Bademcik Ameliyatı (Tonsillektomi)
Bademcikler ağız ile yutağın geçiş bölgesinde yerleşmiş ve vücudun lenfosit üretiminde rolü olan yapılardır. Bademcikler gibi, boyunda lenfosit üreten yaklaşık 300 adet lenf bezi vardır. Ailelerin en çok merak ettiği bademcik alındıktan sonra vücudun savunma sisteminde zayıflama olacağı korkusudur ve bu korku yersizdir. Çünkü bademciklerin görevini yapan boyunda yaklaşık 300 adet lenf bezi vardır.
Bademciklerin hacim olarak büyümesi hava yolunu daraltarak nefes alıp vermeyi zorlaştırabilir, uykuda ağız açık şekilde uyumaya, horlamaya sebep olabilir, iştahı azaltabilir, uykuda solunumun durmasına neden olabilir, büyümeyi bozabilir, dolaylı olarak gece iyi uyuyamayan çocuklarda okul başarısında düşme gözlenebilir, yüz ve diş gelişiminde bozulmalara yol açabilir, konuşma bozukluklarına neden olabilir.
Bademciklerin bakteriyel iltihaplanmaları ( A grubu beta hemolitik streptokoklar) halk arasında kalp romatizması olarak bilinen romatizmal ateşe, böbrek tutulumuna, eklem tutulumuna yol açabilir.
Bademcikler hangi durumlarda alınmalıdır?
Bademciklerin alınması gereken durumları iki başlık altında toplayabiliriz;
1)Kesin alınması gereken durumlar:
Hava yolu tıkanıklığına yol açan bademcik büyümesi ,
Bademcik kanaması,
Bademcik kanseri ve şüphesi,
Beslenme ve konuşma bozukluğuna yol açan bademcik büyüklüğü
2) Göreceli alınması gereken durumlar:
Sık bademcik iltihabı ( Son bir yılda 7 veya daha fazla, son iki yılda her bir yıl için 5 veya daha fazla, son 3 yılda her bir yıl için 3 veya daha fazla ateşli bademcik infeksiyonu geçirilmesi,
Difteri taşıyıcılığı,
Ağız kokusu
Kronik bademcik iltihabı
Bademcik taşı
Kalp kapağı hastalığı ve böbrek rahatsızlıkları ( Eğer bu hastalıklar bademcik iltihabına bağlı gelişti ise)
Bademcik etrafında oluşan abse
Bademcik veremi
Büyüme gelişme geriliği ( bademcik ile ilgili sorundan kaynaklandığı teyit edilmelidir. )
Bademcik ameliyatı hangi yaşlarda yapılmalıdır?
Bademcik ameliyatı çoğunlukla çocuk yaş grubunda yapılmasına rağmen gerekli olduğunda ileriki yaşlarda da yapılabilir. Genellikle 3 yaşından önce bademcikler alınmaz fakat, çok zorunlu ise bu yaştan önce de alınabilir. Üst yaş sınırı ise yoktur.
Bademcik ameliyatı hangi durumlarda yapılmamalıdır?
Bademcikle ilgili herhangi bir sorunu olmayan kişilerde kesinlikle bademcik alınmamalıdır. Bademcik ameliyatı kişinin isteğine göre yapılmaz. Bunun dışında yarık damak-dudak hastalığı olan, kanamaya meyilli herhangi bir hastalığı olan ya da narkoz almasında sakınca olan hastalarda bademcik ameliyatı yapılmaz.
Bademcik ameliyatı için önerilen bir mevsim var mıdır?
Bademcik ameliyatı her mevsimde yapılabilir. Halk arasında yaygın bir inanış yaz mevsiminde yapılmayacağı yönündedir. Eskiden yaz mevsiminde yapılmıyordu, yapılmamasının sebebi sıcaklıkla ilgili değil çocuk felci salgınlarının yaygın olmasından kaynaklanmaktaydı. Çocuk felcine karşı aşılama programlarından sonra bu sorun ortadan kalktığı için bademcik ameliyatı yaz mevsiminde de rahatlıkla yapılabilir.
Bademcikleri aldırmak riskli midir?
Bademcikler alındıktan ve yara yerleri iyileştikten sonra risk kalmaz, halk arasında yaygın olarak inanılanın aksine bademcikleri almak vücudun savunma sisteminde herhangi bir eksikliğe yol açmaz. Bademcik ameliyatının riski düşüktür. Yaklaşık 14000 ameliyatın birinde anesteziye veya cerrahiye bağlı sorunlar bildirilmiştir. En sık görülen sorun ise kanama olup çoğunlukla müdahale ile düzelmektedir. Bademciklerin alınması sık farenjite neden olmaz, aksine eğer sık bademcik iltihabı geçiriliyorsa bademcik iltihabına bağlı farenjit daha sık görülür.
