Varikosel Nedir?
Varikoselli kısır bir hastanın rutin değerlendirilmesi tıbbi ve üreme öyküsü,en az iki adet sperm tahlili fizik muayene şeklinde olmalıdır. İki semen analizi arasında 7 günden az ve 3 haftadan uzun süreler olmamalıdır. Daha sonra saptanan patolojilere göre ileri muayene gerekebilir. Varikoselin tanısında fizik muayene en değerli yöntemdir. Ortak görüşte tanı fizik muayene ile konur ve tanı için ek şeylere gerek yoktur. Fakat fizik muayeneyi güçleştiren durumlarda (testisleri skrotumun üst kısmında olanlar, küçük skrotum, fizik muayenede zorluk, kremaster hiperrefleksisi, mueyene zorluğu) renkli doppler gerekli olabilir. Varikosel tedavisi sonrası nüks ve tedavisinde radyolojik embolizasyon düşünülen olgularda venografi uygulanabilir.
Fizik muayeneye ayaktayken başlanır. Kişi iyi aydınlatması olan ılık bir odada birkaç dakika ayakta durduktan sonra muayene edilmelidir. Skrotum ve spermatik kord gözle dikkatlice incelenir. Simetri bozukluğu, damarlarda belirginleşme, kıvrımlaşma olup olmadığına bakılmalıdır. Daha sonra elle muayeneye geçilir. Belirgin bir varikoselde damarlar ele kolaylıkla gelirken, belirgin olmayan durumlarda hastaya valsalva manevrası yaptırılır. Bu sırada damarlar belirginleşebilir. Muayene sırasında testis diğer elle tutularak kremastrik kasların kasılması önlenir ve böylece muayene kolaylaşır. Ayakta muayene yapıldıktan sonra yatarak muayeneye devam edilir. Yatırıldığında venlerde küçülme olacağı için spermatik kordonda incelme saptanabilir. Bu durum varikosel lehine yorumlanır.
Hasta ayaktayken saptanan kord kalınlaşması yatar durumda da devam ediyor ise kord lipomu, trombüs veya tümörden şüphelenilmelidir. Klinik varikosel muayene bulgularına göre derecelendirilmektedir.
Grade 1 varikosel:Varikosel sadece valsalva manevrası ile saptanır
Grade 2 varikosel: Varikosel dinlenme anında ve normal solunumda palpe edilebilmektedir.
Grade 3 varikosel: Varikosel dinlenme anında ve normal solunumda gözle görülebilmektedir
Varikoselli her vakada rutin endokrin ve genetik incelemeye gerek yoktur. Özellikle sperm sayısı 10 milyon/ml den daha az olanlarda, cinsel fonksiyon bozukluğu ya da endokrin patoloji olasılığında, varikosel tedavisine yanıtı göstermesi açısından kan FSH ve testosteron düzeyleri faydalı olabilir..
Sperm sayısı 10 milyondan az olan olgular genetik bozukluklar açısından bilgilendirilerek karyotip ve y kromozom analizi yapılmalıdır. Genetik bozukluğa sahip olgularda varikosel tesadüf bir bulgudur ve bu vakalarda tedavi kısırlığı düzeltmez.
Fizik muayenede bulunamamış, ancak radyolojik yöntemlerle tanı konulmuş varikosele “subklinik varikosel” denir. Subklinik varikoselin tedavi edilmesinin sperm parametreleri ve gebelik oranları üzerindeki etkisi tam olarak ispatlanmış değildir. Bugünkü veriler subklinik varikoselin tedavi edilmemesi gerektiği şeklindedir.
