Depresyon, en az 2 hafta süren mutsuzluk ve hayattan zevk alamama gibi belirtilerle seyreden duygu durum çökmeleridir. Duygusal olarak çöken hasta karamsarlaşmaya ve zihinsel olarak kötü düşüncelerle meşgul olmaya başlar. Vücudunda ağırlık ve yavaşlama ortaya çıktığı için, davranışları da içe kapanma yönünde değişir.
Depresyon belirtileri nelerdir?
• Hayattan zevk alamama
• Ümitsizlik, değersizlik ve çaresizlik hisleri
• Daha önce yapmaktan zevk alınan günlük aktivitelere duyulan ilginin azalması
• İştahta belirgin artış/azalış
• Kiloda belirgin artış/azalış
• Uyku düzeninde belirgin değişimler
• Belirgin sinirlilik ve huzursuzluk
• Belirgin enerji kaybı, yorgunluk
• Kendinden nefret etme, şiddetli suçluluk duygusu
• Dikkatsiz davranışlarda artış
• Konsantrasyon güçlüğü
• Nedeni belli olmayan fiziksel ağrılar
Gençlerde görülen depresyon genellikle üzüntü nöbetlerinden çok huzursuzluk, öfke ve ajitasyon şeklinde kendisini gösterebilir. Depresyondaki gençlerde baş ağrısı, karın ağrısı gibi nedeni belli olmayan fiziksel ağrılar da görülebilir.
Yaşlı bireylerde görülen depresyon ise duygusal belirtilerden çok vücutta nedeni belli olmayan ağrılar, hafıza kayıpları gibi fiziksel belirtilerle kendisini gösterir. Kişisel bakımlarını aksatma ve kullanılması gereken ilaçları kullanmama gibi depresyon belirtileri de görülebilir.
Depresyonun başlıca nedenleri nelerdir?
Beyindeki kimyasal dengenin bozulması bu hastalığın oluşmasında önemli yer tutar. Beyinde bulunan seratonin ve noradrenalin adını verilen kimyasal maddelerin sinir hücreleri arasındaki sinaps ismi verilen boşluktaki miktarları azalır. Bu azalma, depresif bulguların ortaya çıkmasına neden olur. Kimi zaman kendiliğinden olan bu azalma, kimi zaman da bazı zorlayıcı yaşam olaylarından sonra gerçekleşir.
• Erken yaşta ebeveyn kaybı
• Kadın olmak
• Düşük sosyoekonomik düzey
• Ayrı yaşama, boşanmış olma
• İşsizlik: İşsizlik depresyonda risk etkeni olması yanında işte verimliliği azalmasının önemli nedenlerindendir.
• Yakın zamanda önemli yaşam olayları, stres etkenleri
• Kişilik yapısı
• Çocukluk döneminde cinsel veya fiziksel kötü davranılma öyküsü
• Bazı ilaçlar
• Tıbbi hastalıklar
Depresyon tekrarlar mı?
Depresyon yineleyici bir hastalıktır. Depresyonda yineleme için risk etkenleri:
• Daha önce depresyon geçirmiş olmak
• Duygudurum bozuklukları için aile öyküsü
• Anksiyete ve madde kullanımı depresyonla birlikte görülmesi
Depresyon tedavi edilebilir bir hastalık mıdır?
• Evet. Depresyonda tedavide işbirliği yapan hastalarda tedavinin başarısı hemen hemen kural gibidir. Olgular tedaviye yüksek oranda yanıt verir.
Psikoterapi yarar sağlar mı?
• Evet. Bilişsel, davranışçı tedaviler, kişiler arası ilişkilere yönelen psikoterapiler depresyonda yarar sağlar. Hafif depresyonda psikoterapi öncelikli olarak seçilebilir.
İyileştikten sonra ilaç kesilmeli midir?
• Hayır. Depresyonu süreğenlik kazanmasında ve yinelemesinde en önemli nedenlerden birisi eksik tedavidir. İlk kez tedaviye alınanlarda tedavi süresi yaklaşık bir yıldır. Bu süre sonunda kalıntı belirtiler varsa süre uzatılır. Yineleyen olgularda da tedavi süresi uzamaktadır.
