KALCA EKLEM ANATOMİSİ
Kalça, uyluk kemiği üst ucunda bir top ve leğen kemiğinde yuvadan oluşan bir eklemdir. Uyluk kemiği (femur) başı ileleğen kemiğindeki yuvanın arasındaki uyum, bir ömür boyu tüm vücut yükünü tasiyabilecek kuvvet ve dayanikliliktamükemmel bir eklem yaratır. Eklemi cevreleyen kapsül ismi verilen kalın yumuşak doku ve güçlü kalça kasları eklemingücüne destek olur. Kalça ekleminin hem topu hem de yuvası eklemin sürtünmesini enaza indirmek ve kaygan bir yüzeysağlamak için "kıkırdakla" kaplıdır.
KİREÇLENME NEDİR ?
Kalça eklemi çok güçlü bir anatomiye sahip olmakla birlikte tüm vücut ağırlığımızı taşıdığı için aşınma ve bozulmaya en sıkuğrayan eklemlerdendir. Eklemin yüzeyini kaplayan kıkırdağın zaman içerisinde bozulması, kayganlığını kaybetmesi,hareketlerinin ağrılı ve kısıtlı hale gelmesine halk arasında kireçlenme ismi verilir. Aslında eklem içerisinde " kireç" veyabenzeri bir madde birikimi söz konusu değildir, am tersine kıkırdak yapıda bir kayıp olur. Bu duruma tıpta "KOKSARTROZ" adı verlir. Kalça ekleminin en sık rastlanılan hastalıklarından birisidir.
KİRECLENME SEBEPLERİ NELERDİR ?
1. Bebeklik ve cocukluk çaginda kalca eklemini etkileyen hastaliklar
- Doğumsal kalca cıkıgı
- Kalcanin topuz ve yuvasi arasinda uyumunu bozan hastaliklar
. Femur başı büyüme plağı kayması
- Kalça iltihaplı hastalıkları (septik artrit)
- Perthes hastalığı
2. Kalca eklemini etkileyen düşme, trafik kazasi gibi travmalar
3. Aşırı kilo (obezite)
4. Kalça kırıkları
5. Herhangi bir sebebe baglı olmaksızın (idiopatik) ya da kortizon, alkol kullanımı gibi uyluk kemik topuzunun kandolaşımının bozulmasına yol açan maddelerin kullanılması (femur başı avasküler nekrozu)
KALCA EKLEMİ KİREÇLENMESİNDE ŞİKAYETLER NELERDİR ? KİMLERE KALCA PROTEZİ AMELİYATIYAPİLABİLİR ?
Yürümede zorluk yaratan ağrı olması en önemli şikayettir. Zaman icinde ağri kesici ilaçların etkisi azalir. İstirahat sırasındave gece uyurken ağrı ortaya çıkar. İlerleyen zamanda kalça ekleminde hareket kısıtlılığı ve sertlik hissi ortaya çıkar. Budurum merdiven inme-çıkma, ayakkabı giyme ve çıkartma gibi günlük aktivitelerde zorlanmaya yol açar. Bu sikayetleriolan, ilac ve fizik tedavi yapilmasina rağmen günlük yaşantısına rahat devam edemeyen hastalara total kalça proteziameliyatı önerilir. Günümüz ortopedik yaklaşımı total kalça protezi ameliyatının 60 ile 80 yaş arasında olması yönündeolmakla birlikte hastanın genel durumu değerlendirilerek bu değişiklik gösterebilir. Hastanın ek bir takım rahatsızlıklarınınolması, aşırı kilolu olması bu ameliyatın yapılmasına engel teşkil edebilir.
AMELİYAT ÖNCESİ HAZIRLIK VE AMELİYAT
Total kalça protezi ameliyatı planlanan hastalara oldukça kapsamlı bir check-up istenir. Bu amaçla kan tahlilleri yapılır, EKG çekilerek kardiyolojik açıdan değerlendirme gereklidir. Hastanın kullandığı ilaçlar kontrol edilerek ameliyat sırasındakullanılmaması gerekenler için planlanama yapılır. Özellikle aspirin ve kumadin gibi kanamaya yol açacak olan ilaçlar ortalam 1 hafta önce kesilir ve gerekiyorsa bu açıdan risk taşımayan kan sulandırıcı iğnelere başlanır. Ameliyat sonrası dönemde enfeksiyon riskini azaltmak amaçlı olarak diş muayenesi ve gerekiyorsa tedavisi yapılır. Ameliyat sırasında vesonrasında kullanılmak üzere kan hazırlanır. Anestezi muayenesi yaptırılarak kullanılacak olan anestezi tekniğine kararverilir. Ameliyat sabahı hastaneye yatışınız yapılır. Yaşınız, kilonuz ve kireçlenmenizin durumuna göre size en uygun protez çimentolu veya çimentosuz olarak yerleştirilir. Yeni kalça ekleminiz olacak olan bu protezin farklı tasarımları vemalzemeleri bulunmaktadır. Kullanılacak olan protez hastadan hastaya faklılıklar gösterir.
