İlköğretimde olsun lisede olsun çocukların hayatı sene içi, sene sonu, lise ve üniversiteye giriş sınavlarıyla dolu. Yakın zamanda yine SBS sınavına girecek çocuklarımız Çocukların gelişim evrelerinde epey bir sınav tecrübeleri olsa da, kolayca bu sınavlara alıştıklarını düşünsek de sınav kaygısı olduğunda durum her zaman böyle değildir.

Yüksek not alma ve sınavlarda başarılı olma baskısı öğrencilerin stresini oldukça arttırmakta ve sınavlar eşittir stres arttırıcı bir tecrübe olarak algılanmaktadır. Karın ağrısı, baş ağrısı ve vücudun çeşitli yerlerindeki ağrılar, sınav öncesi ve/veya sırasında sınav stresi çeken çocukların genel yakınmaları olabilmektedir.

Hatta bazen de ebeveynler aşırı stresli ve kaygılı olup bunu çocuklarına yansıtırlar ve çocuklarına kaygılı olma öğretisini kazandırabilirler.

Sağlıklı Stres ve Sağlıksız stres:

Orta derecede stres sınavlardan önce gerçekten yararlı olabilir, öğrencileri daha başarılı olmaları için motive edebilir. Stres yaratılmazsa ya da çok düşük seviyede stres olursa uyku hali ve isteksizlik yaratabilir.

Bunun tersine çok yoğun stres de öğrencilerin kendine güvenlerini azaltabilir, bloke olmalarını ve önemli bilgilerin hatırlanmasını engeller. Aynı zamanda anlama ve sonuca gitmelerini bozar bu da problem çözmede zorluk yaşamalarına neden olur. Bunun sonucu olarak da aldıkları notlar gerçekte onların sıkı çalışmasının karşılığı değildir.

Öğrenciyi stresten uzak tutmak için neler yapılabilir?

Öğrenciyi sınava hazırlama konusunda anne-babalar neler yapabilir?

SINAV ÖNCESİ

Sınavdan önceki akşam çalışmak öğrencileri oldukça yorabilir ve daha çok stres yaratabilir, bu yüzden sınavdan çok daha önceki günlerde azar azar çalışmak ve ailelerin de buna cesaretlendirmesi önemlidir.

Sınavla ilgili tecrübe edinmesi açısından deneme sınavlarına katılması önemlidir, bu, aynı zamanda sınav stresinin azalmasını da sağlayacaktır.

Sınavdan önceki gece çocuğunuzun erkenden yatağa gidip iyi bir uyku uyuması onun stresini azaltacaktır. Uyumadan önce ılık bir banyo yapabilir. Aile de yatmadan önce çocuğuna elinden geleni yaptığını bildiğinizi, sınavda ne olursa olsun onu her zaman seveceğinizi ve yanında olacağınızın güvenini vermek önemlidir. Ayrıca, çocuklarınıza, yatağa gitmeden önce kendi içindeki anlaşmazlıklarını çözmeleri için destek olun.

Sınavın zor olabileceğini ve herkesin tüm sorulara cevap veremeyeceğini, kimsenin ondan da böyle bir beklentisi olmadığını ve sınav için pozitif olması gerektiğini hatırlatın. Sınav için elinden gelenin en iyisini yapacağını açıklayın.

Kan şekeri sabahleyin en düşük seviyededir. Yapılan araştırmalar, çocuğunuzun kahvaltı yapmasının, onun sınavda problem çözme becerisi için gerekli olduğunu gösteriyor.

Aileler, çocuğunuzun sınav için rahat kıyafetler tercih etmesini sağlayın.

Çocuğunuza her gün nasıl davranıyorsanız sınav öncesi de aynı şekilde davranın, sınavıyla ilgilendiğinizi hissettirin ancak üstüne gitmeyin.

Çocuğunuzun sınav öncesi fiziksel aktivite (örneğin koşu veya hızlı yürüyüş) yapması onun vücut gerginliğini azaltacaktır.

Sınava zamanından önce ve hazırlıklı ( kalem, silgi gibi) gitmesi, küçük detaylarla uğraşarak strese girmesini engelleyecektir, bu da onun yalnızca sınavına odaklanmasını sağlayacaktır.

