D vitamini eksikliği Covid-19'a yakalanma ve hastalığı ağır geçirme riskini arttırmaktadır!
Covid-19 vaka sayılarının son zamanlarda fazlaca artmasıyla beraber aşı olmanın ve bağışıklık sistemini güçlü tutmanın ne kadar önemli olduğunu daha da iyi anlıyoruz. 2019 yılından bu yana Covid-19’a dair pek çok çalışma yapılmakta. Yapılan bu çalışmalar, bizlere hastalık semptomları ve hastalık sürecini nasıl en iyi şekilde yönetebileceğimiz konusunda bilgi vermektedir. Değinmek istediğim konu, Covid-19 ve D vitamini meselesi. D vitamini, hormon benzeri fonksiyonları olan bir grup steroldur. Yağda eriyebilen vitaminler grubunda bulunan D vitamini, D2 (ergokalsiferol) ve D3 (kolekalsiferol) olmak üzere 2 ana formda bulunuyor. D2 formunun mantar, fortifiye edilmiş (zenginleştirilmiş) gıdalar gibi bitkisel kaynaklı; D3 formunun ise yağlı balık, karaciğer, yumurta sarısı gibi hayvansal kaynaklı olduğunu söylemek mümkün. Ek olarak, 7-dehydrocholesterol de güneş ışığıyla (UV-B) beraber deride previtamin D3 formuna çevrilerek vücutta (karaciğer ve böbreklerde) metabolize olmakta (aktif D3 formuna dönüşmekte).
Besinlerle D vitamini ihtiyacının karşılanamayıp eksikliğinin görülmesi çok sık rastlanan bir durumdur. Yapılan çalışmalarda, görülen D vitamini eksikliğinin Covid-19 enfeksiyon riskini ve hastalığı ciddi geçirme olasılığını arttırabildiği gözlenmiştir. 23 çalışmanın (toplam 11901 katılımcının bulunduğu) incelenmesiyle oluşturulmuş bir meta-analizde, D vitamini eksikliği olan kişilerin SARS-CoV-2 (Covid-19) ile enfekte olma olasılığının yaklaşık 3 kat, D vitamini eksikliği olan hastalarda ise hastalığı ciddi geçirme olasılığının yaklaşık 5 kat daha fazla olduğu bildirilmiştir.
Kan parametrelerinden D vitamini kontrol edilmeli, alınacak D vitamini miktarı mutlaka hekime danışılmalıdır.
EFSA yani Avrupa Birliği Gıda Güvenliği Birliği tarafından önerilen günlük “güvenli” D vitamini miktarları:
0-2 yaş arası için 25 mcg - 1000 IU
2-10 yaş arası için 25 mcg - 1000 IU
11-17 yaş arası için 50 mcg - 2000 IU
18 yaş ve üzeri için 100 mcg - 4000 IU şeklindedir.
Not: D3 formunun kandaki D vitamini düzeyini arttırmada daha etkili olduğu bilinmektedir.