Normal regl döngüsü 24-35 gün arasında düzenli olup kanama miktarı 80 ml’nin altında olan ve 3-8 gün süren fizyolojik adet kanamasıdır.
Bunun dışındaki kanamalara Anormal Vajina ve Rahim Kanaması denir.
- >8 gün kanama
- >80 ml kanama veya önceki adet kanamalarından fazla olması
- 24 günden sık veya 35 günden seyrek olması
- Adet arasında veya ilişki sonrasında lekelenme olması
Adet gören kadınların %15’i anormal vajinal ve rahim kanama şikâyeti ile kadın doğum uzmanına başvurmaktadır.
Anormal vajina ve rahim kanaması bir hastalık değil birçok hastalığın ilk belirtisidir. Bazen strese bağlı yumurtlama problemleri gibi geçici basit durumlarda görülebilse de bazen hayatı tehtid eden rahim ve rahim ağzı kanseri gibi ciddi problemlerin ilk habercisi olabilir.
Her yaşta görülebilir ayrıca her yaş gruplarına özgü sebepleri değişkenlik gösterebilir. Mesela 18 yaş altı ergenliğe yeni girmiş veya menopoza yakın olan 40 yaşın üzerindeki kadınlarda en sık gördüğümüz sebep yumurtalıklarda sağlıklı yumurta oluşmaması ile ilgilidir. Ancak mutlaka gebelik olmadığı testlerle önceden bilinmelidir. Ayrıca enfeksiyonlar, kanama bozuklukları, yabancı cisim ve travma, sistemik hastalıklar ve aspirin gibi ağrı kesici ilaçlarından kaynaklanabileceği akılda tutulmalıdır.
Ayrıntılı öykü ve jinekolojik muayene, aynı esnada yapılan ultrasonografi tanı koyma açısından bize kıymetli bilgiler verir.
Hastalarımız şu soruları mutlaka cevaplamalıdır.
- Adetler düzenli mi?
- Miktarı yoğun mu?
- Süresi uzadı mı?
- İlişki sonrası mı oluştu?
- Doğum sonrasında mı meydan geldi?
- Doğum kontrol hapını düzensiz içmek ile ilgili olabilir mi?
- Spiral ya da korunma iğneleri gibi korunma yöntemi mi kullanıyorsunuz?
- Aşırı kilo alma ya da verme durumuz oldu mu?
- Tüylenme ve ciddi sivilce sorununuz var mı?
- Karaciğer, böbrek, guatr gibi sistemik bir hastalığınız var mı?
- Kalp kapak hastalığı ya da pıhtılaşma sorunlarından dolayı bir ilaç kullanıyor musunuz?
- Ailenizde kadın kanserlerine yakalanan var mı?
Önemsemeniz gereken yoğun rahim kanamaları şunlardır ve mutlaka araştırılması gerekmektedir.
- 3 saatten daha sık süreyle ped değişimi
- Bir regli süresince 20’den fazla ped kullanımı
- Gece boyunca ped değiştirme gereksinimi
- Büyük pıhtıların düşmesi
- 7 günden daha uzun sürmesi
- Kansızlık oluşturması
- Menopozda olan her kanama
Hastalarımızdan gebelik testi ve tam kan sayımı yapılır. Hastalarımızın çoğu ilaç tedavisiyle normal regli döngüsüne kavuşur. Ancak bazı durumlarda mutlaka rahim biyopsileri ile tanı koymamız gerekebilir.
Bu durumlar;
- Menopozda olan her kanama
- 45 yaş üzerindeki tüm anormal kanamalar
- 45 yaş altında tekrar eden, ilaç tedavisine yanıt vermeyen, obez veya polikistik over hastalığı olan kadınlarda
- Smear testi sonucunda anormal hücre bulunan
- Genetik yatkınlığı olan Lynch Sendromu ve Cowden sendromu varlığında
- Hormon tedavisi alan hastalarda olan kanama ya da lekelenme
Bazen ilaçlarla kontrol edilemeyen kanama durumlarında kürtaj gerekmektedir. Kürtaj aşırı kanamayı durdurmanın hızlı ve etkili bir yoludur. Böylelikle hem tanı koymayı sağlar hem de tedavi amacıyla uygulanır.
Alınan biyopsi örnekleri patolog tarafından incelenecek ve anormal vajinal ve rahim kanama sebebini belirlememize katkı sağlayacaktır. Patoloji sonuçları ile ortaya çıkan hastalıklara göre uygulanacak tedavi şekli belirlenecektir. Bazen ilaç tedavileri uygulayarak bazen de cerrahi işlemler yapılarak tedavi edileceksiniz.
Unutmamanız gereken en önemli nokta; kadınlarda sık görülen rahim ve rahim ağzı kanserinin ilk belirtisi anormal vajinal kanama şikâyetidir. Erken evresinde yakalanmış bir kanseri yenmek her zaman daha kolaydır. Eğer şikâyetlerinizi ertelemeyip erken başvurursanız rahim ve rahim ağzı kanseri olsanız bile sadece ameliyatla kurtulup, kemoterapi yada radyoterapi gibi uzun tedavi süreçleriniz olmaz. Uzun hastalık ve hastane süreleri sağlıklı yaşam sürenize eklenir. Sağlıklı bir şekilde sevdiklerinizle kalın. Saygı ve sevgilerimle.
Doç. Dr. Aykut ÖZCAN
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi
