Kişilik Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Kişilik Bozukluğu Nedir?

Kişilik, bir insanın dünyayı algılama, düşünme, hissetme ve diğer insanlarla ilişki kurma biçimidir. Bireyin karakteristik davranış kalıpları, tutumları ve duygusal tepkileri zaman içinde tutarlıdır ve bu yapı “kişilik” olarak adlandırılır. Ancak bazı durumlarda kişilik gelişimi normalden sapar ve bireyin hem kendisine hem de çevresine zarar verecek şekilde işlevselliği bozulur. İşte bu duruma kişilik bozukluğu denir. Kişilik bozuklukları, sadece bireyin ruh sağlığını değil, aynı zamanda sosyal ilişkilerini, iş hayatını ve genel yaşam kalitesini de ciddi şekilde etkiler. Erken fark edilmezse yıllarca sürebilir ve başka psikiyatrik hastalıkların gelişmesine zemin hazırlayabilir.

Kişilik bozukluğu, bireyin iç dünyası ve dış çevresiyle kurduğu ilişkilerde sürekli bir anormallik göstermesi, bu durumun kalıcı, katı ve esnek olmayan bir tarzda devam etmesi ve kişinin hayatını olumsuz yönde etkilemesidir. Bu bozukluklar, çoğu zaman ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkar ve zamanla yerleşir. Bireyin davranışları, toplumun beklentilerine göre "anormal" olarak algılanır ve çoğu zaman kişi yaşadığı sorunların farkında olmaz.

Kişilik Bozukluklarının Nedenleri Nelerdir?

Kişilik bozukluklarının gelişiminde birçok etken rol oynar. Tek bir neden yoktur; genetik, çevresel ve psikolojik faktörler bir araya gelir:

Genetik Etkenler

• Ailede kişilik bozukluğu ya da ruhsal hastalık öyküsü
• Beyin kimyası ve nörolojik işlev bozuklukları

Psikolojik Etkenler

• Çocukluk çağı travmaları (istismar, ihmal)
• Duygusal yoksunluk
• Bağlanma problemleri
• Erken yaşta kayıplar (ebeveyn ölümü gibi)

Çevresel Etkenler

• Kaotik aile ortamı
• Aşırı koruyucu ya da aşırı cezalandırıcı ebeveyn tutumları
• Sosyal izolasyon

Kişilik Bozukluklarının Genel Özellikleri Nelerdir?

• Duygusal tepkilerde aşırılık ya da donukluk
• Algılamada ve düşünmede çarpıtmalar
• Sosyal ilişkilerde sürekli çatışmalar
• İşlevsellikte (iş, okul, aile) ciddi bozulmalar
• Değişime direnç ve tedaviye karşı isteksizlik

Kişilik Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir? hastalığı ile ilgili videolar

Kişilik Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir? ile ilgili doktorsitesi.com'da kayıtlı uzmanların bilgilendirici videoları

Uzm. Kl. Psk. Ali Bıçak

Psikoloji

Randevu Al

Youtube - Kişilik bozukluğu belirtileri nelerdir?

Uzm. Kl. Psk. Bahar Yasin

Psikoloji

Randevu Al

Youtube - Kişilik bozukluğunu nasıl anlayabiliriz?

Kişilik Bozukluğu Türleri Nelerdir?

DSM-5 sınıflamasına göre kişilik bozuklukları üç ana kümede toplanır.

Küme A (Tuhaf ve Eksantrik Davranışlar)

*Paranoid Kişilik Bozukluğu

• Başkalarına karşı sürekli şüphe ve güvensizlik
• Alınganlık, kin tutma
• Zararsız yorumları tehdit olarak algılama

*Şizoid Kişilik Bozukluğu

• Sosyal ilişkilere karşı isteksizlik
• Yalnız kalmayı tercih etme
• Duygusal soğukluk

*Şizotipal Kişilik Bozukluğu

• Garip düşünceler, batıl inançlar
• Sosyal ortamlarda tuhaf davranışlar
• Aşırı içe kapanıklık

Küme B (Dramatik, Duygusal, Değişken Davranışlar)

*Antisosyal Kişilik Bozukluğu

• Başkalarının haklarını umursamama
• Yalan söyleme, dolandırıcılık
• Suç işleme eğilimi
• Vicdan eksikliği

*Borderline (Sınırda) Kişilik Bozukluğu

• Duygusal dalgalanmalar
• Terk edilme korkusu
• İntihar tehditleri veya kendine zarar verme
• Kimlik karmaşası

*Histrionik Kişilik Bozukluğu

• Dikkat çekme arzusu
• Aşırı duygusal ve dramatik davranışlar
• Yüzeysel ilişkiler

*Narsistik Kişilik Bozukluğu

• Kendini üstün görme
• Başkalarını küçümseme
• Empati eksikliği
• Aşırı beğenilme ihtiyacı

Küme C (Kaygılı ve Korkulu Davranışlar)

*Kaçıngan Kişilik Bozukluğu

• Eleştirilmekten aşırı korkma
• Sosyal ortamlardan kaçınma
• Yetersizlik duygusu

