Ebeveynler ile çocuklar arasında özellikle ergenlik döneminde iletişim zorlukları, kopuklukları başlayabilir. Bu yazıda ebeveynin ergen bir çocuğu anlamasının ne kadar önemli olduğundan bahsedeceğim.
Ergenlik dönemi, çocukluk döneminden genç yetişkinlik dönemine geçiş dönemidir. Ergenlik dönemi birçok yeni merkezi gelişim görevlerine sahiptir. Bu görevlerden dolayı da bireye yüklenen sorumluluk çocukluk döneminden fazla olduğu için kafa karışıklığına yol açabilir. Ergenlik dönemi merkezi gelişim görevleri şu şekildedir;
- Kendi beden imajının kabulü (kendini tanıma)
- Her iki cinsiyetten akranlarla yeni ve olgun ilişkiler kurmak
- Ana babadan ayrışma veya duygusal bağımsızlık
- Duygusal/romantik ilişkiye hazırlanmak
- Hayatını planlama, hedefler koymak ve ne olmak istediğine karar vermek (özellikle mesleki anlamda)
Ergen birey birçok yenilikle yüzleşirken aynı zamanda sorumlulukları da artmaktadır bu nedenle bahsettiğim ergenlik dönemi görevlerinin zorluk derecesi yüksektir. Bu görevler ergen bireyde birçok soruna sebebiyet verebilir. Sorunlarla da kendi başına mücadele etmek ister. İşte tam bu noktada bireylerin sorunlarla başa çıkma reaksiyonları devreye girer. Bireyler olarak sorunlarla başa çıkmak üzerine gösterdiğimiz üç çeşit reaksiyonlarımız vardır. Bunlar;
- Donakalma reaksiyonu, bir olaya karşı susup kalma, tepki vermeme durumudur.
- Savaşma reaksiyonu, bir olaya karşı kişinin verdiği mücadeledir.
- Kaçma reaksiyonu, bir olay karşısında ne yapacağını bilemeyip o olayın aksi yönünde fiziksel olarak gitmesi veya tepkisel olarak uzaklaşmasıdır.
Bu reaksiyonları ebeveyn ve ergen arasındaki örnek bir sorunla ele alalım. Örneğin, ebeveyni tarafından azarlanan bir ergenin hiçbir cevap vermemesi, ağlamaması veya üzülmemesi donakalma reaksiyonu, ebeveynine karşıt cevap vermesi veya yapıcı bir şekilde sorunu çözme çabası savaşma reaksiyonu, kendisini odaya kapaması veya yuvarlak/kaçamak cevaplar vermesi kaçma reaksiyonudur.
Ergenlik dönemi ve ergen bireylerde neden sorunlar yaşandığı üzerine olan bu yazıma, ebeveyn ve ergen arasındaki nesil ve şema farklılıkları üzerine bir sonraki yazımda devam edeceğim.