Ameliyatta hangi teknikler kullanılır?
Bademcik ameliyatı soğuk bıçak dediğimiz klasik yöntem ve sıcak yöntem ( koter, radyofrekans, koblatör ve termal welding) ile yapılır. Kişisel deneyimim ve yaptığım bilimsel çalışmalar sonucunda edindiğim tecrübelere dayanarak thermal weldingyöntemini çok sık kullanıyorum. Bu yöntemin avantajları; narkoz süresi oldukça kısa, ameliyatta neredeyse hiç kanama olmuyor, ameliyat sonrası hastalar narkozdan daha berrak uyanıyorlar, ameliyat sonrası ağrı klasik yönteme göre daha az oluyor. Bu yöntemle yapılan ameliyatlarda eğer ağrı fazla ise cihazın yanlış kullanımı ile ilgili olduğunu düşünüyorum.
Ameliyat sonrası iyileşme ne kadar sürer?
Bademcik ameliyatı iyileşme sürecinde yatakta geçirilen bir operasyon değildir. Eğer ameliyat erken saatlerde yapıldıysa genellikle aynı gün hastalarımı taburcu ediyorum. Çocuk hastalar ameliyatı daha kolay tolere ederler. Erişkin hastalarda ağrı nisbeten daha fazladır. Ameliyat sonrası doktorun önerdiği diyetlere uyulduğu takdirde iyileşme daha hızlı, ağrı daha az olur. Birinci haftanın sonunda ağrı genellikle kaybolur. Yara bölgesi takriben iki haftada iyileşir. Ameliyat sonrası ağrı kesici mutlaka kullanılır.
Ameliyat sonrası diyet nasıl olmalıdır?
Ameliyat sonrası 4 saat herhangi bir gıda alınmaz. Ameliyattan sonra katı, sıcak ve sert gıdalar yasaklanır.Yumuşak, sulu ve soğuk gıdalar tavsiye edilir. İlk gün su, süt, dondurma, meyve suları gibi gıdalar verilir, sonraki günlerde ise makarna, pilav, ekmek içi, sulu köfte, yoğurt, muhallebi, peynir, yumurta gibi gıdalara geçilir. Beslenme ne kadar iyi olursa ağrı o kadar az, iyileşme o kadar hızlı olur.
Hastalar ameliyat öncesi ve sonrası kanamayı arttıran ilaçlardan ( aspirin, coumadin vs.) ve gıdalardan (bitki çayları, brokoli, salatalık, ıspanak, patates, mantar, zeytin, domates, kiraz, avokado,elma,mandalina,karpuz,kayısı, böğürtlen, üzüm, çam fıstığı, antep fıstığı, badem, kimyon, dereotu, biberiye, kekik, zerdeçal, hardal v.s ) uzak durmaları gerektiği konusunda uyarılmalıdır.
Ameliyat sonrası kanama olur mu?
Ameliyat sonrası çok düşük oranda kanama riski vardır. Kanama çoğunlukla yanlış beslenmeye bağlı olabilirken anlaşılamayan sebeplerden de olabilir. Kanama durumunda ameliyatı yapan hekimle direk irtibata geçmenizde fayda vardır. Kesinlikle panik yapmayın. Çoğunlukla basit müdahalelerle durur, durmayan kanamalarda ise hasta ameliyata alınarak kanamaya müdahale edilebilir.
Bademcik ameliyatı sonrası aklınızda bulunsun;
· Asitli içeceklerden ( kola, portakal suyu, limon v.b ) kaçınınız.
· Bol sıvı tüketiniz.
· Acı ve baharatlı gıdalardan kaçınınız
· Pipet kullanmayınız.
· Kırmızı ve kahverengi renkli gıdalardan mümkün olduğunca uzak durun ( Kanama ile karışabilir)
· Ameliyattan sonra ameliyat bölgesi kirli beyaz bir membranla kaplanır, bu durum tamamen normaldir her ameliyatta olabilir. Takriben 2 haftada geçer.
· Hastaların ameliyat sonrası ilk günden itibaren duş almasında hiçbir sakınca yoktur.
Ameliyat sonrası konuşmada herhangi bir değişiklik olur mu?
Ameliyat sonrası 2-3 hafta kadar sanki burundan konuşuluyormuş gibi olabilir. Bu durum geçicidir. Genellikle ağrıya ve ameliyat bölgesindeki ödeme bağlıdır. Hastalar arasında ses tellerine zarar verildiği gibi yanlış bir algı vardır. Ameliyat bölgesi ile ses telleri aynı bölgede değildir, ameliyatta ses tellerinin zarar görme ihtimali yoktur.
