Akupunktur latince "Akus" batırmak ve "Punktura" nokta anlamına gelen iki kelimeden oluşur. Çinliler tarafından geliştirilmiş olan bu yöntem, vücutta dengenin sağlanması esasına dayalı olarak uygulanan etkili ve bilimsel bir tedavi yöntemidir. .Sağlıklı bir yaşam için olması gereken ruhsal, bedensel ve zihinsel enerji dengemizin sağlanmasında tercih edilen akupunktur tedavisi köken aldığı Çin’de yaklaşık 3000 yıllık bir geçmişe sahiptir. Geleneksel Çin tıbbında vücutta belirli noktalardan geçen enerji kanalları olduğu ve enerji akımındaki problemlerin hastalıklara neden olduğu düşünülmektedir. Vücutta belirli noktalardan geçen kan dolaşımına da benzetebileceğimiz enerji dolaşımımızın iç ve dış çeşitli etkenlerle bozulduğu durumlarda hastalık olarak adlandırdığımız belirtiler ortaya çıkar. Bu noktalara uygulanan akupunktur ile bu enerji akımı düzelmekte, vücut dengesi yeniden sağlanmakta, vücudun kendi kendini iyileştirmesi için harekete geçirilmekte ve böylece kişinin sağlığı düzelmektedir.Hastalığın belirtilerine değil, nedenine yönelik bir tedavi metodudur .Ağrı ile seyreden hastalıklardan cilt rahatsızlıklarına, şişmanlıktan sigara alışkanlığına kadar geniş bir yelpazede çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde ve belirtilerinin düzeltilmesinde başarılı olan akupunktur ülkemizde de tıp doktorları tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır.
İnsan vücudundaki belirli akupunktur noktalarına iğneler sayesinde yapılan uyarılarla organizmanın hemen her yerine ulaşabilecek bilgiler iletilmektedir. Bu iletişim, akupunktur noktasını oluşturan hücrelerden lokal hücresel uyarıların sinir terminallerine ve son olarak da beyne ulaşır. Beyin de bu uyaranı gerekli organlara ulaştırır ve ilgili organ, kas , eklem ve ligamentlerdeki fonksiyon bozuklukları düzelir. Bilimsel çalışmalar akupunkturun sinirleri uyarıp, hücresel düzeyde birtakım maddelerin salgılanmasını sağlayarak etki gösterdiğini bulmuştur. Salgılanan bu maddeler birtakım vücut fonksiyonlarını etkilemekte, ağrı ve halsizlik gibi şikayetlerde rahatlama sağlamaktadır. Örneğin salgılanan bu maddelerden endorfin gibi doğal morfin benzeri maddeler, ağrıları hafifletirken; mutluluk hormonu denilen serotonin maddesi, ağrılarda ve psikolojik problemlerin giderilmesinde yardımcı olmaktadır.
Akupunktur kilo verme, sigara bırakma, kas , eklem, bel ve boyun ağrıları, kulak çınlaması , baş dönmesi, stres, depresyon, panik atak, yüz felci, uykusuzluk, sebebi bilinmeyen hipertansiyon, adet düzensizlikleri ve ağrıları, spastik kolon, kabızlık gibi durumlarda tedavi amacıyla kullanılabilir.Mesela kilo vermede beslenme alışkanlıklarının ve yaşam tarzının değiştirilmesi aşamasında akupunktur hastaya çok büyük kolaylıklar sağlar. İştahı düzenler ve yemeklere saldırma güdüsünü ortadan kaldırır.Mide asiditesi kontrol altına alınarak, mide kazınması, yanması gibi sorunlar engellenir. Düşük kalorili beslenmeden dolayı yaşanabilecek halsizlik önlenir.Metabolizma hızını düzenler. Akupunktur tedavisi sırasında, vücutta serotonin ve endorfin seviyeleri artmaktadır. Bu hormonlar diyet yapan kişiye huzur verir, sedasyon sağlar. Böylece diyet yapan kişi, eski yemek yeme zevkinin kısıtlanmasından dolayı huzursuzluk ve tedirginlik yaşamaz. Hastanın uzun süre diyete dayanabilmesinin nedeni, akupunkturun yarattığı sakinleştirici etkiden dolayıdır. Ayrıca hasta kilolarının eridiğini gördükçe daha çok motive olup, bu işe dört elle sarılmaktadır.Sigara bırakmada akupunktur ise nikotinsiz kalmış olan vücudun yaşadığı belirtileri baskılar ve sedasyon etkisiyle zor geçirilen ilk hafta içinde kişiyi rahatlatır ve devamında sigarasız bir hayata hazırlar.
