Menopoz , adet kanamasının sonlanmasından sonraki 1yıllık süreçtir. Ortalama Menopoz yaşı 5'dir. Karakteristik olarak adet siklus düzensizlikleriyle başlar ve menstruasyonun tam olarak sonlanmasından sonraki bir yılı kapsamaktadır. Bu sürece Menopozal geçiş denilir. Bu geçiş dönemi 4-8 yıllık bir süredir ve ortalama 47 yaş ile başlar.
Üreme yaşamı süresinde ortalama 400 ovulasyon gerçekleşir. 38 yaşla itibaren over foliküllerinde hızlı bir azalma başlar ve menopoza kadar nerdeyse over folikül bitmiş olur. Bu dönemde en sık adet düzensizliği gündeme gelir.
Menopozal geçiş döneminde kadınlarda gebelik zor oluşabilir. Fertilite değerlendirilmesinden sonra ayrıca infertilite tedavisi ve yardımcı üreme teknikler gerektirebilir. İlerlemiş anne yaşı artmış risk ile ilişkilidir. Düşük riski, kromozomal bozukluklar, sezaryen doğum, gebelik şekeri, gebelik tansiyonu ve erken doğum riski izlenir.
Menopozu etkileyen faktörlere çevresel, genetik ve cerrahi etkenler sayılır. Sigara, over cerrahisi, kemoterapi ve pelvik radyasyon da erken Menopoza neden olabilir.
Menopozal geçişte hormon seviyesinin değişmesi ile değişik semptomlar ile karşılaşabiliriz. Adet düzensizliği ( adet araların kısalması veya uzaması ) , kanama miktarın azalması veya artması.
Kan östrojen seviyesinde ciddi azalması ile sıcak basma, gece terlemesi, uyku bozukluklar, depresyon, sinirlik, hafızada zayıflama ile kaşılaşabiliriz. Bu şikayetler hafif ya da hayat kalitesini dramatik etkileyecek şiddette olabilir.
Cinsel disfonksiyonlarda en sık vajinal kuruluk , libido azalması ( isteksizlik ), ağrılı cinsel ilişki görülür. Atıpik senptomlar ile de karşılaşabiliriz. Baş ağrısı ve baş dönmesi, çarpıntı, eklem ve sırt ağrısı.
Urojinekolojik semptomlarda gündeme gelir. İdrar kaçırma, urogenital sarkma, idrar boşaltma bozuklukları.
Ciltte kuruma ve kaşıntı, kilo alımı, ve ayrıca kardiovaskuler hastalıklarda artınç izlenir.
Osteoporoz gündeme gelir. Osteoporoz kemik kitlesinin azalmasından kaynaklı kemik kuvvetinin azalması ve bu nedenden kemik kırıkları için artmış riske sebep olur.
Menopoz tedavisi şikayetlere yönelik uygulanır. Her kadına ama tedavi gerekmez.
Tedavi gereken hasta grubu hayat kalitesinde olumsuz etkilenen ve günlük yaşamında kısıklanan kadınlardır. Ürogenitalatrofi olarak adlandırılan , vajen dokusunun incelmesi ve buna bağlı olarak oluşan kuruluk, ağrılı cinsel ilişki , idrar kaçırma ve sık tekrarlayan sistit şikayetleri olan kadınlar. Şikayetleri olmazsa da erken Menopoza ( 45 yaştan önce) giren kadınlardır.
Menopozdaki şikayetlerin büyük kısmı Östrojen hormonun azalmasına bağlı olduğu için, hormon tedaviler en etkili tedavilerdir, ama mümkün olan en küçük dozla başlanır.
Hormon tedavinin kullanılmaması gereken durumlara dikkat edilmesi gerekir.
Bilinen ya da kuşkulu meme kanseri, neden bilinmeyen anormal genital kanama, kuşkulu gebelik, bilinen veya kuşkulu östrojene bağlı kanser, karaciğer fonksiyon bozukluğu, tromboz veya emboli öyküsü.
