Anne sütü, bebeklere gereksinimi olan tüm besin öğelerini tek başına ilk altı ay sağlayabilen en iyi besindir. Anne sütü ve doğumdan sonra gelen ilk sarı süt, bebek için çok önemlidir, çünkü bebeği hastalıklara karşı korur, bebeğin ilk aşısıdır. Anne sütü bebekler için yaşamsal öneme sahip. Ayrıca annesiyle sevgi bağı kurabilmesi için en iyi iletişim yolu emzirme. Ayrıca anne sütü ileriki yaşlarında, diğer besinlerle beslenen bebeklere göre daha zeki olmalarına katkı sunar.
Anne sütü, bebeğin ilk altı ay ihtiyacı olan protein, yağ, demir, vitamin gibi her türlü besin değerine içeren ideal besin kaynağıdır. İçindeki koruyucu maddeler nedeniyle bebeği enfeksiyonlardan korur. Anne sütünün hazmı kolaydır, kaynatmak gerekmez. Daima taze, temiz ve bebeğe vermek üzere hazırdır.
Tamamen doğal olan anne sütünde bebeğin büyümesi için gerekli olan maddeler inek sütünden daha fazladır. Anne sütünde yeterli miktarda su ve vitamin bulunduğu için, çok sıcak iklimlerde bile bebeğe su vermeye ve ayrıca ilk altı ayda meyve suyuna gerek yoktur. Anne sütü alan bebekler diğer besinlerle beslenen bebeklerden daha zeki olurlar.
Anne sütü ve doğumdan sonra gelen ilk sarı süt ishal, solunum yolu enfeksiyonu gibi hastalıklardan koruyor. Anne sütü ile beslenmiş çocuklar astım, alerji, çocuk diyabeti gibi hastalıklara karşı daha dirençli oluyor ve kanser oranının daha düşük olduğu biliniyor. Anne sütünün içinde yeterli demir olduğu için, emzirilen bebeklerde kansızlık görülmez. Ayrıca anne sütü alan bebeklerde, pişik, karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür.
Anne sütü ile beslenmeyen çocuklarda ölüm oranları beslenenlere göre 4-6 kat daha fazla. DSÖ’ye göre emziren kadın oranları yüksek olsaydı yılda 1.5 milyon bebeğin yaşamı kurtulacaktı.
Anne sütünün bebek için yararları
Her bebek için en iyi, en doğal ve en taze besin.
Her zaman, temiz ve mikropsuz.
Daima hazır ve bedava. Özel harcama gerektirmez.
Tamamıyla ve kolaylıkla sindirilir.
İshal, karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür.
Bağışıklık sistemini güçlendirir, enfeksiyonlardan korur.
Bebeklerin daha zeki olmasını sağlar.
Bebeğin su ihtiyacını tam olarak karşılar, ayrıca su verilmesine gerek yoktur.
Doğumdan sonra gelen ağız sütü, bebeği hastalıklardan korur.
Bebekle anne arasında özel sevgi bağı kurulmasını sağlar.
Obezite,diabet ùlseratif kolit,crohn hastalığından korur.
Dikkat dağınıklığı,konsantrayon sorunları daha az görülür.
Aşıların etkinliğini arttırır.
Çene ve diş gelişimini güçlendirir.
Emzirmenin anne için yararları
Meme, yumurtalık ve rahim kanseri emziren kadınlarda daha az görülür.
Doğum sonrası rahimin daha kolay ve hızlı toparlamasını sağlar,kanamayı azaltır.
Endometriozisi baskılar
Annenin daha kolay kilo vermesine katkıda bulunur
Anneyi kemik erimesinden korur.
Annelik duygusunu geliştirir.
Annenin kendine güven duygusunu arttırır.
Anneyi sakinleştirir
Bebekler ne kadar süre anne sütü ile beslenmelidir ?
DSÖ ve UNICEF, anne sütü ile beslenmenin doğumdan hemen sonra başlanmasını, ilk altı ayda sadece anne sütü verilmesini ve emzirmenin altı aydan sonra uygun besin takviyeleriyle iki yaş ve üzerine kadar devam etmesini öneriyor.İki yaştan uzun emzirilen bebeklerde IQ nun daha yüksek olduğu saptanmış.
İdeal emzirme nasıl olmalıdır?
Hamilelik döneminde anne adayı emzirme konusunda bilgilendirilmeli ve bilinçlendirilmelidir. Anne ve bebek yirmi dört saat birlikte olmalıdır. Emzirme doğumdan yarım saat sonra başlamalıdır.Yeni doğmuş bebeklere anne sütü dışında herhangi bir yiyecek ve içecek verilmemelidir. Bebek her istediğinde emzirilmelidir.
İlk on gün göğüslerden kolostrum salgısı olduğu için ilk on gün aynı öğünde iki göğüs de emzirilmelidir.On gùnden sonra ise bir öğünde bir göğüs, diğer öğünde diğer göğüs veilmelii.
Evet, bebek her ağladığında emzirilmelidir. Yeni doğan bebekler genellikle günde 8-10 öğün emmek isterler. Bebeğin emme sıklığı daha sonra giderek azalır.
