Endometrioma, ektopik endometrium tabakasının over içinde gelişmesiyle gelişen kistik kitledir.Kıvamlı kahverengi içeriğinden dolayı çikolata kisti olarak da bilinir. Çevre dokulara, periton, uterus, barsaklar ve tüplere yoğun yapışıklıklar içerir.
Laparoskopik cerrahi endometriozis tedavisinde gold standart olarak kabul edilir.
Kadının yaşı, daha önceki dönemde geçirmiş olduğu pelvik cerrahi, over rezervi, endometriomanın çapı ve bilateralite oluşu cerrahi tedavide etkin faktörlerdendir.
Endometriomalı kadınlarda IVF başarısı kontrol grubuna göre daha düşüktür. Endometriomanın cerrahi olarak çıkarılması klinik gebelik oranlarını değiştirmemektedir. Aynı zamanda endometrioma cerrahisi esnasında sağlam over dokusu da çıkarıldığı için günümüzde cerrahi eski önemini yitirmiştir. Cerrahi olarak kist eksizyonu direnaj ve koterizasyona tercih edilmelidir, böylece rekürrens oranı azalır. Kist eksizyonu esnasında mümkün olduğunca çok koter kullanılmamalı. Eğer hasta daha önce cerrahi geçirmemiş, tek taraflı ve hızlı büyüyen endometriomaya sahipse cerrahi düşünülebilir.
Buna karşın endometrioma nedeniyle cerrahi işlem geçirmiş olanlar, over rezervinin yetersiz olduğu durumlar(olgular), bilateral endometriomalı olgularda konservatif (bekle gör) tedavi benimsenebilir.
Endometrioma ile beraber over malignite riski yaklaşık %1 arasındadır.
Endometriomalı hastalarda hidroselpenks te var ise salpenjektomi sonrası IVF yapılmalıdır.
Cerrahi sonrası nüks genellikle 6 ay içerisinde olur. Oranı da %10-30 arasında değişir. Cerrahi sonrası OKS nüks oranını azaltır.
