Ayak ve ayak bileği hastalıkları!!

NORMAL AYAK

Parmakların şekli ve ayak arkı( kavisleri) kişiden kişiye farklılık gösterir. Bu normal tablodan sapmalar ayakta bozukluklara yol açar. İnsan ayağında 26 kemik ve 33 eklem vardır.

DERİ PROBLEMLERİ

Terli ayaklar, deri döküntüleri ve pullanmaya neden olabilir. Bazı insanlarda parmak aralarında isilik benzeri deri lezyonları ya da parmak aralarında mantar enfeksiyonları bulunabilir. Bunlar, genellikle iyi bir hijyen ile beraber anti- mantar ilacı içeren pudralara ve losyonlara iyi yanıt verir. Uygun olmayan ayakkabılar, nasır, siğil gibi sorunlara yol açabilir. Kötü ayakkabı uyumu diğer ayak problemlerini artırır ve tibbi tedavi gerektiren bir rahatsızlığa yol açabilir.

Ayak Kokması nasıl engellenir?

Plastik ayakkabı ile naylon çoraplar giyilmesi ya da çok sıkı ayakkabılar giyilmesi, ayağın kuru kalmasını engeller ve soruna yol açar. Çorapların her gün değiştirilmesi ve ayakkabıların kurulanması ile birlikte dönüşümlü ayakkabı giyimi ayaktaki kötü kokuyu gidermeye yardımcı olacaktır. Kalın, yumuşak pamuklu çoraplar giyilmesi ayağın nemden korunmasını sağlar.

TIRNAKLAR

Tırnak batması, tırnakların özellikle yanlarda çok kısa kesilmesi sonucu görülmektedir. Tırnaklarınızı, kenarlara çok fazla kavis vermeden düz bir şekilde ve tınak yatağı sınırlarında kesmelisiniz. Tırnak çevresindeki ölü deriler manikür törpüsü ile düzeltilmelidir. Tırnak batması durumunda bir ortopediste başvurmalısınız. Pek çok tırnak batması, tırnak tamamen çekilmeden, sadece batan kısma müdahele edilerek daha iyi bir şekilde tedavi edilebilir.

Tırnak kesmeye ve ayaktaki berelenmelere dikkat edilmelidir. Bu problemler, diğer yaralanmalar gibi temizlenmeli ve pansuman yapılmalıdır. . Genellikle, küçük yaralara daha az dikkat edilir. Eğer bir yara genişlemeye başlarsa ve bu yara özellikle ayak tabanında ise, cerrahi gerektiği hatırlanmalıdır.

Delici yaralanmalar ciddi ve tehlikeli bir sorun olabilir. Çivi ve benzerleri tetanosa yol açacak kadar paslı olmayabilir, ancak ayakta iltihaba yol açabilir. Doğada yürüyorken bunlara karşı korunmayı da sağlayan bir ayakkabı giyilmelidir.

Cam gibi ayakta yaralanma yapabilecek sorunlarla, plajda bile karşılaşılabilir. Bu nedenle, tetanostan en iyi korunma aşılanma yolunun aşı yaptırma olduğu unutulmamalıdır. Her 3-7 yılda bir tetanos aşı tekrarı( rappel) yaptırmalısınız.

KIRIKLAR ve BURKULMALAR

Parmakların travması, küçük bir sorundan daha fazlası olabilir. Şişlik, renk değişimi ve 2-3 günü geçen ağrı yakınması olması durumunda, kırık şüphesi akla getirilmelidir. İhmal edilmiş kırıklar, özelikle büyük parmağı içeriyorsa, ağrılı bir ayağa neden olabilir ve erken fark edilmesi çok önemlidir.

Ayak bilek burkulması sıktır, ayak burkulması ise daha nadirdir. Eğer geçmeyen ayak bilek ağrısı ve ayakta yürümeyi engelleyen ağrınız varsa, kırığınız olup- olmadığını belirlemek için röntgene ihtiyacınız olabilir.

Bunion( ayakta şişlik)

Bunion; daha çok yüzeyel kemiklerin üzerindeki, kemikleri korumak için bulunan yastıkçıkların inflamasyonu( ağrılı şişliği) için kullanılmaktadır. Bu ağrılı şişlik basınca çok duyarlıdır, ayağı sıkı saran ayakkabılar rahatsızlık oluşturur. Özellikle sivri burunlu ayakkabılar kişide rahatsızlık oluşturur Yanlış bir şekilde, başparmağın dış tarafa çarpılması olarak da adlandırılan halluks valgus kelimesi ile eşanlamlı olarak da kullanılığı görülmektedir. Ancak halluks valgus ve bunion farklı tablolardır.

TEDAVİ: terlik giymek bir çözüm olabilir. Çıkıntının üzerinin yumuşak materyalle desteklenmesi şikayetleri azaltabilir. Eğer ağrı devam eder ya da ayakkabı giymeyi zorlaştırıyorsa hekime başvurulmalıdır. Bazı bunionlar cerrahi gerektirebilir. Kozmetik nedenler için cerrahi yapılmaz.

