Yanık Nasıl Meydana Gelir ?
Cilt sıcakla karşı karşıya kaldığı zaman zarar görebilir ve cilt hücreleri ölebilir. Sıcağın şiddetine ve sıcakla karşı karşıya kalma süresine göre yanığın etkilediği alanın büyüklüğü ve derinliği değişir. Eğer şiddetli bir yanık varsa tam kat deri hasarı oluşabilir. Hatta derinin altındaki dokular da etkilenebilir. Yanıklar aynı zamanda bazı kimyasal ürünlerle olan temaslarda da oluşabilir.
Yanık Derecelendirmesi Nasıl Yapılır ?
Yanıklar tedavinin planlanması için etkilenen bölgenin kalınlığına göre derecelendirilir:
Birinci derece yanık : Yüzeyel bir yanıktır, ciltte sadece kırmızılaşma olur.
İkinci derece yanık : Deri kalınlığının bir kısmi yanmıştır. Cilt altında su toplanmaları görülür.
Üçüncü derece yanık : Tam kat deri hasarı vardır. Cilt beyazdır, incedir ve kırılgandır.
Dördüncü derece yanık : Üçüncü derece gibi tam kat deri hasarı olmakla birlikte deri altındaki dokular da
(tendon, eklemler, kemik) zarar görmüştür.
Yanıklarda Ne Çeşit Tedaviler Vardır ?
Temel ilk yardım prensipleri, elin yanığa neden olan sebep ve ortamdan uzaklaştırılması ve temiz tutulmasıdır. Esas tedavinin amacı ise elde enfeksiyon ve sertlik gibi erken ve uzun vadede görülebilecek problemlerin önlenmesidir. Tedavi yanığın kalınlığına ve ne kadar bölgeyi etkilediğine göre değişir. Eğer yanık çok büyük bölgeleri etkilediyse hastaneye yatırarak tedavi yapmak gerekebilir.
Birinci derece yanığın tedavisi : Genelde ağrı kontrolü yapmayla kendi kendine iyileşen yüzeyel yanıklardır. 1-2 hafta içerisinde tamamen iyileşir.
İkinci derece yanığın tedavisi : El ve önkol uygun bir pozisyonda atele alınarak dinlendirilir. Su toplaması olan yerler başta olmak üzere tüm yanık bölümü antiseptik yara bakım ürünleriyle temizlenir, pansuman yapılır. Eğer deri kaybı ve cilt altı dokularının açıkta kalması sözkonusuysa lokal antibiyotikli ilaçlar kullanılması gerekebilir. Genellikle 2 – 3 hafta içerisinde yara iiyileşmesi tamamlanır. Nadiren ikinci derece yanıklarda yanık ölü bölge çıkartılarak deri yaması yapılma ihtiyacı olabilir.
Üçüncü derece yanığın tedavisi : Ölü deri ortamdan uzaklaştırılır ve eksik kalan yerlere cilt yamaları yapılır. Bu işlemin zamanlaması yanık bölgenin yerine ve büyüklüğüne göre değişir. Bazen ölü derinin mümkün olduğu kadar kısa zamanda tamamen çıkartılması ve yerine tam kat deri yaması uygulanması gerekebilir. Daha sonra el uygun bir şekilde atele alınır. Uygulanan deri yamaları iyileştikten sonra 2 – 3 hafta içerisinde elin foksiyonel iyileşmesini sağlamak için rehabilitasyon programına alınır. Üçüncü derece yanıklar iyileştikten sonra ciddi nedbe dokusu oluşumuna neden olabilirler.
Ek Cerrahi Tedaviye İhtiyacı Varmıdır ?
Çoğu yanık hastaları birden fazla ameliyat ihyacı gösterebilir. Bazı yanıklı ellerde aylar ve yıllar içerisinde kontraktürler gelişmesi ve bu kontraktürler için düzeltme ameliyatları söz konusu olabilir.
