CBT = Bilişsel davranışçı terapi
CBT; psikiyatrinin her alanına uygulanan bir terapi biçimidir.
Psikoonkoloji yani kanser hastalarınada uygulanır. Her fiziksel hastalık bir krizdir ve iyi yönetilmesi ve aşılması gerekir.
Hayatın doğal krizlerinde bile kullanılır. Ergenlik, gebelik, doğum, menapoz, andropoz…
Bipolar affektif bozukluktada uygulanır. Erken ve rasyonel hastalık uyarı sistemlerini öğretiriz. ‘Geliyorum’ diyen manik yada depresif epizodu, ortalık yangın yerine dönmeden yakalarız. 12 üstü epizod geçirip iyice kronikleşmiş ve beyin biyokimyası ve psikolojik bütünlüğü bozulmamış olanlara uygulanmalıdır.
Akut stres reaksiyonu veya travma sonrası stres bozukluğuda (TSSB) uygulandığı gibi ‘kompleks TSSB’ da mutlaka uygulanmalıdır. Herkes için travma olacak (fiziksel cinsel istismar, kaza, savaş,felaket, esaret,hapislik) durumlardan sonra oluşurlar. Katastrofik yaşam olayı tekrarlayıcı bir şekilde devam etmişse, korku,dehşet yanında utanç ve suçluluk duygusu ilave olarak komplex TSSB gelişir. TSSB temel üçlü belirti:
Yeniden yaşantılama- kaçınma- aşırı uyarılma reaksiyonudur.
KTSSB de düşük emosyonel eşik, hızlı reaksiyon, öfke, kendine zarar verme, dikkat konsantrasyonda zayıflama ve disosiyatif bozukluk gözlenir.
Travma sonrası kronik disosiyasyonda olmak kişinin acısını hafifletir unutturur. Kişi hem diğerleri ile yakın olmak ister hemde korkar.
TSSB de temporal bağlantı sebebi ile kusma ve koku yaygındır. Kompleks travmaya uğrayanlarda zorbalar değişsede mağdurlar tekrar tekrar travmaya maruz kalırlar, sürekli dikiz aynasına bakmaktan önüne bakamayan şoförler gibi seri halde travmaya maruz kalırlar. Yaşamlarının yeniden yapılandırılmaları gerekir.
Şizofrenidede özellikle paranoid hezeyanlardada CBT uygulanır. Yeterince kanıt olmadan hezeyan sistemi gelişir. Hezeyanı test edebilme şansımız her zaman olmaz, sanrıları öncelikle dolaylı sorgulamalıyız.
