Nevüsler, halk arasındaki dili ile benler, hemen hemen her bireyde değişik sayılarda bulunan iyi huylu deri lezyonlarıdır. Benler derinin epitel hücrelerinden (keratinositlerden), deriye renk veren hücrelerden (melanositler), ter bezlerinden, yağ bezlerinden veya damarsal yapılardan gelişebilirler.
Benler klinik görünümleri, mikroskopik ve yapısal özelliklerine göre farklılıklar gösterirler. Oluşma şekillerine göre doğumsal olabilirler veya sonradan (edinsel) gelişebilirler. Neden ben çıkardığımıza dair kesin bilgiler bulgulanmasa da özellikle edinsel benlerin gelişiminde güneş ışığının rolü olduğu kanıtlanmıştır. Kişilerdeki ben sayısı çevresel faktörler, genetik özellikler ve bağışıklık sisteminin yapısı ile ilişkilidir
Doğumsal benler damarsal yapılardan, renk hücrelerinden veya diğer deri yapılarından gelişebilirler. Örneğin şarap lekesi olarak bilinen nevüsler damarsal kaynaklıdır. Derinin epitel hücrelerinden kaynaklanan doğumsal benler de mevcuttur. Genellikle çizgisel bir hat takip ederler (lineer epidermal nevüs) ve iyi huyludurlar. En yaygın görülen doğumsal benlerden birisi de renk hücrelerinden (melanositlerden) kaynaklanan “melanositik nevüsler”dir. Çapları 1 cm’den küçük olabileceği gibi geniş vücut alanlarını kaplayacak kadar büyük boyutlu da olabilirler. Çapı ne olursa olsun doğumsal melanositik benlerin yüzeyi deriden kabarıktır ve koyu renklidir. Bazıları üzerinde kıllar içerir.
Edinsel benlerin en çok görülenleri ve en sık tanı kargaşası yaratanları renk hücrelerinden (melanositler) oluşurlar. En sık baş ve boyun bölgesine yerleşirler. Genellikle 1-8 mm çapında, koyu veya açık kahverengi, deriden kabarık veya deri yüzeyinde olabilen oluşumlardır. Bu benlerin “İndetermine Jonksiyonel, Displastik (Clark), Miescher ve Unna Nevüs olmak üzere kendi içlerinde tipleri vardır. Üç ile dört yaşlarında ortaya çıkmaya başlarlar sayıları yaşla birlikte giderek artar. 20’li yaşlardan sonra oluşmaları beklenmez. Bu nedenle bu yaşlardan sonra fark edilen benlerin incelenmesi gerekir. Ayrıca edinsel melanositik benlerin vücutta bir yaşam döngüleri vardır. Önce deri yüzeyinde oluşurlar, büyüyüp genişler ve deriden kabarık hal alırlar, yaklaşık 60’lı yaşlardan sonra renk hücrelerini kaybederek yok olurlar.
Benlerin klinik incelenmesinde “dermoskopi” denilen aletler kullanılır. Bu alet deri yüzeyindeki incelenecek lezyonun 10- 40 kez büyütülmesine olanak sağlayan bir mikroskoptur. Dermoskopik incelemedeki başlıca amaç; deride görülen renkli bir oluşumun melanositlerden (derinin renk hücrelerinden) olup olmadığının belirlenmesidir. Çünkü derinin en kötü huylu kanserlerinden birisi olan malign melanoma da renk hücrelerinden kaynaklanmaktadır ve klinik olarak melanositik nevüslerin bazı türlerini taklit edebilmektedir. Dermoskopik inceleme ile nevüslerin tip tayini, diğer iyi huylu deri oluşumlarından ayırıcı tanısı ve mevcut benlerin melanomaya dönüşüm riski gibi durumlar değerlendirilmektedir. Ayrıca renk hücreleri dışındaki yapılardan meydana gelmiş renkli oluşumların örneğin; yağ bezlerinden kaynaklanan seboreik keratozlar, yaşa bağlı gelişen senil keratozlar, damarsal kaynaklı olan hemangiomlar ve diğer deri kanserlerinin tanısı da doğrulukla konulmaktadır.
Benlerin kanaması, renk değiştirmesi, kopması gibi travmalar tabiatlarında değişikliğe yol açabilir. Bu nedenle dermatolojik muayene ve dermoskopik inceleme ile takibe alınması önemlidir.
