Alerji nedir?
Vücutta, bir proteine karşı (örneğin, besinler, böcek sokmaları, polen) veya başka bir maddeye karşı (örneğin, antibiyotik) bir reaksiyon, bir tepki oluşuyorsa bunun sonucunda da vücutta bir takım sorunlara yol açıyorsa bu olay bir allerji olayıdır.
Bu maddeler, alerjen olarak adlandırılır. Çoğu insan için en alerjen kabul edilen maddeler, allerji sorunu olamayan kişilerde problem yaratmaz örneğin birçok kez arı sokmaları normal kişilerde problem yaratmazken arı sokmalarına alerjisi olanlarda bir kez arı sokması bile kişiye zararlı olabilir, şoka sokabilir.
Neler alerjik reaksiyonlara neden olabilir?
Gıdalar (örneğin yer fıstığı, fındık, kabuklu deniz ürünleri, süt, yumurta, buğday ve balık),
Polenler, otlar, ev tozu akarı ve hayvan veya böcek sokmaları daha pek çok madde alerjen olabilir. 2000 nin üzerinde alerjen mevcuttur.
Allerjinin farklı tipleri var mıdır?
Temelde alerjik reaksiyonlarda temas eden kişide 2 saat içinde alerjik reaksiyon meydana gelir. Bunlar erken tip alerjik reaksiyon ve 24 saat den sonra reaksiyon oluşturan tipine, geç tip alerjik reaksiyon adı verilir.
Sadece erken tip allerji, cilt testleri ve kan testleri kullanılarak tespit edilebilir.
Sadece erken allerji türü anafilaksiye (yaşamı tehdit edici reaksiyonlar) neden olabilir.
Allerjenler ne gibi belirti oluştururlar?
Polen alerjisi, ev tozu akarı, hayvan tüyü genellikle alerjik rinit (burun akıntısı, burun tıkanıklığı, gözlerde kaşıntı) bulgularına neden olur. Mevsimsel allerjiye polenler neden olur. Saman nezlesi olarak ta adlandırılır. Ayrıca astımı olan kişilerde hırıltı ve öksürük belirtileri görülmesine neden olabilir.
Gıdalara Alerjisi; karın ağrısı, kusma veya ishalin yanı sıra ciltte döküntülü kızarıklık (ürtiker) ve kaşıntı ya da bağırsak sorunları gibi sorunlara neden olabilir. Bazen, kişilerin hava yollarında dilde şişmelerle veya akciğer ile ilgili sorunlarla; öksürük, ses kısıklığı veya hırıltı nefes alıp verme gibi olaylar gelişebilir.
Allerjisi olanlarda, allerjen bir besin yeme sonucu allerjiye bağlı önceden egzama rahatsızlığı (Cilt hastalığı)olanlarda, egzamaları daha da kötü hale gelebilir.
Anafilaksi nedir?
Anafilaksi ciddi bir alerjik reaksiyondur.
Anafilaksi, Kişide solunum problemleri oluşturur ve yaşamı tehdit edici olabilir. Anafilaksi Ani düşük kan basıncı, vücudun çöküşü ve bilinç kaybı şikayetleri ile olan ciddi bir reaksiyondur.
Deri testi nedir?
Deri testlerinin farklı türleri vardır. Allerjileri araştırmak için yapılan deri testinin en yaygın uygulananı, prick adı verilen testidir.
Nasıl yapılır ?: özel hazırlanmış plastik bir materyalle derinin üst tabakasında minimal yüzeysel delme işlemi yapılır, sise içinde hazır allerjen bir protein özünden küçük bir damla cilt üzerine yerleştirilir (genellikle kol bölgesi ) 15 -20 dakika sonra ciltte şişme (kabarıklık) oluşturup oluşturmadığına bakılır. Bu kabarıklığın büyüklüğü ölçülür.
Pozitif deri testi nedir?
Belirli bir büyüğe erişen derideki kabarıklık ölçümü sonucu, deri prick testinin pozitifliğini veya negatifliğini gösterir
Deri testleri erken tip alerjiyi tespit etmek için yararlıdır. Bu test ile geç tip reaksiyonların tespiti yapılamaz.
