Aşırı ayak terlemesi hastalığı (Plantar hiperhidroz) kişinin ayak tabanı ve parmaklarında ortaya çıkan terlemenin kişinin hayatını, psikolojik durumunu, sosyal yaşantısını ve günlük işlerini etkileyecek derecede olmasıdır. Bu terleme sadece ayaklarda olabileceği gibi sıklıkla ellerde bazen yüz-kafa ve koltuk altlarında da olabilir. Sıklıkla çocuklukta başlar ve sıcak mevsimlerde artar. Stres ve heyecan hatta bazen aklınıza gelmesi terlemeyi tetikleyebilir.
Uyandıktan bir süre sonra başlar, uyurken olmaz. 35-40 yaşından sonra bazen azalsa da genelde hayat boyu devam eder. Çorap giymekle azalabilir. Toplumda 100 kişiden 2-3ünde görülür. Erkek ve kadınlarda eşit görülür. Terlemeyi sempatik sistem ayarlar.
Buradaki ayar bozukluğu, aşırı duyarlılık ve fazla çalışma aşırı ter üretimine neden olur. Tüm tetkikler normaldir, hormon bozukluğu yoktur, ter bezlerinin boyutu, sayısı ve yapısı normaldir. Bitkisel çözümlerle, ilaçla, psikoterapiyle ayak terlemesinden kurtulma imkanı yoktur.
Sık sık ayakkabı ve çorap değiştirmek kısa süreli fayda sağlayabilir. 40 yaşından sonra azalabilse de tedavisiz kurtulmak mümkün değildir.
AŞIRI TERLEMENİN AMELİYATSIZ BASİT ÇÖZÜMÜ VAR MIDIR ?
Terleme şiddetli değilse nemlenme şeklindeyse terleme önleyici krem, losyon, sabun jel vb ürünlerle her gün akşamları kullanılarak terleme azaltılabilir. Bu ürünler içindeki aluminyum klorid ile ter bezlerini tıkayarak terin dışarıya çıkmasını önler.
Ama terleme şiddetli ise tıkaç basınca dayanamayarak açılır ve tedavi etkili olmaz ve alerji ya da cilt tahrişi yapabilir. Islanma şeklinde şiddetli terleme varsa iyontoforez ve botoks tedavisi yapılabilir. İyonferez tedavisi özel cihazla haftada 2-3 kere 20-30 defa elektrik verilmesi ile ter bezlerini şok etkisi yaparak terlemeyi azaltabilir, geçirebilir.
Zaman alıcı bir yöntemdir, hayat boyu uygulanması gerektiği için bıktırıcı bir yöntemdir ve ayaklarda yanma yapabilir. Botoks tedavisi ise ayak için 3-4 ayda bir uygulanmalıdır çünkü etkisi geçicidir. Ayak tabanı ve parmaklara 15-20 kere botoks enjeksiyonu yapılarak ter bezlerinde geçici felç oluşturulur. Ağrılı ve yüksek maliyetlidir.
Duyu kaybına sebep olabilir. Lomber sempatik blokaj ise şiddetli ayak terlemesinde ter bezi sinirlerinde geçici veya kalıcı blok yapılmasıdır. Algoloji uzmanı bel bölgesinden ultrason veya tomografi eşliğinde omurganın yanındaki sinire ilaç uygular. Uygulaması zor başarı oranı düşüktür ve kanama gibi komplikasyonlara yol açabilir.
Lomber sempatektomi
Damlama ve akma şeklinde olan aşırı terleme varsa kalıcı tedavi olarak lomber sempatektomi ameliyatı yapılabilir. İsterseniz ameliyattan önce geçici tedavileri deneyebilirsiniz. Aşırı ayak terlemesi lomber sempatektomi ameliyatı ile kalıcı olarak tedavi edilir. Ameliyat 60 dakika sürer ve etkisi ameliyat bittiği anda görülür.
Başarı oranı yüksektir 100 kişiden 7-8 kişide etkisiz kalabilir. Diğer hastalarda kalıcı kuruluk sağlanır. Ameliyat karından göbeğin kenarından 2 taraftan yanlara doğru 7-8cm kesilerle yapılır. Ameliyat sonrası kesi izleri belli olabilir. Kesi yapılan yerde ayak bölgesini etkileyen sinirler vardır bunlar kesilir veya klips konur.
Erkek hastalarda %1 impotans riski vardır. Ayak terlemesiyle birlikte yüz kızarması, yüz, el ve koltuk altı terlemesi varsa bu bölgeler için yapılan klipsli ETS ameliyatı sonrası ayak terlemesi %60-80 ihtimalle geçebilir veya azalabilir.
