Kötü ağız kokusu (halitosis), çoğu zaman psikolojik problemleri de beraberinde getirir. Ağız kokusunun sebep olduğu sosyal problemler biyolojik problemlerden daha fazladır.
SEBEPLERİ
Ağız kokusunu FİZYOLOJİK ve PATOLOJİK olmak üzere iki kısma ayırmak mümkündür.
1. Fizyolojik Ağız Kokusu:
Her sağlıklı birey sabah uyandığında sindirim kanalında biriken gazlar veya dil sırtında üreyen bakterilerin sebep olduğu ağız kokusu ortaya çıkabilir. Dil sırtını fırçalamak ve sürekli olmamak şartıyla çinko içeren ağız gargaraları kullanmak ve sakız çiğnemek bir çözümdür.
Beslenme sonrasında görülen, nefesteki çirkin koku da fizyolojiktir. Örneğin sarımsak yiyen bir bireyin kanına geçen uçucu aromatik bileşikler, dışarı atılır. Kan gazlarının akciğerden atılımının sebep olduğu bu koku bir hastalık değildir. Tedavi gerektirmez.
2. Patolojik Ağız Kokusu (Gerçek halitosis):
Ağız kokusunun sebeplerinin yaklaşık %90’ı ağız boşluğu kaynaklıdır. Ağız boşluğunda yaşayan bakterilerin artıkları olan sülfürlü bileşikler bu kötü kokuya neden olur.
Bakteri tabakaları ve yiyecek artıkları dilin arka tarafında birikir. Dilin yüzeyi oldukça pürüzlü bir yapıdadır ve bakterilerin yaşamasına elverişli bir özelliğe sahiptir.
Eğer diş yüzeyi temizlenmezse kısa sürede bakterilerin yaşamasına elverişli bir hal alır.
İleri derecede dişeti rahatsızlığına sahip olanlarda kişinin kendi başına temizleyebilmesi pek mümkün olmayan, ulaşılamayan alanlar vardır. Derin dişeti cepleri gibi böyle alanlar da kötü kokuya sebep olur.
Ağız boşluğu kaynaklı olmayan ağız kokusunun görülme sıklığı %10’lardadır. Özellikle sinüs ve akciğer kaynaklı enfeksiyonlar, şeker hastalığı (aseton kokusu), böbrek yetmezliği (balık kokusu gibi), karaciğer yetmezliği, metabolizma bozuklukları, kronik açlık, ve ağız kuruluğu kötü ağız kokusuna neden olabilir.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Halitosis hastalığının boyutlarının tespitinde HALİMETER cihazı ile koku testi faydalı olmaktadır; ki bu test ile uçucu sülfür gazlarının miktarı belirlenir. Tam bir ağız muayenesi yapılıp, İleri dişeti hastalıkları ve/veya diş çürükleri, diş hekimleri tarafından belirlenmeli ve uygun tedavi planı çıkarılmalıdır. Teşhisi konmamış metabolik veya sistemik hastalıklar da çeşitli tahlil ve analizlerle teşhis edilip ilgili bölümlerde tedavi edilmelidir.
AĞIZ KOKUSUNDAN KURTULMAK İÇİN ÖNERİLER
1.İyi bir ağız hijyenine özen gösterilmeli, dişlerin tüm yüzleri ve dil sırtı temiz tutulmalıdır. Fırçanın ulaşamadığı ara yüzlerdeki ve dişeti ceplerindeki plağın uzaklaştırılması için diş ipi bir hijyen rutini olmalıdır.
2.Ağızda var olan protez ve köprüler kontrol edilmelidir.
3.Ağız kuruluğuna engel olmak için gün boyu su içilmelidir.
4.Tükürük salgısını hareketlendirilmelidir. Şekersiz sakız çiğnemek bunun en kolay yoludur.
5.Su içeriği bol olan sebze ve meyveler tüketilmelidir.
6.Sarımsak, soğan ve baharattan kaçınılmalıdır (ya da, sarımsak ve soğanı pişirerek yemeyi tercih edin). Çoğunlukla süt ürünleri de bu probleme neden olabilir.
7.Beyaz un, beyaz şeker, glukoz/fruktoz şurubu ile tatlandırılmış tüm hazır gıdalar ağız içindeki bakteriler için inanılmaz bir hazinedir.Basit şeker tüketimi azaltılmalıdır.
8.Sigara bırakılmalıdır. Alkol de ağız kuruluğuna sebep olduğundan kullanılmamalıdır.