*Bağımlı Kişilik Bozukluğu

• Karar vermekte zorlanma
• Sürekli destek arayışı
• Ayrılık korkusu

*Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu (OKKB)

• Aşırı mükemmeliyetçilik
• Esnek olmama, kurallara aşırı bağlılık
• Ayrıntılarda boğulma

Kişilik Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Uzmanlarına Yöneltilen Sorular

Tüm Sorular

kişilik bozukluğuyla ilgili yazıda paranoid kişilikl bozukluğu bana uyuyor.

kişilik bozukluğuyla ilgili yazıda paranoid kişilikl bozukluğu bana uyuyor.daha geniş ve kolay uslupla açıklarsanız ve ben eğer böyleysem ne yapmalıyım.tedavisiz bu durumla yaşayabilirmiyim.tedavi şartmı.ilerlermi.daha kötü sonuçlar yaratırmı

Prof. Dr. Özgür Öztürk Psikiyatri

Daha detayli bilgi için lutfen randevu aliniz.

merabalar çekingen kişilik bozukluğum var kendimi bildim bileli kalabalık o

merabalar çekingen kişilik bozukluğum var kendimi bildim bileli kalabalık ortamlarda pasifim ve hep kaçarım utangaçlık diz boyu 22 yasındayım ve hiç kız arkadasım olmadı kendimi ezik hissediyorum öz güvenim yok hep kafamda kuruyorum yargılyorum edemem yapamam daha neler neler terapi öneriliyo tek çözümolarak ilaçla filan geçmez mi yani okadar kötümüyüm bunu sormak istedim ilginize simdiden tesekkür ederim

Dr. Psk. R. Meltem Kavcar Sırmalı Psikoloji

Merhaba Ersin, öncelikle çekingen kişilik bozukluğu teşhisini kim koydu? Eğer bunu kendi kendinize koyduysanız, doğru olmama ihtimali var. Siz lütfen yakınınızda bulunan bir psikiyatr ile görüşün. Psikiyatr farmakoterapinin yanında psikoterapiye de ihtiyaç varsa, zaten sizi yönlendirecektir. Terapi bu kadar gözünüzü korkutmasın. Ama dediğim gibi, öncelikle bir psikiyatr ile görüşün. Sağlıkla kalın,

Kişilik Bozukluğu Belirtileri ve Günlük Yaşama Etkileri Nelerdir?

Kişilik bozukluğu olan bireyler;

• Sürekli ilişki problemleri yaşarlar.
• İş yerinde uyum güçlüğü çekerler.
• Kendilerine ve başkalarına zarar verebilecek davranışlar gösterebilirler.
• İçsel huzursuzluk ve boşluk hissi yaşarlar.
• Çoğu zaman değişmeleri gerektiğini kabul etmezler.

Kişilik Bozukluğu Tanısı Nasıl Konur?

Tanı, genellikle 18 yaş sonrası konur, çünkü kişilik gelişimi ergenlik döneminde tamamlanır. Kişilik bozukluğu tanısı koymak uzmanlık gerektirir ve süreç dikkatlice değerlendirilmelidir. Tanı konulurken aşağıdakilere bakılır.

• Klinik görüşmeler
• Psikolojik değerlendirme testleri
• Bireyin uzun dönemli davranış kalıpları incelenir
• Eşlik eden diğer psikiyatrik hastalıklar (depresyon, anksiyete vb.) araştırılır.

Kişilik Bozukluklarının Tedavisi Nasıl Olur?

Kişilik bozukluklarının tedavisi zordur ancak mümkündür. Tedavi süreci sabır, süreklilik ve bireyin iş birliği gerektirir.Kişilik bozuklukları, bireyin yaşamının her alanını etkileyen ciddi psikiyatrik durumlardır. Ancak doğru tedavi ve destekle bireyler işlevselliklerini artırabilir, daha sağlıklı ilişkiler kurabilirler. Erken farkındalık, kabul ve profesyonel destek, kişilik bozukluklarında olumlu değişim için en önemli anahtarlardır.

Psikoterapi: Tedavinin temel taşıdır.

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Düşünce kalıplarının değiştirilmesine yardımcı olur.
• Diyalektik Davranış Terapisi (DBT): Özellikle borderline kişilik bozukluğunda etkilidir.
• Şema Terapisi: Derin köklü davranış ve duygu kalıplarını hedef alır.
• Psikodinamik Terapi: Bireyin bilinç dışı çatışmalarını çözmeye odaklanır.

İlaç Tedavisi: Temel tedavi psikoterapidir, ancak ilaçlar eşlik eden depresyon, anksiyete veya dürtü kontrol problemleri için kullanılabilir. Antidepresanlar, duygudurum dengeleyiciler, antipsikotikler belirli vakalarda tercih edilir.

Aile Terapisi ve Destek Grupları: Ailelerin bilgilendirilmesi ve desteklenmesi bireyin iyileşme sürecini olumlu etkiler.