Kanser yayılması genelde belli bir sırayla ilerler. Bekçi lenf düğümü (nodu) ise kanserin sıçrama yapması beklenen ilk bir ya da birkaç lenf düğümüdür.
Meme kanserlerinin yaklaşık olarak %60’ında tanı anında koltuk altına yayılma yoktur. Bu hastalarda lenf bezi yayılımı olmadığı gösterilebilirse, koltuk altı cerrahisi yapılmasına gerek kalmaz. Olası ameliyat sonrası komplikasyonlardan kaçınılmış olur. İşte bunun için bekçi (sentinel) lenf düğümü örneklenme tekniği geliştirilmiştir.
Meme ameliyatı sırasında özel mavi boya veya radyoaktif işaretleyici ile bekçi lenf düğümü bulunur. Hızlı patoloji değerlendirme (donmuş kesit) ile kanser hücresi aranır. Eğer kanser hücresi saptanmazsa koltuk altı ameliyatı yapılmaz, ancak kanser hücresi saptanırsa geri kalan koltuk altı lenf düğümleri temizlenir.
Çıkartılan bekçi lenf düğümü bölgesinde ağrı, morarma veya nadiren mavi boya (metilen mavisi) veya işaretleyici maddeye karşı alerji görülebilir. Hastanın derisinde veya idrarında mavi renk ile boyanma da olabilir.
Bekçi lenf düğümü örneklemesinin, koltuk altı tutulumunun olup olmadığını saptamaktaki güvenilirliği birçok çalışmada kanıtlanmıştır. Belli bir öğrenim süreci gerektirmektedir ancak doğru yapıldığında güvenli bir yöntemdir.
