Karpal tünel sendromu günümüzde çok sık karşılaşılan sinir sistemi bozukluklarından biridir. Karpal tüneli, bileğin avuç tarafında derinin hemen altında bulunan bölgedir.
Karpal tünel sendromu, genellikle tek bir eli etkilemektedir ancak bazen iki eli de etkileyebilir; baş parmağı, işaret parmağı, orta parmak ve yüzük parmağının yarım iç kısmında uyuşukluğa neden olur. Uyuşukluğa ek olarak parmaklarda karıncalanma, iğne batma hissi ve yanma hissi de görülmektedir.
Belirtilerin çoğu sabah uyandıktan hemen sonra ve/veya gece boyunca devam edip rahatsızlığa neden olabilir. Araba kullanmak, kitap okumak gibi sürekli el kaslarının kasılmasını gerektiren aktiviteler belirtileri sıklaştırır. Eller ile yapılan bazı aktiviteleri yapmak oldukça zorlaşır. Daha ileri aşamalarda hastalar, ellerinde tuttukları eşyaları düşürdüklerinden yakınırlar. Tedavi edilmediğinde ciddi ve kalıcı sinir ve kas hasarına neden olabilmektedir.
Karpal tünel sendromuna ne sebep olur?
Karpal tünel sendromu genellikle hamile, aşırı kilolu, hipotiroidi (tiroid bezinin az ≈alışması), diyabet, artrit (el bileği eklemi iltihabında) gibi hastalıklara sahip kişilerde ve geçmişte bilek kırığı gibi yaralanmalar geçirenlerde daha sık görülür. Tekrarlanan el hareketi gerektiren işler; klavye kullanmak, el işi gibi, karpal tünel sendromunun gelişmesini kolaylaştırır.
Kimlerde görülür?
Karpal tünel sendromu, genellikle orta yaş ve üzerindeki bireylerde ve kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülmektedir.
Nasıl teşhis edilir?
Karpal tünel sendromunun tespiti, genellikle doktorun belli belirtileri tespit etmesi ile yapılır. Muayenede etkilenen kaslarda güçsüzlük saptanabilir. Bazı testler yapılabilir; örneğin “Phalen” testinde, elin bilek kısmından 1 dakika boyunca 90 derece bükülmesi semptomların görülmesini sağlar. Benzer şekilde “Tinnel belirtisi” testinde, refleks çekici ile bileğe vurulması, elektrik şoku benzeri bir his yaratarak sendroma işaret eder. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde kas dokusunun incelmesi ve baş parmağın temelinde kas küçülmesi görülür.
Karpal tünel sendromunun tespitinde ve ciddiyetinin belirlenmesinde iki aşamalı elektriksel bir işlem uygulanır:
Küçük bir elektrot cilde, tünelin dirsek kısmına yerleştirilir. Küçük bir elektrik akımı iletilir ve bu akım siniri uyarır. Bu akım sinir boyunca tünelde ilerler ve ele ulaştığı süre boyunca şiddeti ölçülür. Eğer ana akımda bir dalgalanma var ise, ele ulaşması daha uzun sürer. Bu gecikme arttıkça sinirdeki hasarın da ciddiyeti artar.
Testin ikinci kısmında, elektromiyografi yardımıyla kaslardaki anormal fonksiyonların şiddeti ölçülür. Ana sinir akımını alan kaslara küçük iğneler yerleştirilir. Bu kaslardan geçen akım kas dinlenme halindeyken ve kasılmışken ölçülür. Eğer sinir ciddi biçimde sıkışmış ise kasları kötü yönde etkiler ve elektrik testinde normal sonuçlar veremez.
Son yıllarda ultrasonografi ve manyetik rezonans görüntüleme, karpal tünelinin tespitine yardımcı olmaktadır. Bu teknolojilerden yararlanarak ana sinirdeki şişme ve tüneldeki anormallikler tespit edilmektedir.
Nasıl tedavi edilir?
Semptomların hafifletilmesinde genellikle steroid olmayan inflamasyon (iltihap) gideren ilaçlar (naproksen, diklofenak, indometazin gibi) faydalıdır. Geceleri bileği düz bir şekilde sarmak, bileğini düzgün tutacağından ana sinire baskı binmesini engeller. Bu sargılar (el-bilek istirahat splinti) birçok medikalde bulunabilmektedir.
Benzer şekilde, kortizon enjeksiyonu semptomları birkaç hafta rahatlatır ve gerekli olduğunda tekrar edilebilir. Eğer bu yakınmaların altında yatan başka hastalıklar varsa; hipotiroidi ve romatoid atrit gibi, bu hastalıkların direkt tedavisi karpal tünel sendromunu da tedavi edecektir.
Eğer yukarıda belirtilen tedavi yöntemleri başarısız olmuş ise, ciddi durumlarda cerrahi tedaviye başvurulur.
