Çocuklarda Gastroskopi ve kolonoskopi

Gastroskopi, yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağının içinin direkt olarak fiber optik aletle incelenmesidir. Üst sindirim sistemi hastalıklarının daha iyi tanınması ve tedavisinin yapılabilmesi için gerekli olabilen bir işlemdir. Radyolojik inceleme yöntemleri ile tanısı ortaya konulamayan hastalıklar gastroskopi işlemi ile kolayca tespit edilebilir ve tedavisi yapılabilir. Gastroskopi (endoskopi ) aleti bir kurşun kalem kalınlığından başlayarak değişik kalınlıkta ucunda parlak ışık olan ve kıvrılabilen küçük bir kamerası olan fiber optik bir borudur. Kamera sistemi ile elde edilen görüntü ekrana yansıtır bu şekilde yemek borusu, mide ve oniki parmak bağırsağının iç yüzü görülebilir hale gelir. Böylece yemek borusunda, midede ve ince bağırsakta herhangi bir hastalığın olup olmadığı da kolayca belirlenebilir. Gastroskop içerisindeki kanülden geçirilen ince bir telle (biyopsi penseti ) ile doku örnekleri alınabilir (biyopsi), polip çıkartılabilir (polipektomi ) veya kanayan bölgelere gerektiğinde müdahale edilebilir (bant ligasyonu, skleroterapi, endoklips işlemleri ile ) veya yutulmuş olan yabancı cisimler yabancı cisim penseti ile ağız yolu ile kolayca çıkartılabilir.

Çocuk hastalarımıza neden gastroskopi yapma gereği duyarız?

 Gastroskopi işlemini yutma zorluğu, ağrılı yutma, karın ağrısı, yanma, ekşime, gaz şikayetleri, açıklanamayan kilo
kaybı, kansızlık, üst sindirim sistemi kanaması durumlarında yapmaktayız. Ayrıca

 Üst sindirim sisteminde yabancı cisim varsa yabancı cismin ağız yoluyla ameliyatsız endoskop yardımıyla çıkartılabilmesi için

 Mide ve üst sindirim sistemi poliplerinin çıkartılması

 Çölyak hastalığı gibi uzamış ishal sebeplerinin araştırılması için

 Bazen de beslenme problemi olan kronik hastalığı veya nörolojik problemi olan çocuk hastalarımıza PEG ( mideye endoskop yardımı ile ameliyatsız tüp konulması ) takılması gerektiği durumlarda gastroskopi yapma gereği duymaktayız.

Çocuğumuzu gastroskopiye nasıl hazırlamalıyız ?

Çocuğumuzun midesi endoskopi işleminden önce tamamen boş olmalıdır. Yani gastroskopi yapılacak çocuk 6 saatlik açlık sonrası endoskopi işlemi için getirilmelidir. Tetkikten en az 30 dakika önce hasta yakınları ve çocuk endoskopi ünitesinde olunmalıdır.

 Bu süre içersinde hemşire tarafından çocuğunuzun damar yolu açılır ve gastroskopi işlemine hazırlanılır.

 İşlem öncesi çocuğun anne ve babası olarak sizlerden sedasyon ve işlem onayı belgelerini imzalamanız istenecektir.

 Bu sırada çocuğunuzun düzenli kullanmakta olduğu ilaçları varsa listesini işlem öncesi hemşire ve doktorunuza lütfen bildiriniz. Örneğin; aspirin ve benzeri ilaçlar endoskopiden bir gün önce kesilmelidir. Antiasit kesinlikle kullanılmamalıdır.

 Doğumsal kalp hastalığı varsa ve profilaktik antibiyotik kullanılması gerektiren bir durum varsa doktora ve hemşireye mutlaka belirtilmelidir.

 Çocuğunuzun bilinen herhangi bir ilaç ve besin alerjisi varsa bilgi verilmelidir.

Gastroskopi işlemi nasıl yapılır?

Çocuk hastamıza ağız yoluyla boğaza lokal anestezik sprey uygulanır. Bu gastroskopi aletinin rahatça boğazdan geçebilmesi için gereklidir. Daha sonra hastanın konforunun sağlamak için damardan anestezi uzmanı tarafından ilaç verilir. Bununla birlikte hastaya oksijen verilerek işlem sırasında nabız, tansiyon ve kandaki oksijen satürasyonu devamlı gözlem altında tutulur. Gastroskopi işlemi süresi yaklaşık 10-15 dakikadır. Çocuğunuz endoskop ağız içinde olduğu halde rahatça nefes alınıp verilebilir. Tüm bu işlemler sırasında çocuğunuz hiç bir acı duymaz.

Gastroskopi sonrası izlem

Gastroskopiden sonra çocuğunuzu yarım saat uyanma odasında ilaçların etkisi geçesiye kadar dinlendirilir ve daha sonra damar yolu kapatılarak işlem sonucu ile ilgili olarak hastamızın yakınları bilgilendirilir. Bir sonraki geleceği randevusu belirlenir.. Böylece tedavi altına alınan hasta, eğer biyopsi alınmış ise çıkacak sonuçlar ile birlikte tekrar değerlendirilip ve tedavisi yazılır, daha sonraki muayene randevuları ayarlanır.

