Myom nedir?
Kadınlarda en sık rastlanan iyi huylu tümörlerdir, rahim düz kaslarından gelişir. Doğurganlık çağında her dört kadından birinde görülür. Halk arasında "ur" denilen myomlar ,tıp dilinde fibroid, uterin fibroid, leiomyoma, myoma uteri gibi isimlerle adlandırılır.
Rahim duvarının bir çok myom ile patates çuvalı gibi büyümesi durumuna "Uterin myomatosis", rahmi bütün olarak büyüten myoma "Kugel myom" adı verilir. Bazen rahim içinden köken alan saplı myom vajina içine kadar uzanır (vajene doğmuş myom).
Kesin nedenleri bilinmemekle birlikte doğurmamışlarda, şişmanlarda, yumurtlaması olmayanlarda( karşılanmayan östrojen), siyah ırkta, aile öyküsünde myom olanlarda(genetik faktör) daha sık izlenmektedir. Myomlar genelde birden fazla sayıdadır ve rahmi büyütürler. Büyüklükleri toplu iğne başından karpuz büyüklüğüne kadar değişebilir.
Myom gelişiminin hormonlar ile ilgisi olabilir :
-Ergenlik öncesi çok nadir görülürler.
-En sık rastlandığı dönem yumurtlamanın bozulduğu, östrojenin karşılanmadığı menopoz öncesi 40'lı yaşlardır.
-Myomu olanlarda östrojen fazlalığına bağlı olarak gelişen diğer hastalıklar yani yumurtlama bozuklukları, hiperplazi(rahim iç duvarının kalınlaşması) ve polipler daha sık izlenir.
-Myomlar, kadınlık hormonlarının(estrojen ve progesteron) yüksek olduğu gebelik döneminde daha hızlı büyürler.
-Kadınlık hormonlarını baskılayan ve menopoz benzeri durum yaratan ilaçlar myomları küçültür.
-Menopozdan sonra myomların büyümesi durur veya geriler, yeni myom pek izlenmez.

Myom Tipleri

Submuköz Myom
Rahim içindeki "endometrium" tabakasının altında yerleşmiştir. Submüköz myomlar nadir görülmesine rağmen , adet düzensizlikleri ve aşırı kanamalara neden olabilir. Düşük ve kısırlığa en çok neden olan myomlar bu tiplerdir. Bu nedenlerle cerrahi olarak çıkartılması gerekir.Çıkarılmaları genelde vajinal yoldan girilerek(histereskopi ) myom sapının kesilmesi ile yapılır.

İntramural Myom
Rahmi oluşturan kas tabakasının (duvarın) içinde yer alan myomlardır.

Subseröz Myom
Rahmin dış yüzünden köken alan ve dışarı doğru büyüyen myomlardır. Genelde kanama ve kasık ağrısı gibi problemler yaratmaz.

Saplı Myom
Herhangi bir subseröz ya da submüköz myom büyümeye devam eder ve rahim ile bağlantısı sadece ince bir bağ ile sağlanır.
Eğer myom kendi etrafında dönerse sapı yani dolayısı ile kan bağlantısı da bozulur ve myom nüvesinde "dejenerasyon" meydana gelir. Eğer myomun sapı geniş bir tabana oturmuş ise buna "sessile tipte myom" adı verilir.

İnterligamenter Myom
Rahmi yerinde tutan ve "ligaman" adı verilen bağların arasında gelişen tümörlerdir. Bunların çıkartılması son derece güçtür.

Paraziter Myom
Büyüyen myom nüvesi başka bir organa yanaşıp buna yapışırsa bir süre sonra rahim ile arasındaki bağlantı kopabilir ve myom yeni bağlandığı dokudan beslenmeye başlayabilir. Bu durumda parazitik myom'dan söz edilir.

Myom ve gebelik
Myomlar gebelikte genellikle büyür. Myomlu gebelerin çoğunda hamilelik süresince hiç bir problem çıkmayacağı gibi, bazı durumlarda abortus (düşük yapma), erken doğum (preterm eylem), ıntrauterin fetal ölüm (rahim içindeki bebeğin kaybı), erken membran rüptürü (suyun erken gelmesi), prezentasyon anomalileri (rahim içinda bebeğin duruş problemleri) ve sezeryan riskleri daha sık görülmektedir.
Myomu olan kadınlar normal doğum yapabilir, ancak doğumu engeleyen büyük myomlu gebelerde ve myomun cerrahi olarak çıkarılması gereken durumlarda sezaryen yapılabilir. Daha önce myomektomi yapılmış gebelerde ise sezeryen tercih edilir.

