Yaşa Bağlı Maküla Dejeneresansı Nedir?
Çağımızda teşhis ve tedavi olanaklarının gelişmesiyle insan ömrü uzamış , bazı hastalıkların da görülme sıklığı artmıştır. Makula dejeneresansı veya halk arasında bilinen adıyla sarı nokta hastalığı da bunlardan biridir.
Maküla gözün görme noktasıdır. Sarı nokta da denir. Yaşın ilerlemesiyle makülada atık maddeler birikmeye başlar. Bunlara drüzen denir.Bu dönem kuru tip yaşa bağlı maküla dejeneresansıdır. Görme fazla etkilenmez. Nadiren kuru tip maküla dejeneresansının da görmeyi ileri derecede azaltan tipleri mevcuttur.
Kuru Tip yaşa bağlı maküla dejeneresansı olan hastaları bir bölümünde kanama ile seyreden , maküla altında yeni damar oluşumlarının görüldüğü, yaş tip maküla dejeneresansına geçiş olur. Yaş tipte görme keskinliği hızla azalır. Eğik yamuk görme ve merkezi görmenin kaybı gibi ciddi şikayetler olur.
Kuru tip yaşa bağlı maküla hastalığının yaş tipe geçişini erken dönemde yakalayabilmek için hastanın belirli aralarla Amsler testi uygulaması gereklidir.
Amsler testi kareli bir kağıttır. Hastanın bir gözünü kapatarak aşağıdaki kurallara göre testi evde uygulaması istenir.
Yaşa Bağlı Makula Dejeneresansı için risk faktörleri
Yaş: Genellikle 60 yaş üzerinde görülür.
Aile hikayesi ve genetik faktörler
Sigara kullanımı
Obezite (şişmanlık)
Uzun süre güneş ışığına maruz kalmak
Kardiovasküler hastalık
Yaşa Bağlı Makula Dejeneresansında tanı:
Göz Anjiografisi: fluorescein boya maddesi kol damarından enjekte edildikten sonra özel bir ışık altında göz arkasından fotoğrafları çekilir. Kuru tip ile yaş tip maküla dejeneresansının tanımlanmasına yardımcı olur.
OCT: Noninvaziv bir tetkiktir, maküladaki kalınlaşma, incelmeler ve sıvı sızıntısı olup olmadığı konusunda bilgi verir.
Tedavi:
Kuru tipte efektif bir tedavi yoktur. Günümüzde uygulanabilen tedavilerin hepsi yaş tip içindir.
Fotodinamik tedavi: Hastalık makülada yerleştiği için yapılan laser tedavisinin görme noktasına zarar vermemesi gerekir. Fotodinamik laser böyle bir tedavidir. Soğuk laser olarak da adlandırılır. Damardan Visudyn adında bir ilaç verilir. Bu ilaç 10 dakikada pompa yardımıyla enjekte edilip 5 dakika beklenir ve laser uygulanır. Ağrılı bir işlem değildir. Ancak 48 saat güneş ışığına çıkmamak gerekir. 3 ayda bir uygulanır ve antiVEGF ilaçlarla etkinliği artırılabilir.
AntiVEGF( intravitreal enjeksiyon) tedavi: Bu grup ilaçlar yaş tip maküla dejeneresansının nedeni olan yeni damar oluşumunu engellerler.Gününümüzde yaş tip yaşa bağlı makula dejeneresansının en etkili tedavisidirler. Direk göz içine enjekte edilirler. Birden fazla sayıda ve ayda bir uygulamak gerekebilir. Bu ilaçlar avastin, lucentis ve macugendir.
Dr Yeşim Ateş