KOLONOSKOPİ :

Kolonoskopi, içi boş bir organ olan kalın bağırsağın kolonoskop denilen bükülebilir bir aletle incelenmesidir. Kolonoskopi işlemi bağırsakta darlık, fistül ( bağırsakların birbiri ile ağızlaşıp birleşmesi ), bağırsak duvarına ait anormallikler ve bağırsak boşluğundaki patolojiler hakkında bilgi edinmemizi sağlar. Kolonoskopi,sırasında iltihaplı dokuların tespiti, poliplerin çıkartılması, normaden farklı doku yapılarını (iyi huylu ve kötü huylu tümörleri) ve ülserleri (yaraları) kolayca tanıyabilmekteyiz.

Çocuklarda niçin kolonoskopi yapma gereği duyabiliyoruz?

 Kolonoskopi, çocuğunuzun dışkı alışkanlığında, şeklinde, miktarında değişiklikler oluyorsa, makattan dışkı ile karışık kan gelmesi

 Karın ağrısı olması,

 Kilo kaybı

 Büyümede yavaşlama gözlenmesi,

 Kansızlığın (aneminin ) nedeninin ortaya çıkartılması,

 Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi hastalıkların tanısının konulması ve takibi

 Polip şüphesi durumlarında

 Özellikle birinci derecede akrabalarında kalın bağırsak kanseri öyküsü olan hastalarımıza tarama amaçlı yapılması tavsiye edilmektedir.

Çocuklarda kolonoskopi öncesi hazırlık

Kolonoskopinin iyi bir sonuç verebilmesi için bağırsakların tam olarak temizlenmiş olması (bağırsak hazırlığı, kolon hazırlığı, bağırsak temizliği veya kolon temizliği ) gereklidir bunun için 24-36 saat önceden bağırsaklar temizlenmeye başlanır.

 Temizlik işlemi bol miktarda saydam sıvılarla bağırsağın yıkanması ayrıca bağırsağı boşaltıcı ilaçların kullanımıyla olur.

 Kolonoskopi işleminden 24 saat önceden katı gıdaların alınması tamamen kesilmeli ve randevu zamanına kadar (eğer tıbbi sakıncası yoksa; kronik böbrek, ağır kalp ve karaciğer yetersizliği hastalıklarının varlığı gibi) minimum 8-10 litre kadar saydam sıvılar (et suyu, tavuk suyu, tanesiz çorbalar, kompostolar, gazozlar, saydam tortusuz meyve suları) tüketilmelidir.

 İncelemeye gelmeden bir gün önce akşam ve geleceğiniz günün sabahı bağırsakları boşaltıcı ilaç kullanmanız gereklidir.

 Kolonoskopi yapılana kadar hiçbir şey yenmemeli ve içilmemelidir. Ortalama işlem öncesinde 6 saatlik bir açlık süresi arzulanmaktadır.

Çocuklarda kolonoskopi işlemi nasıl Yapılır?

Kalın bağırsağın makattan girilerek, sakinleştirici ilaç (sedasyon) ve/veya anestezi uzamının vereceği sedasyon ile fiberoptik kamera ile monitör altında incelenmesi işlemine kolonoskopi adı verilir. Aletle makattan girildikten sonra kalın bağırsağın tamamı ile ince bağırsağın son kısmı incelenebilir. İşlem sırasında hava verilmesine bağlı olarak, hafif baskı hissi hissedebilir. İşlem öncesinde çocuğunuzun rahatlaması için bazı ilaçlar yapılır. Kolonoskopi işlemi 10 ile 40 dakika arasında sürmektedir. İncelemeyi yapan çocuk gastroenteroloji uzamanı bağırsak içerisinde gerek gördüğü yerlerden patolojik inceleme için örnekler alabilir, bu işlem çok kolay ve ağrısızdır. Gastroenteroloğunuz eğer ileride daha büyük sorunlara neden olabilecek anormal bir
lezyon, polip veya küçük boyutlu tümörler görürse bunları kolonoskopi işlemi sırasında çıkartabilir. Bu işlemler sırasında ağrı hissedilmez.

Kolonoskopi sonrası izlem:

Kolonoskopi işlemi sırasında çocuğunuz hava verilmesine bağlı olarak, gaz çıkartma gereksinimi duyabilir. İşlem sırasında çocuğunuzun ağrı duymaması için çeşitli sakinleştirici veya anestezi ilaçları yapılacağından, işlem sonrasında çocuğunuzun refleksleri kısa süreli etkilenmektedir, bu süre içerisinde (yaklaşık 2 saat kadar ) sivri, delici, kesici bıçak, makas ve diğer benzeri aletler çocuğun eline verilmemelidir. İşlem sonrasında 1 saatlik bekleme süresi sırasında çocuğunuza hemşire ve doktora sormadan asla besin vermeyiniz, bu süre sonunda çocuğunuzun beslenmesine önce su içirip yutabildiğini gördükten sonra rahatça geçebilirsiniz.