Myomlarda görülen belirti ve şikayetler nelerdir ?
Her zaman bir belirti olmayabilir. Myomu olanların sadece %20-30'unda myoma bağlı şikayetler ortaya çıkar. Diğerleri 6 ayda bir izlenmelidir. En sık görülen şikayetler;

1. Adet Düzensizliği
Myomlu kadınların yaklaşık %30'unda adet kanamaları normalden fazla olur. Fazla kanamaya yol açan myomlar, submüköz ve intramural tiplerdir. Bu fazla kanamalar bir süre sonra kansızlığa yani "anemi"ye neden olur. Bazı myom türleri ise kanama fazlalığı ile birlikte ara kanamalara da yol açabilir.

2. Kasık ağrıları
Myomda ağrı nadirdir. Genellikle adet sırasında kramp tarzında olur. Adetleri daha önce ağrısız olan kadında birden bire ağrıların olması teşhiste myomu akla getirmelidir. Ağrının nedeni, rahimin myomu atmak için yaptığı kasılmalar olabilir ya da büyümüş bir myom etrafındaki dokulara ve sinirlere baskı yaparak ağrıya neden olabilir. Bu durum daha çok bel ağrısı olarak hissedilir. Dejenere olan ya da etrafında dönerek kanlanması bozulan myom ani ve bıçak saplanır tarzda ağrılara neden olabilir.

3. Karında şişlik
Mesaneye bası yaparsa sık idrara çıkma, rektuma (barsağın en son kısmı) bası yaparsa gaz ve kabızlığa yol açabilir.

4. Kısırlık (İnfertilite) ve gebelik problemleri
Myomlar kadının gebe kalmasını engelleyebilir. 5 cm. 'den büyük myomlarda gebelik öncesi operasyon gerekebilir. Myomlar düşüğe ve erken doğuma neden olabilir. Doğum esnasında doğum kanalını tıkayarak normal doğumu engelleyebilir. Doğumdan sonra rahim kasılmalarının etkisiz olması nedeni ile fazla miktarda kanama görülebilir.

Myomlarda tedavi gerektiren durumlar nelerdir?
- kanama, ağrı veya mesane (idrar torbası) ve rektuma (kalın barsak son kısmı) bası olması
- myomda ani bir büyüme büyüme: eğer bu büyüme menopozdan sonra olmuş ise mutlaka araştırılması gerekir bu amaçla kürtaj yapılabilir.
- İdrar yollarına baskı ve idrar akışında güçlük ortaya çıkması
- kısırlık veya tüp bebek tedavisi gereken hastada , 0.5 cm'den büyük submüköz veya 5 cm'den büyük intramural myomun olması
- myomun kendi sapı etrafında dönmesi (torsiyon)
- myoma bağlı olarak karında sıvı toplanması
- myomda dejeneratif değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkan akut karın tablosu (bulantı, kusma, karında hassasiyet, gaz çıkamada güçlük)
- rahim ağzından vajene uzanan myom (vajene doğmuş myom)
- myomun rahimi üç aylık gebelik cesametine kadar büyümesi

Myomun tedavisi
Myomların tedavisi cerrahidir. Myomu küçültmek için kullanılan ve geçici menopoz yaratan hormonal ilaçların pek fazla faydası yoktur. Bu tür ilaçlar kişilerdeki estrojen seviyesini düşürerek geçici bir süreliğine myom hacminde küçülme yapsa da bu durum tedaviden sonraki bir kaç ay içinde geriye döner.
Açık ya da kapalı ameliyatla(endoskopi) myomlar çıkarılabilir (myomektomi). Bu durum özellikle çocuk isteyen hastalarda düşünülür.
Çocuk istemeyen hastalarda veya rahimin korunmasının mümkün olamayacağı ileri derecede büyük myomlarda rahimin tümüyle alınması gerekebilir. Bu işlem çoğunlukla açık ameliyat şeklinde, uygun vakalarda ise kapalı ameliyat (laparoskopi- endoskopi) ile gerçekleştirilir. Hasta doğurganlık yaşlarında ise ve yumurtalıklarında herhangi bir patoloji yoksa , menopoza girmesin diye yumurtalıklar bırakılabilir. Rahimin alınması hastanın cinsel yaşamını etkilemez.

Myom kansere dönüşür mü?
Myomlarda kanser gelişimi (leomyosarkom) oldukça nadir görülür(1000'de 1) . Bu nedenle tüm myomların çıkarılmasına gererk yoktur. 6 aylık takipler yeterli olacaktır.