Bademcik ameliyatından sonra bademcikler tekrar oluşur mu?
Bademcikler alındıktan sonra bademcikler kesinlikle tekrarlamaz. Halk arasında bademciklerin dişisi tekrarlar gibi yanlış bir inanış vardır. Bademciklerin kapsülü olduğundan dolayı kapsülüyle birlikte alınır ve tekrarlama ihtimali yoktur.
Geniz Eti Ameliyatı ( Adenoidektomi )
Geniz eti Burun ile yutağın geçiş noktasında bulunan, vücudun savunma sistemi elemanlarından olan lenfositleri üreten lenf bezidir. Normal büyüklüğü solunum yolunu ve kulakların basıncını ayarlayan östaki borusunu tıkamamalıdır.
Geniz eti büyümesi ne gibi şikayetlere yol açar?
Her insanda geniz eti vardır. Fakat burun tıkanıklığı, horlama, uykuda nefesin durması( uyku apnesi), sık hastalanma, orta kulak iltihabı, ağız yapısı bozukluğu, diş hastalıkları, sinüzit atakları, sık farenjit atağı, büyüme gelişme geriliği gibi sorunlara yol açmadığı sürece ameliyat yapılmaz. Ameliyat kararı vermeden önce hastalarıma mutlaka geniz etini küçültmek için ilaç tedavisi uyguluyorum. Eğer geniz eti büyüklüğü makul sınırlara gerilediyse hastalarıma ameliyat önermiyorum.
Geniz eti ameliyatı hangi durumlarda yapılır?
Geniz eti ameliyatı burun tıkanıklığı, horlama, uykuda nefesin durması ( uyku apnesi), sık hastalanma, orta kulak iltihabı, ağız yapısı bozuklukları, diş hastalıkları, sinüzit atakları ve sık farenjit atağı, büyüme gelişme geriliği gibi durumlarda yapılır. Fakat, bu sorunların geniz etine bağlı olup olmadığı muayene ile muhakkak teyit edilmeli ve öncesinde ilaç tedavisi uygulanmalıdır.
Geniz eti ameliyatı hangi durumlarda yapılmaz?
Geniz eti ile ilgili herhangi bir sorunu olmayan kişilerde kesinlikle bademcik alınmamalıdır. Geniz eti ameliyatı kişinin isteğine göre yapılmaz. Bunun dışında yarık damak-dudak hastalığı olan, kanamaya meyilli herhangi bir hastalığı olan ya da narkoz almasında sakınca olan hastalarda geniz eti ameliyatı yapılmaz.
Ameliyat sonrası iyileşme ne kadar sürer?
Geniz eti ameliyatı iyileşme sürecinde yatakta geçirilen bir operasyon değildir. Eğer ameliyat erken saatlerde yapıldıysa genellikle aynı gün hastalarımı taburcu ediyorum. Hem çocuk hem de yetişkin hastalar ameliyatı çok rahat geçirirler.Ağrı neredeyse hiç olmaz,
Geniz eti alındıktan sonra tekrarlar mı?
Geniz eti alındıktan sonra tekrarlama riski az da olsa vardır fakat, tekrarlama riski var diye bir hastalığı tedavisiz bırakmak doğru değildir. Çünkü alınması gereken ve alınmayan geniz eti bazı istenmeyen hasarlara neden olabilir. Örneğin; orta kulak iltihapları, diş eti hastalıkları, öğrenme bozuklukları, yüz gelişim bozuklukları gibi.
Geniz eti ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Geniz eti ameliyatından sonra ilk 4 saat ağızdan beslenme yapılmaz. İlk gün yumuşak, sulu ve soğuk gıdalar verilir, sonrasında ise kanamayı arttırıcı gıdalar dışında kısıtlamaya gidilmez. Hastalar ameliyat sonrası kanamayı arttıran ilaçlardan ( aspirin, coumadin vs.) ve gıdalardan (bitki çayları, brokoli, salatalık, ıspanak, patates, mantar, zeytin, domates, kiraz, avokado,elma,mandalina,karpuz,kayısı, böğürtlen, üzüm, çam fıstığı, antep fıstığı, badem, kimyon, dereotu, biberiye, kekik, zerdeçal, hardal v.s ) uzak durmaları gerektiği konusunda uyarılmalıdır. Bu gıdalar ve ilaçlar ameliyat sonrası 2 hafta kadar yasaklanır, ameliyat öncesinde de en az 10 gün kadar öncesinde alınmamalıdır. Ameliyat sonrası ilk 2-3 gün tükürükle karışık pembe renkli hafif kanama olabilir bu durum normaldir. Fakat taze kan veya kanlı kusma olursa mutlaka doktorunuza haber veriniz.
