Bacak yarası (ülseri) nedir?
İyileşmeyen (kronik) yaraların en sık görüldüğü yerlerin başında bacaklar gelir. Her türlü tedaviye rağmen 4-6 hafta içinde iyileşmeyen bacak yarasında altta yatan sebebin araştırılıp bulunması ve tedavinin bu sebebe yönelik planlanması şarttır.
Bacak yaraları veya ülserleri sıklıkla dolaşım bozukluklarına bağlı gelişir. Bacaklarımızda 3 tip dolaşım ve bunlara ait damar yapıları vardır. Bu damar sistemlerinde bozukluklar geçmeyen yaralara yol açabilir. Bu damar sistemleri şunlardır:
1. Temiz kan (oksijeni ve besin içeriğinden zengin kan) taşıyan atar damarlar (arterler)
2. Pis kan (taşıdığı oksijen ve besini dokulara vermiş, dokulardan da karbondioksit ve atık ürünleri almış kan) taşıyan toplar damarlar (venler)
3. Proteinden zengin ve vücudun yabancı organizma ve mikroplarla savaşmasında rol alan hücreleri taşıyan ak kan damarları (lenf damarları)
Bu damarların her birinde oluşacak bir rahatsızlık bacaklarda yara açılmasına veya açılan yaraların kapanmamasına yol açacaktır. Bazı hastalarda bu damar sistemlerinin bir kaçında aynı anda bozukluk olabilir ve bu bozuklukların tümü giderilemezse yaraları iyileştirmek sıklıkla mümkün olmaz. Bu yaralara mikst (karışık) ülser denir.
Atar damar hastalıklarına bağlı gelişen bacak yaraları veya ülserleri nelerdir?
Organlarımıza, bacak ve kol gibi uzuvlarımıza temiz kan taşıyan atar damarların hastalıklarında; sıklıkla bu damarların temiz kan ulaştırma görevindeki kesintiye veya yetersizliğe bağlı olarak hedef organda yaralar gelişir veya yaralar iyileşemez. Eğer kan akımındaki yetersizlik dokunun yaşaması için gerekli besin ve oksijeni sağlamaya yetmez ise hedef doku canlılığını kaybeder ve ölür. Buna bağlı olarak cilt ve cilt altı dokular kendini tamir edemez ve iyileşmeyen, geçmeyen yaralar oluşur.
Hangi hastalıklarda atar damar tıkanıklığı gelişir?
Şeker hastalığı (diyabet), damar sertliği (aterosikleroz) ve Burger hastalığı gibi atar damarların iltihabi hastalıklarında (vaskülit) atar damar daralması veya tıkanıklıkları görülebilinir.
Atar damar tıkanıklıklarına bağlı yaralar nasıl tedavi edilir?
Atar damar tıkanıklıklarına bağlı yaraların tedavisinde temel olan yaranın temiz kan ile kanlandırılmasının sağlanmasıdır. Bunun için yaranın olduğu bölgeye bol temiz kanın gönderilmesi sağlanmalıdır. Kanlandırılma 2 şekilde sağlanmaktadır; açık ameliyat ile veya kapalı anjiografik işlemler ile. Açık ameliyatta hastadan alınan bir toplar damar veya sunni damar kullanılmak suretiyle kanlanmayan bölgeye bypass ile temiz kan ulaştırılır. Anjiografik yöntemler arasında balon, stent, ilaç kaplı balon veya ilaç kaplı stent ile tıkalı damarın açılması gerçekleştirilmektedir. Günümüzde teknolojinin ve yöntemlerin gelişmesine paralel olarak anjiografik metotlar daha sık olarak uygulanır hale gelmiştir ve iyi merkezlerde başarı oranı çok yüksektir.