Ağrılı şişlik için pek çok ameliyat yöntemi vardır. Bunlar yalnızca şişliği çıkartmayı değil, şişliğe neden olan problemi düzeltmeyide hedeflerler. Ortopedi doktorunuz size hangi ameliyatın, hangi nedenle uygun olduğunu açıklamalıdır.

Topuk Ağrısı

Topuk ağrısı sık rastlanan bir problemdir sıklıkla bir travma olmaksızın başlar. Ayakta duruyor ya da yürüyorken topuğun hemen altında hissedilir. Genellikle yataktan kalkıyorken daha çok rahatsızlık hissi oluşur.

Ayak kavsinin şeklini veren bağ dokusunun( planter facia), topukta kemiğe tutunduğu noktadaki bozulma ( inflamasyon- mikropsuz iltihap) ağrıya yol açar. Hastaların yarısında bağ dokunun kemiğe yapıştığı bölgede dikensi çıkıntı görülür. Dikensi çıkıntı problemin nedeni değil aslında sonucudur.

Pek çok vaka kendiliğinden düzelir. Germe egzersizi, tabanlık ve ilaçlar yararlıdır. Ağrı devam ederse kortizon iğneleri ve alçı önerilir.

Şok dalga tedavileri uzamış vakalarda kullanılabilir.

Uzamış vakalarda ve bazen problemle karışan sinir sıkışmalarında cerrahi tedavi önerilir.

Parmaklarda sinir sıkışması (Morton's Neuroma)

Ayak tarak bölgesinde sinirin, bağlar tarafından sıkıştırılması yada bağların etkisi ile kamçı etkisinde kalmasına bağlı sinirde kalınlaşma ve bozulmaya verilen isimdir. Sinir çevresinde bağ dokusu oluşur. Bu tablo sıklıkla 3-4 parmaklar arasında ağrı, uyuşukluk ve karıncalanmaya yol açar.

Tedavi , geniş burunlu ayakkabılar giyilmeli, sinir çevresindeki şişliği azaltmak için İlaç kullanılmalıdır. Ayak tabanı ön bölümde destek kullanılması şikayetleri azaltabilir. Dirençli vakalarda kortizon iğnesi yapılabilir.

Bu tedavileer yanıt vermeyen vakalarda cerrahi uygulanmalıdır. Cerrahiler, Bu konuda ehil bir kişi tarafından yapılmalıdır.

Nasırlar (Yumuşak nasırlar –sert nasırlar)

Pek çok sert nasır, kemik ve ayakkabı arasında sıkışan ayak derisinin kalınlaşmasından kaynaklanır. Nasırlar hemen daima herhangi bir kemiğin üzerinde bulunur.

Sıklıkla başparmak ve küçük parmaktadır. Tarak bölgesinin altında sık görülür. Yumuşak nasırlar ise parmak aralarında görülür.

Tedavi, ciltteki basının azaltılmasını gerektirir. Çıkıntılı yerleri yumuşak materyalle desteklemek faydalıdır. Sert nasırın nedeni kemik yapı bozukluğu ise bunun cerrahi olarak düzeltilmesi gereklidir.

Siğiller

Siğiller nasıra benzetilebilir ancak nasırdan farklı olarak basınç olmayan bölgelerde oluşurlar ve kronik virüs enfeksiyonuna bağlı oluşurlar. Bu çıkıntılı ve ağrılı dokular, ayak tabanında da oluşabilirler. Pedlemeye yanıt verebilirler. Salisilik asit uygulamaları, yumuşatmak ve virüslü dokuyu gidermek için kullanılabilir. Sıvı nitrojen ile dondurarak tedavi de denenebilir.

Büyün ağrılı çıkıntılar siğil olmayabilir, batıcı aletlerle yaralanan bölgeler ya da yabancı cisimlere bağlı granülasyon dokusuda ağrılı şişliklere yol açabilir.

Koyu kahverengi ya da siyah siğilimsi dokular kanseroz dokular olabilir.

Çekiç parmak

Çekiç parmak ise, ayakkabının ön tarafında katlanan parmakların ucundaki derinin kalınlaşmasıdır. Orta parmakta daha sık görülür. Sıklıkla ayakkabı değişimi ya da ayakkabıda modifikasyonlar sorunu çözebilir. Geniş burunlu ayakkabılar tercih edilmelidir. Bası olan bölgede sert nasır gelişebilir. Bazen cerrahi tedavi gerekebilir.

DİKKAT!!!!: büyük parmağın bütün şişlikleri bunion değildir. Gut hastalığıda sıklıkla başparmağı tutan ağrılı ve şiş bir tablodur.

Gut hastalığı

Vücudumuzdaki pürin( Protein ve sakatatlarda çok bulunur) metabolizmasındaki bozukluktan kaynaklanan ve ürik asitin eklemlerde birikiminden kayanaklanan ağrılı bir tablodur. Sıklıkla ayak başparmağını tutar. Zonklayıcı şişlik , kızarıklık bulguları vardır. Protein, sakatat ve alkolün fazla alımı ile hastalık nükseder. Diyetle bu tür gıdalarla beslenme kontrol altına alınmalıdır.

Ağrılı ataklarda, enflamasyonu ve ağrıyı azaltan ilaçlar ile ürik asidin vücuttan atılımını artıran ilaçlar tedavide faydalı olacaktır.