İyi huylu prostat büyümesi (BPH), idrar kanalı çevresindeki prostat bezinin büyüyerek mesane (idrar torbası) çıkışını tıkaması ve idrar akımına engel olması durumudur.
Sık görülen bir durum olan BPH, yaşlanmayla birlikte erkeklerde oluşan hormonal değişikliklerle ilişkilidir. BPH, idrara çıkma düzenini ve biçimini etkileyebilir, yaşam kalitesi üzerinde olumsuz bir etki yapmasının yanında alt idrar yolu problemlerine yol açabilir. İyi huylu prostat büyümesi 50 ve 60’lı yaşlardaki erkeklerin yaklaşık yarısında ve daha ileri yaş grubundaki hastalarınsa yaklaşık %90’da idrar yapmakla ilgili problemlere sebep olmaktadır. Erken teşhis ve tedavinin önemli olduğu iyi huylu prostat büyümesinde geç kalındığında böbrek yetmezliği, mesane taşı, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, hatta kronik irritasyona bağlı mesane kanseri gelişebilmektedir.
BPH Belirtileri Nelerdir?
BPH; mesane çıkışında idrar yoluna baskı yapmasına ve bu nedenle de mesaneden idrarın çıkışının zorlaşmasına sebep olabilir. BPH çeşitli belirtilerle kendini gösterir:
Depolamadaki belirtiler:
• Sık idrara çıkma
• Gece idrar yapmak için uyanma
• Ani idrar yapma ihtiyacı
• İstemsiz idrar kaçırma
İşemedeki belirtiler:
• Zayıf akımlı idrar yapma
• Çatallı ve dağınık idrar akımı
• Kesik kesik idrar yapma
• Ikınarak idrar yapma
• İdrar yapmaya başlamadan önce bekleme
• İdrar yapmanın çok uzun sürmesi
İşeme sonrasındaki belirtiler:
• Mesanenin (idrar torbası) tam boşalmadığı hissi
• İşeme sonrası iç çamaşırına istemsiz idrar kaçırma .
BPH Tanısı Nasıl Konur?
BPH tanısı koymada, hastanın tıbbi öyküsünün ayrıntılı ve dikkatli bir şekilde alınması önemli bir yer tutar. Bunun için, belirtilerin şiddetini ve hastanın yaşam kalitesi üzerine olumsuz etkisini belirlemek üzere oluşturulan skorlama sistemleri kullanılmaktadır. BPH teşhisinde, prostatın makattan parmakla muayenesi de önem taşımaktadır.
Hastanın durumuna göre yapılmasının gerekli görülebileceği diğer testler de şunlardır:
• Prostat spesifik antijen (PSA) testi: Prostat kanseri olasılığına yönelik kan testidir.
• İdrar akım testi: İdrar akım hızını ve işeme şeklini gösterir.
• İşeme sonrası kalan idrar miktarı ölçümü: İdrar boşalmasının ne ölçüde etkili sağlanabildiğini gösterir
• Ultrasonografi: Böbrek, mesane (idrar torbası) ve prostatın görüntülenmesini sağlar.
• Sistoskopi: Dış idrar kanalının ve mesanenin (idrar torbası) alet kullanılarak gözle doğrudan incelenmesidir.
BPH Tedavisi
İyi huylu prostat büyümesinde uygulanacak tedavi; doktor tarafından hastanın durumuna göre belirlenmektedir. Hastanın şikâyetlerinin şiddetine bağlı olarak yakın takip, ilaç tedavisi, fokal tedaviler veya cerrahi yöntemler tedavide tercih edilebilmektedir.
