, Polson DW. Department of Obstetrics and Gynaecology, Hope Hospital, Stott Lane, Salford, Manchester, M6 8HD, U.K.
4. Cochrane Database Syst Rev. 2000;(2):CD000066. Creams for preventing stretch marks in pregnancy. Young GL, Jewell D
5. Arch Fam Med. 1993 May;2(5):507-11. Striae gravidarum. Folklore and fact. Madlon-Kay DJ.
6. Int J Cosmet Sci. 1991 Feb;13(1):51-7. Prophylaxis of Striae gravidarum with a topical formulation. A double blind trial. Mallol J, Belda MA, Costa D, Noval A, Sola M
7. Dermatol Surg. 2008 May;34(5):686-91; discussion 691-2. Epub 2008 Mar 10. Stretch marks: treatment using the 1,064-nm Nd:YAG laser. Goldman A, Rossato F, Prati C.
8. Dermatol Surg. 2009 Sep;35(9):1430-3. Epub 2009 Jun 22. Nonablative fractional photothermolysis for the treatment of striae rubra. Katz TM, Goldberg LH, Friedman PM
9. Dermatol Surg. 2009 Aug;35(8):1215-20. Epub 2009 May 12. Treatment of striae distensae with fractional photothermolysis. Bak H, Kim BJ, Lee WJ, Bang JS, Lee SY, Choi JH, Chang SE.
