Beş omur ve omurlar arası disklerden oluşan bel bölgesi sakrum (kuyruk sokumu kemiği) üzerine oturmuştur. Omurlar arasındaki disk adı verilen yapıların çeşitli sebeplerle travmaya uğraması sonucu ortasındaki yapının vertebral kanala yer değiştirip spinal sinir köklerine, spinal sinirlere hatta omuriliğe baskı yapmasına bel fıtığı denir. Bel bölgesinde en hareketli bölgeler 4. ve 5. bel omurları ile 5. bel omuru ile sakrum arasındaki eklemlerdir.
Düşük ayak ve cauda equina sendromu, bacak kaslarında zayıflama acil cerrahi endikasyonlardır. Siyatalji ile birlikte veya siyatalji olmaksızın sık aralıklarla tekrarlayan ve kişiyi çalışamaz hale getiren, sosyal aktivitesi engellenen olgular ve yeterli konservatif tedaviye rağmen iyileşme belirtileri görülmeyen olgular ise beyin cerrahı ile birlikte hastanın birlikte karar verdiği göreceli cerrahi endikasyonlardır.
TEDAVİ
*Hastalığın erken evresinde tedavi istirahattir. Disklere en az yük bindiren pozisyon yan yatış pozisyonudur. Bu sebeple istirahat durumunda yan yatış pozisyonu tercih edilmelidir.
*Hastalığın her evresinde postüral düzgünlüğe yani duruş pozisyonuna dikkat etmek gerekir ayrıca ağır kaldırma, uzun süre ayakta durma/oturma, belden eğilme gibi eklem koruma tekniklerine dikkat edilmelidir. Aksi takdirde hastalığın evresi ilerlediği gibi ikincil omurga problemlerinin gelişmesine sebep olabilir.
*Kilo problemi varsa fazla kilolar mutlaka verilmelidir. 1 kilo fazlalık bele 10 kg lık yük olarak yansır.
*Sigara kullanımı varsa mutlaka bırakılmalıdır. Çünkü sigara dolaşımı zayıflatıp tedavideki başarı şansını çok büyük oranda azaltır.
*Stres bel ağrılarını tetikleyen bir faktördür. Stresten olabildiğince uzak durmak gerekir.
*Erken evrede bel bölgesine sıcak uygulanmamalıdır. Sıcak uygulama hastalığın akut döneminden sonra yani 2-3 hafta sonrasında uygulanmaya başlanabilir.
*Sinir onarımı açısından B vitamininden zengin beslenmek önemlidir.
*Omurlara binen yükü azaltmak için karın ve sırt kaslarının dengeli bir şekilde kuvvetlendirilmesi gerekir.
*Bel fıtığı olguları için en ideal spor yüzmedir. Aynı zamanda yürüme de tavsiye edilir.
EVDE YAPILABİLECEK EGZERSİZLER
1)Sırtüstü, çengel pozisyonda yani ayak tabanları yere değer şekilde yatılır. İlk başta hissedebilmek için eller bel boşluğuna yerleştirilir ve bel yatağa doğru bastırılır ve 8-10 sn bu pozisyonda kalınır daha sonra gevşeyip hareket tekrar edilir. 10 tekrar ve günde en az 3 defa uygulanır.
2)Kedi-Deve pozisyonunda belin kamburlaştırılıp/ gevşetilip düzleştirilmesiyle yapılır. Bu pozisyonda belin çukurlaştırılmasından kaçınılmasıdır. 2-3 sn bu pozisyonda kalınıp gevşenir. 10 tekrar ve 3 set halinde yapılır.
3) Dizler bükülerek bacakların üstüne oturulur. Eller öne doğru gidebildiği kadar öne doğru uzatılır beldeki gerginlik hissedilir. 10-15 saniye bu pozisyonda kalınır.
4)Uzun oturma pozisyonunda yani dizler kırılmadan oturulur. Öne doğru uzanılarak ayak parmak uçlarına değmeye çalışılır(omurganızın düzgünlüğüne dikkat edin) 2-3 saniye bu pozisyonda kalınır başlangıç pozisyonuna dönülür. 10 defa tekrarlanır günde en az 3 set halinde uygulanır.
5)Sırtüstü çengel pozisyonda yani ayak tabanları yere değecek şekilde yatılır. Ellere kas kuvvetine uygun pozisyon verilip gibi kürek kemiklerinin alt ucuna kadar kalkılır. Ellerinizi ensenize değdirdiğinizde yada kollarınızı göğsünüzün üstünde çaprazladığınızda kalkamıyorsanız kollarınızı yana doğru uzatın. Günde 10 tekrar 3 set halinde uygulanır.
6)Yüzüstü pozisyonda yatıp yukarı doğru kalkın. Çok fazla kalkma ağrının artmasına sebep olur bu sebeple kendinizi yada belinizi çok zorlamadan yerden uzaklaşın. Günde 10 tekrar 3 set halinde uygulayabilirsiniz.
*Bunlar dışında manuel terapi, kinezyolojik bantlama, elektroterapi ve farklı tedavi teknikleri vardır. Bunlar için lütfen alanında uzman bir fizyoterapiste başvurunuz.