Sınav sırasında yönergeleri iyi okumasını ve anlamadığı bir yönerge olursa sorması gerektiğini hatırlatın.

Eğer sınavda 3 yanlış bir doğruyu götürmüyorsa ve sınav çoktan seçmeli ise mümkün olduğunca soruları boş bırakmamasını ve tahmin yürütmesini önerin.

SINAV SIRASINDA NELER YAPILABİLİR?

Sınavı gözden geçirmesi onun beklenmeyen sürprizlerden etkilenmesini engelleyecektir. Aynı anda zamanı iyi kullanmasını ve tek bir soru üzerinde çok fazla vakit kaybetmemesini sağlayacaktır.

Sınavdan önce öğrencinin küçük notlar alması, sınav sırasında önemli noktaları ve anahtar bilgileri hatırlamasına yardımcı olacaktır.

Bazı öğrenciler sınav sırasında o kadar gergin oluyorlar ki sınav yönergelerini atlayabiliyorlar, bu yüzden sınav yönergelerinin çok dikkatli okumaları sınavdaki başarıyı etkileyecektir.

Kolay sorulara öncelik vermek, zaman ve enerjilerini daha zor sorulara odaklamalarını sağlar.

Zor soruları kendilerinin anlayabileceği kelimelerle ve sorunun anlamını değiştirmeden yaparlarsa bu, onların problemi daha kolay anlamalarını sağlatabilir.

Öğrenciler çoktan seçmeli ve açıklamalı sorulara verecekleri cevapları kafalarında planlarsa, soruları cevaplarken kendilerinden emin olurlar.

Sınav sırasında akla gelen olumsuz düşünceler, kendilerine olan güvenlerini yıkabilir; Bu sınavı geçemem gibi olumsuz düşüncelerin yerini, Bu sınava çok iyi hazırlandım ve bu sınavdan iyi bir not alacağım gibi olumlu düşünceler alırsa beyne olumlu mesajlar gönderilmiş olur.

Sınav sırasında kendinizi huzursuz hissederseniz, aşağıdaki rahatlama tekniklerini uygulayabilirsiniz:

Derin ve yavaş bir nefes alma ve her nefes verişte vücudunuzda hissettiğiniz gerginliği de beraberinde azaltma,

Kasları 5 saniye süreyle kasıp gevşetme ve bunu 3 kere tekrar etme,

Gözleri kısa bir süre kapatıp, kendinizi rahat olduğunuz, mutlu ve huzurlu bir ortamda hissetmek ve sonra gözlerinizi açıp vücut pozisyonunuzu da bir miktar değiştirdikten sonra sınava devam etmek

SINAV SONRASI AİLE DESTEĞİ

Sınav sonrası çocuğunuzla sınav hakkında konuşun ve onun bu sınav için ne kadar çaba sarf ettiğini anladığınızı hissettirin.

Zor ve kolay sınav soruları hakkında ve aynı zamanda bu sınavdan ne öğrendiği ile ilgili konuşun.

Çocuğunuza bu sınava tekrar girmesi gerekirse ne farklı olurdu onu sorun.

Çocuğunuza, onu sevmenizin sınavdaki performansıyla bir ilgisi olmadığını, onu, sadece çocuğunuz olduğu için sevdiğinizi, bu dünyanın sonu olmadığını açıklayın.

TÜM BUNLAR İŞE YARAMAZSA

Eğer tüm bunlara rağmen sınav stresini azaltmakta zorluk çekiyorlarsa sınavdan bir süre önce biofeedback yönteminden faydalanabilirler. Biofeedback bir öğrenme stratejisidir ve insanların kendi beyin dalgalarını ve fizyolojik değişkenliklerini (beyin dalgası, kalp atışı, solunum, terleme) değiştirmesini öğreterek çalışan bir çeşit egzersizdir.

Biofeedback'ten faydalananlarda sınav stresi ve heyecanı duymada azalma ve özgüvende belirgin artış görülmüştür. Biofeedback sistemi ağrısız, yan etkisiz, güvenli bir eğitim yöntemidir ve etkisi genelde kalıcıdır.