Akupunktur işlemine başlanmadan önce hastanın akupunkturist doktor tarafından öyküsü alınır. Hasta muayene edilir, gerekli laboratuvar ve görüntüleme tetkikleri yapılır. Hastanın yaşı, yaşam stili, beslenme durumu, uyku düzeni, genel durumu, hastalıkları, belirtileri, aldığı ilaçlar, tedaviler, tedavilere bağlı yan etkiler gibi birçok faktör göz önünde bulundurularak bir tedavi planı hazırlanır.
Akupunktur tedavisinde vücudun çeşitli bölümleri kullanılır.Genel vücut akupunkturunun yanı sıra yaygın olarak tercih edilen kulak akupunkturu ve el akupunkturuyla da insan enerji alanlarını dengelemek mümkündür. Kulak ve elde bulunan organizmanın fonksiyon bölgeleri uyarılarak istenilen refleks etkiler elde edilmiş olur. Örneğin, insanın bağırsağı, kalbi, karaciğeri ile ilgili noktalar kulağında mevcuttur. Bu yüzden akupunktur tedavisinde vücutla beraber veya tek başına kulaktaki noktalar da hem teşhisde tem de tedavide kullanılmaktadır. Kulaktan teşhis ve tedavi yöntemine "Auriculomedicine" denilmektedir. Vücutta ise birçok hastalığa ilişkin en çok uyarı noktasının bulunduğu alanlar ise kollar, bacaklar, el ve ayaklar, sırt, karın ve kulaklardır.
Akupunkturda her bir tedaviye seans denir. Hastalığa göre belli nokta kombinasyonları seçilir ve bu akupunktur noktalarına steril çelik akupunktur iğneleri takılır. Hasta sakin bir odada ve rahat bir sedyede yatırılır, 15-30 dakika bekledikten sonra iğneler çıkarılıp atılır. Tedavide kullanılan iğneler çok ince iğnelerdir, acı yaratmazlar. Günümüzde yaygın olarak çelik iğneler kullanılmasına rağmen altın ve gümüş iğneler de kullanılır. Her hasta için her seansta yeni steril iğneler açılır ve kullanıldıktan sonra atılır. Bu seanslar haftada 1 ila 3 arasında tekrarlanır. Genellikle 3-4 seans sonra durum değerlendirilmesi yapılarak tedavinin gidişi belirlenebilir.Seans sayısıda hastaya ve hastalığın durumuna göre değişir.
Akupunktur herkese uygulanabilir ve doğru teşhis konulursa da herkese iyi gelir. Ancak genelleme yapmak gerekirse %10-20 kadar insana etkili olmayabilir. Buna 5-8 seans’lık bir tedaviden sonra karar verilebilir. Hastanın yaşına, cinsiyetine, tıbbi koşullarına göre seans sayıları farklı olabilir. Çocuklarda akupunktur uygulamaları lazer ışını ile yapılabilir.Çocuklar dışında kanama bozukluğu olan , iğne korkusu ve iğne batırılması sakıncalı olan hastalarda da laser ışını ile tedavi yapılabilir.Akupunktur işleminde dikkat edilecek en önemli husus öncesi çok aç ve çok tok olunmamalıdır ve seansa yakın saatlerde ağır spor yapılmamalıdır.