Tomografi zararı

Merhaba. Yapılan tetkiklerin kanser ihtimalini artırıcı etkisi matematiksel olarak ihmal edilebilir düzeydedir. Ancak bu demek değildir ki en ufak şüphede sürekli tomografi ye başvurulmalı. Tetkikler kişinin şikayetleri ve hastalık belirtileri doğrultusunda düzenlenir. Yeri gelir her gün BT çekilmesi gereken durumlar olur, yeri gelir bir tek BT tetkiki yüzünden hastada ve/veya yakınlarında büyük bir X ışını endişesi oluşur. Sizin sorunuza için özet ön cevap: Almanız gereken doz diye bir kavram tam olarak yoktur. Yılda ortalama ~1 defa BT çekilmesi doğal radyasyona maruziyetle eşdeğer kabul edilir. Endişe etmeyiniz! Konuyu biraz detaylandırmak gerekirse; radyasyon etkileri 2 başlıkta incelenebilir. Tetkik esnasında (misal akciğer tomografisinde 5-10mSv, sinüs tomografisinde 1-2mSv doz verilir) verilen doz birimi mSv (miliSievert) olarak adlandırılır. 1. Deterministik etki: Çok yüksek doz radyasyon olaylarında söz konusu olabilen ani ve zarar verici etkilerdir. Herhangi tıbbi bir tetkik (bkz. tedavi demiyorum) esnasında bu dozlara (>250mSV üstü dozlar) erişmek imkansızdır. 2. Stokastik etki: Zaman ve alınan doz miktarı ile ilişkili olarak olarak kümülatif bir matematiksel risk hesabıyla elde edilir. <100mSV'in altında alınan dozlarda normale göre ek kanser geliştirme riski doğada bulunan radyasyondan kanser geliştirme riskinden daha yüksek değildir. Yani özetlemek gerekirse doğada gezip tozduğumuzda, uçak seyahati vs yaptığımızda yıllık radyasyon maruziyetimiz ~3-5mSv kabul edilir. Bu da ~bir BT (bilgisayarlı tomografi) tetkikine veya ~300 tane akciğer röntgenine denk gelir. İlla bir rakam vermek gerekirse yapılan bir akciğer veya batın BT tetkiki kanser görülme sıklığında teorik olarak %0.08'lik bir artışa yol açar ki bu da yine matematiksel modellemelerle belirlenmiş örneğin pasif sigara içiciliğinin yaratacağı kanser görülme riski artışının 1/5'ine denk gelir. (not: Rakamlar ABD kökenli makalelerden alınmıştır). Toparlamak gerekirse; radyasyon, bilindiğinde korkulmaması gereken, insanlığa sayısız faydası olmuş, gerek tıpta gerekse ülkelerin enerji ihtiyaçlarını karşılamada fayda vermeye devam edecek bir enerji biçimidir. Günümüzde her tıbbi tetkik kayıt altına alınmakta olup o tetkikin verdiği doz miktarı da kolayca bilinebilmektedir. Doktorunuz gerekli görmediği bir tetkiki istemeyeceğini de mutlaka biliyor olacaktır. Sizin yukarıda bahsettiğiniz tetkik sayısı kabul edilebilir sınırları aşmamaktadır. Sağlıklı günler dilerim. SD

Evet bir dönem daha sık cekilmis. Bunun icin yapacaginiz bir şey yok. Radyasyonla calisanlarda yillik 50mSv’in gecilmesi onerilmez; bu baglamda siz takriben onun en fazla yarisi kadar almissinizdir. Tabii siz radyasyon calisani degilsiniz, oyle degerlendirmek ne derece olur bilemiyorum. Sonucta hastalik teşhisi mi önemli alinan doz mu? Bu saglanmasi kolay bir denge degil. Sahsi fikrim, gerekmis ve tomografileriniz çekilmis. Ötesine fazlaca takilmayin.