Rahim duvarı (endometrium) kalınlaşması nedeniyle endometrial kürtaj yapılan ve patoloji sonucu basit endometrial hiperplazi çıkan hastalar takip edildiğinde 20 yılda %5 den daha azı kanser olur. Atipisiz (malign değişim göstermeyen) vakaların büyük bir kısmı spontan olarak geriler.
Yalnız gözlem ile tedavide gerileme olasılığı düşük olan kadınlarda ve anormal uterin kanamalı semptomatik kadınlarda progesteron tedavisi gereklidir.
Obesite bir risk faktörüdür. Normal kiloya düşüldüğü zaman bile endometrial biopsiler ile takip gerekir. Fakat progesteron tedavisi yapıldığında hastalığın gerileme şansı daha fazladır.
Atipisiz Basit Endometrial Hiperplazi Tedavisi
Oral ya da lokal intrauterin progesteronlu rahim içi alet (LNG-IUS) tedavisi ile basit endometrial hiperplazide regresyon sağlanabilir.
LNG-IUS, oral progesteron ile karşılaştırıldığı zaman daha etkili ve yan etkileri daha azdır. LNG-IUS’i kabul etmeyen kadınlara Medroxyprogesteron 10-20 mg/gün veya Norethisterone 10-15 mg/gün olacak şekilde kesintisiz progesteron tedavisi verilmelidir. Bu tedavi en az altı ay kullanılmalıdır. Aralıklı-siklik progesteron tedavisinin etkisi daha düşük olduğu için böyle hastalarda kullanılmaz.
Hastanın çocuk arzusu yoksa ve ilaca bağlı yan etkilerden şikayeti yoksa, LNG-IUS mümkünse beş yıl kadar tutulmalıdır, böylece hem vajinal kanama hem de hastalığın tekrarlama riski azalacaktır.
Hastadan ortalama altı ayda bir endometrial biopsiler alınarak histolojik durum kontrol edilmeye çalışılır. Bu süreden daha önce anormal vajinal kanama olursa hastalığın tekrarladığı kabul edilir ve gerekli müdahaleler zamanında yapılmalıdır.
BMI’si 35 den fazla olan (obes) ve oral progesteron tedavisi alan hastalar rölaps için yüksek risk gurubunu teşkil ederler ve altı ayda bir endometrial biopsiler ile takip edilmelidir. Eğer iki ard arda endometrial biopsi sonucu negatif olarak gelirse, sonra yıllık takibe dönülebilir.
Atipi olmadığı zaman endometrial hiperplazi için histerektomi yapılması önerilmez, çünkü histerektomi morbiditesi yüksek bir ameliyattır. Takiplerde atipik hiperplazi olursa, progesteron tedavisine rağmen endometrial hiperplazi tekrarlarsa, bir yıllık tedaviye rağmen histolojik gerileme olmazsa, tıbbı tedavi tamamlanmasına rağmen vajinal kanaması devam ederse, çocuk arzusu yoksa o zaman histerektomi (rahmin cerrahi olarak çıkartılması) önerilmelidir. Atipisiz endometrial hiperplazi için cerrahi tedavi gerektiren postmenopopozal kadınlara total histerektomi ile birlikte bilateral salpingo oferektomi de tavsiye edilmelidir.
Postmenopozal kadınlar için, ovaryumları alma kararı hastanın durumuna göre tartışmalı bir konu olmakla birlikte ilerde ovaryan malignansi riskini azaltabileceği için bilateral ooferektomi düşünülmektedir.
Endometrial hiperplazi tedavisi için endometrial ablation tavsiye edilmez, çünkü komplet ya da kalıcı endometrial yıkım sağlanamaz ve oluşan intrauterin adezyon formasyonu ilerde endometrial histolojik takibi engelleyebilir.
Op. Dr. Kutlugül Yüksel
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