Emzirme döneminde beslenme nasıl olmalı?
Emziren anneler hem yeterli süt üretebilmek, hem de gebelik döneminde alınan fazla kilolarından kurtulmak isterler.
Genelde kilo vermenin sütü azaltacağına ya da çok süt olması için de çok yemek yemenin gerektiğine inanılır. Oysa bu doğru değildir. Tam tersi, doğum sonrasında ideal kilo verme zamanı emzirme dönemidir. Çünkü emzirme sırasında bazal metabolizma hızı dediğimiz vücudun harcadığı enerji, normal dönemden daha fazladır. Bu nedenle emzirme döneminde fazla kilolardan kurtulmak için özel bir diyet uygulamak gerekmez. Sadece sağlıklı bir beslenme programı uygulamak yeterlidir. Bu beslenme tarzı hem fazla kiloların kendiliğinden erimesini hem de bebeklerin daha kaliteli süt ile beslemesini sağlayacaktır.
Süt üretimini, bebeğin anne göğsünü doğru ve güçlü bir şekilde emmesi (10-15 dakika), boşaltması ve annenin sıvı tüketimi etkiler. Emziren bir kadın günde ortalama 800 ml süt üretir.
Emziklilik döneminde, günlük alınması gereken enerji (kalori) ve besin öğeleri miktarlarında artışlar olur. Örneğin, ortalama 800 ml/gün süt üreten bir kadının, günde 700 kalorilik ilave bir enerjiye gereksinimi vardır. Bu enerjinin 500 kalorisinin günlük beslenmesi ile, 200 kalorisinin de hamilelikte kazanılan kilolardan (yağ depolarından) sağlanması istenir. Bu şekilde, emzirmenin ilk dönemlerinde, ayda yarım ile 1 kg arasında ağırlık kaybedilebilir. Bu endişe edilecek bir durum değildir.
Bebeğin güçlü bir şekilde emmesi ve annenin günde ortalama aldığı 3-4 litre (10-12 su bardağı) sıvı ile sütün miktar ve kalitesi artacaktır. Süt, su, ıhlamur, bitki çayları, meyve suyu, az şekerli kompostolar tercih edilmesi gereken sıvı gıdalardır. Özellikle de, hem kabızlığa iyi gelen hem de sıvı gıda tüketimi açısından önemli olan üzüm, erik, kayısı kompostolarının tüketilmesi iyi olacaktır.
Anne sütünün miktarını ve kalitesini artıran en önemli besin maddesi hiç şüphesiz süttür. Annenin yeterli ve dengeli beslenmesine ilave olarak günde en az 3-4 su bardağı daha süt içmesi gerekir. Süt içemiyorsanız, aynı miktarda yoğurt veya ayran tüketiniz.
Annenin bu dönemde dikkat etmesi gereken bir diğer önemli konu da artan protein ve demir ihtiyacının karşılanmasıdır. Bu nedenle anne her gün bir adet kayısı kıvamında haşlanmış yumurta yiyiniz. Yine peynir, yoğurt gibi ürünler de protein gereksiniminin karşılanmasında uygun gıdalardır.
Annelerin sütlerini artırmak için tahin helvası, dut, beyaz üzüm ve incir tüketip bol su içmeleri gerekir.
Dereotu,fesleğen otu,alkolsüz bira( malt içeceği) ,bulgur pilavı gibi yiyeceklerde sütü arttırır.
Kaçınmanız gerekenler
Emzirme döneminde yiyeceklerle beraber alman demirin vücutta kullanılmasını önemli ölçüde engelleyen çayın tüketilmesi mümkün olduğunca azaltılmalıdır. Özellikle demir yönünden zengin gıdalar (ör:yumurta) yenildiğinde kesinlikle çay içilmemesi gerekir. Çay yerine C vitamininden zengin taze sıkılmış meyve suları, demirin vücutta daha çok kullanılmasını sağlaması nedeniyle tercih edilmelidir.
Yine bu dönemde hamur işi, tatlı, börek, çörek, pilav, makarna, ekmek gibi kalorisi yüksek yiyeceklerden uzak durmak, sebze ve meyve ağırlıklı bir beslenme programı izlemek hamilelik döneminde alınan kiloların daha rahat verilebilmesine yardımcı olacaktır.
Her dönemde olduğu gibi emzirme döneminde de tuz tüketimine dikkat edilmesi gerekir. Aşırı tuz tüketmekten kaçınılmalıdır.
Anneler genellikle biyolojik gerekliliklerden dolayı sütleri azaldığında bilinçsiz olarak yanlış beslenirler. Bu bilinçsiz beslenmeden dolayı belki süt artar fakat besleyiciliği azalabilir.
Alkol,sigara ve kimyasal ajanlardan uzak durun.
Stres sütü azaltabilir,mùmkün olduğunca stres den uzak durun.
Peki Anne sütünün artmasını engelleyen gıdalar hangileridir?
Nane, maydanoz, nişasta veya nişasta barındıran gıdalar ve turşu kesinlikle süt artırma düşüncesi ile tüketilmemelidir. Bu gıdalar tam tersi bir etki yaratarak anne sütünün azalması sorununu ortaya çıkarır.
