Romatizmal hastalarda VEGAN DİYET doğru mu?
Hayvansal ürünler tüketmeden yeterli besin alabilir miyiz?
Hayvansal gıdalar şart mı?
Kilo kaygılarım var ne yapmalıyım?
Vegan diyet hiçbir hayvansal ürünün alınmadığı katı bir beslenme şeklidir. İnsan organizması bazı aminoasitleri ve yağ asitlerini temel ihtiyaç olarak dışarıdan almak zorundadır. Dışarıdan alınması gereken esansiyel yağ asitleri ve esansiyel aminoasitler temel yapıtaşlarımızdır. Gerek bitkisel gerekse hayvansal kaynaklar ile bu molekülleri almamız zorunludur. Hayvansal gıda almadan da temel elementleri almak mümkündür. Ancak yeterli düzeyde almak için akıllıca beslenmek gereklidir. Aksi durumda birçok molekül gün geçtikçe vücudumuzdan azalacak ve şikâyetler ortaya çıkacaktır. Bu nokta en sık karşılaşılan sorunlar demir, çinko, kalsiyum, D ve b12 vitamin eksikliğidir. Bunlara bağlı olarak görülen en sık şikâyetler halsizlik, yorgunluk, saç dökülmeleri, iştahsızlıktır. Okul çağı çocuklarında dikkat eksikliği konsantrasyon bozukluğu kızlarda adet sorunlarıdır.
Hayvansal ürün tüketmek istemeyenlerin beslenme konusunda bazı temel bilgileri bilmeleri gerekir. Bitkisel kaynaklı besinleri gelişi güzel tüketmek istenmeyen sonuçlara neden olabilir. Hangi ürünlerin hangi elementler ve vitaminlerden zengin olduğu yakından bilinmeli, özellikli bir beslenme alışkanlığı tercih edilmiş ise besinlerin içerikleri ve kalori değerleri de öğrenilmelidir. Günlük kalori ihtiyacı hesaplanarak beslenme düzenlenmelidir. Temel olarak gerekli olan Demir, B12, D vitamin, Kalsiyum, Çinko ve Omega-3 gibi hayvansal gıdalardan kolaylıkla alınan moleküllerin hangi bitkisel gıdalarla ne şekil alınabileceği bilinmelidir.
Bitki bazlı protein kaynakları;
Fasulye, mercimek, nohut, bezelye, kinoa, fındık, soya fasulyesi, soya sütü
Bitki bazlı demir yönünden zengin besinler;
Fasulye, mercimek, ıspanak, soya peyniri, demir ile güçlendirilmiş ekmekler (fonksiyonel gıdalar )
Demir emilimini arttırmak için, bitki bazlı demir açısından zengin gıdaları narenciye, çilek, kavun, biber, brokoli ve domates gibi C vitamini açısından zengin gıdalarla eşleştirin
Demir bakımından zengin yiyecekleri emiliminin azalmaması için çay, kahve veya kalsiyum açısından zengin yiyeceklerle beraber tüketmekten kaçının
Bitki bazlı kalsiyum yönünden zengin besinler;
Koyu yeşil yapraklı marul, brokoli
Soya, badem, pirinç
Bitki bazlı D vitamini yönünden zengin besinler;
Portakal suyu, tahıllar ve mantarlar gibi takviye edilmiş gıdalar
Bitki bazlı B12 vitamin kaynakları;
Tahıl ve soya sütü veya mayalanmış tahıl ürünleri (boza ... gibi )
Bitki bazlı çinko kaynakları;
Fasulye, mercimek, fındık, tohum, yulaf ezmesi, soya
Bitki bazlı omega-3 yağ asidi kaynakları;
Ceviz, keten tohumu, chia tohumu, kenevir tohumu
Romatizma hastaları ne yapmalı?
Kronik hastaların vegan diyet ile beslenmesi tedavi açısından doğru değildir. Tedavi süreçlerinde bitkisel kaynaklı gıdalardan zengin beslenmenin, romatizmal hastaların ataklarını hafiflettiği bilinen bir gerçektir. Bu durum hiçbir hayvansal ürünün tüketilmemesi anlamına gelmez. Hayvansal gıdaları minimize etmek iyileşme süreçlerini kolaylaştırmaktadır. Tedavi süreçlerinde temel moleküllerin normalin üstünde olması gerektiğinden hayvansal gıda olmadan gerekli koşulları sağlamak çoğu zaman mümkün değildir. Kronik hastaların et ve et ürünleri tüketmeseler bile kesinlikle süt ürünleri tüketmeleri tedavi ve bağırsak sağlığı açısından çok önemlidir. Süt ürünleri özellikle de evde mayalanmış yoğurt ve kefir doğal koşullarda hazırlanmış köy peyniri ve kaşar tüketmek birçok eksikliği gidermede yeterli olacaktır. Her gün olmasa da yumurta tüketmek kolin ve esansiyel amino asitler açısından önemlidir. Kolin karaciğer yağlanmasını engelleyen önemli bir moleküldür.
Kilo kaygısı taşıyan genç kızlar ne yapmalı ?
Gelişim çağındaki genç kızların çeşitli kaygılarla VEGAN beslenmeyi tercih etmelerinin hormonal gelişimleri açısında sorunlara neden olacağından doğru olmadığına inanıyoruz. Lakto-vejeteryan, lakto-ovo vejeteryan ve yarı-dönemsel örüntülerin doğru olma olasılığı daha yüksektir. Hayvansal ürün olarak süt ürünleri ve /veya yumurta tüketiminin fiziksel, ruhsal ve bedensel gelişim açısından daha doğru olduğuna inanıyoruz. Gelişim çağındaki bireylerde, hayvansal ürün tüketiminin sağlıklı yaşamı teşvik etmek ve kronik dejeneratif hastalıkların risklerini azaltmak için günlük hayatımızın bir yerinde olmasının daha doğru olduğuna inanıyoruz.
Not:
Lakto-ovo vejetaryenler et, kümes hayvanları ve balıkları yemez, ancak yumurta ve süt ürünleri yer
Lakto-vejetaryenler et, kümes hayvanları, balık ve yumurtaları yemez, ancak süt ürünleri yer