Çocuğumun cilt testi pozitif, bu ne anlama geliyor?
saman nezlesi ile ilişkili bir protein(örneğin polen) için cilt testinde pozitif sonuç vermişse, teste alerjik çıkan protein saman nezlesinin nedenidir ve allerji meydana getirir.
Alerjik astım olan çocuklar da, astımı oluşturan birçok alerjik madde olaydan sorumlu olabilir.
Belli bir yemeği yedikten sonra çocuğunuzda alerjik bir reaksiyon (örn. Deride Döküntü,ürtiker) oluşmuşsa Bu durum, pozitif bir gıda alerjisi olduğunu teyit etmesinde yardımcı olabilir.
Bir yemek çeşidi için pozitif sonucu olan cilt testi, çocuğunuzda son zamanlarda yediği yiyeceğe karşı hassaslık olduğu anlamı verir. Bu kişilerin vücutlarının gıda proteinine karşı bir allerji (yani IgE antikor) ürettiği anlamına gelir. Böyle duruma sahip kişiler o yemeği yediklerinde alerjik bir reaksiyonla karşı karşıya kalabilirler. Fakat bu durum her zaman bu kişilerin yemek yediklerinde bir alerjik reaksiyona maruz kalacakları anlamına da gelmez.
Yemek yendiğinde herhangi bir alerjik sorun ile karşılaşılıyorsa, Kişi bu durumu artık öğrenmiştir. Deri testinde de pozitif sonuç olması beklenir.
Bu kişiler allerjen olan gıdayı yediğinde, aynı veya daha büyük boyutta reaksiyonla karşı karşıya kalabilirler.
Çocuğunuzda önceden yapılan pozitif cilt testi mevcut ve çocuğunuz alerjik durumundan bu yana uzun bir zaman geçmişse, eski ölçüme göre deri testi küçük kalıyorsa, o zaman bir alerjik reaksiyon kalmamış olabilir.
Negatif veya pozitif olması alerji teşhisinde yardımcıdır, bu nedenle deri testleri çok yararlıdır. Bir deri testi negatif ise, çocuğunuzun o gıdaya erken tip alerjisi olması düşük bir olasılıktır.
Neden deri testleri yapılır?
Çocuğunuz bir gıda alımı veya bir allerjenle karşılaşması sonrası yeni bir alerjik reaksiyon oluşmuşsa, bu yeni alerjik reaksiyona neyin sebep olduğundan emin değilseniz, yapılacak bir deri testi (ama her zaman değil) nedenini belirlemek için yardımcı olabilir.
Deri testi, çocuğunuzun alerjisini veya büyüdükçe kaybolan ve negatif duruma geçen allerjiyi izlemek için kullanılabilir.
Deri testleri hangi tür gıdaya veya neye karşı vücudun alerjik olabileceğini tespitte yardımcıdır.
Alerjinin olup olmadığını kesin olarak öğrenmek neden bu kadar önemli?
Özellikle Alerjiler sadece basit bir sıkıntı değil, kişinin hayatında birçok alanda ve kişi üzerinde büyük değişimler oluşturabilecek etkileri vardır.
Şüpheli alerjinin gerçek sebebini bulmak için, bir kaç çok önemli neden vardır:
Çocuğunuz gerçekten alerjisi varsa, alerjik potansiyel olabilecek yaşamı tehdit eden durumlara karşı yeterli önlemler alınabilir olup olmadığını bilmek gerekir.
Çocuğunuz alerjik olmayabilir! Aslında hiç bir şeye karşı alerjisi olmayabilir. Allerjik hasta olarak etiketlenmiş olması üzücü bir durumdur. Bu durum evde veya evden uzakta olan çocuklara kısıtlayıcı diyet, kısıtlayıcı sosyal hayat gibi durumlara neden olabilir. Bu gibi durumların oluşması sosyal ortamlarda yeme ve kısıtlama açısından kişinin ruh halini kötü etkileyebilen durumlara yol açabilir.
Op.Dr.Ahmet Şirin
KBB ve baş boyun cerrahisi uzmanı
Yazımızdaki Bu bilgiler allerji konusunda kişiyi aydınlatma amaçlıdır. Hastalığınızdan emin olmak için mutlaka doktorunuza danışarak yardım alın.
