Bildiğimiz gibi dün ve bugün cinsel yol ile bulaşan hastalıklar gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için her zaman sorun olmuştur. beraberinde maddi ve manevi sorunlarıda birlikte getiren bu enfeksiyonlar genel olarak std(sexually transmitted dısease) olarak adlandırılırlar.
Bu makalede bu hastalıklar hakkında özet bilgiler vermek geçiş yolları hakkında bilgi edindirmeyi amaçladım. cinsel yollla bulaşan hastalıkların başlıcaları:
HEPATİTLER(HEPATİT B VE C)
AİDS(HİV VİRÜSÜ)
SİFİLİZ(T. PALLİDUM=KONDİLOMA LATA)
BEL SOĞUKLUĞU(GONORE: N. GONORRHEA)
TRİKOMONAS VAJİNALİS
BAKTERİYEL VAJİNOZİS
VULVOVAJİNAL KANDİDİAZİS
KLAMİDYA TRACHOMATİS
MİKOPLAZMA HOMİNİS
UREAPLAZMA UREALYTİCUM
GENİTAL WARTS(=KONDİLOMA AKÜMİNATA=HPV VİRÜSÜ)
GENİTAL UÇUK(HSV-2)
MOLLUSCUM KONTAGİOSUM(POX VİRÜSÜ) vs sayılabilir.
Bu enfeksiyon ajanları korunmasız cinsel ilişki ile taşıyıcı yada hasta kişiden diğer kişilere bulaşabilmektedir.bulaşma sıklıkları ve oranları ajanın virülansı ile (hastalık yapma gücü) doğrudan ilişkilidir. örneğin hepatit b virüsünün virülansı aids virüsünden; bilinenin aksine yaklaşık 30 kat daha fazladır.
Bu konuda dikkat edilmesi gereken şey bu enfeksiyonlarda lokomotif etkinin varlığıdır. yani bu ajanlardan birisine rastlanılırsa aynı yolu kullanan enfeksiyon ajanları da aynı anda bulaşmış olabilir. bu sebeple hasta ve cinsel partnerine geniş çaplı olarak değerlendirme yapılmalıdır. kadınlarda özellikle semptomatik olan bu enfeksiyonlar erkeklerde genellikle asemptomatiktir( bu nedenle partnerinde enfeksiyon rastlanan erkekler kendisinde enfeksiyon olma ihtimalini ve tedaviyi reddedebilir.) std hastalıklarından b. vajinozis ve kandida dışındakiler de( biz bunlara da eş tedavisi veriyoruz)eş tedavisi, hastalığın nüksünü önlemek açısından gerekli olmaktadır.
Hasta hekime genellikle vajinal akıntı yada dış dudaklarda değişik şekil ve boyutlarda cilt lezyonları ile başvurmaktadır.bu konuda tecrübeli bir göz, her nekadar lezyonun makroskopisinden hastalığın tanısını koyabilmekte ise de lezyondan punch biyopsi yapmak ve vajinal akıntıdan standart kültür ile klamidya vs kültürleri de alınmalıdır.
Bununla da yetinmeyip hastadan ve partner(ler)inden serolojik(kan tahlilleri) analizler yapılmalıdır..Ayrıca anamnezde hastanın risk durumu belirlenmelidir( mesleği,yaşı, sosyoekonomik durumu,cinsel eğilimleri vs) uygun ve kaliteli laboratuarlar ile yapılan mikrobiyolojik analizlerle, etken mikroorganizma belirlenerek uygun ve güncel tedavi protokolü hastaya ve partner(ler)ine uygulanmalıdır. saptanan mikroorganizma sağlık bakanlığının bildirimi zorunlu hastalıklar grubunda ise mutlaka ulusal veri bankası için bakanlığa durum bildirilmelidir.günümüzde en popüler std ajanı genital siğiller olup her kadın yılda bir smear testi yaptırmalıdır. smear testinde hpv enfeksiyonu saptanabilir(smear testi ilk cinsel ilişkiden 3 yıl sonra yapılmaya başlanır.
3 kez üstüste negatif gelmesi durumunda 2-3 yılda bir yapılabilir. 65 yaşına dek smear alınması önerilmektedir.hpv enfeksiyonu sıklığı toplumda % 1 dir.. kanser yapan türleri bulaştan sonra 15-20 yıl içinde kanser yapma riskine sahiptir.günümüzde bilinen 100'ün üzerinde tipi mevcuttur.bunu önlemek için piyasaya aşılar sürülmüştür.
