TÜP BEBEK UYGULAMALARI
İnvitro fertilizasyon (IVF) ya da tüp bebek kısırlık sorunu olan çiftlerde sıklıkla başvurulan bir tedavi yöntemi olup anneden alınana yumurtayla babadan alınan spermlerin laboratuar ortamında döllendirilerek belirli bir olgunluğa geldikten elde edilen embryolardan bir ya da daha fazlasının rahim içine yerleştirilmesi işlemidir.
TÜP BEBEK İŞLEMİ KİMLERE UYGULANIR?
1)Kadının tüplerinin tıkalı olduğu durumlarda
2) Erkekde ciddi sperm hücresi azlığı,hareketsizliği ve yapısal bozukluğu olduğu durumlarda
3)Basit ovulasyon indüksyonu ve/veya aşılama tedavilerinden başarı elde edilemeyen çiftlerde
4) Kadında yumurtalık rezervinin az olduğu durumlarda
5)Ebevynlerde bilinene kalıtımsal bir genetik hastalık taşıyıcılığı olduğunda, hastalıktan etkilenmemiş embryonun seçimini sağlamak istendiğinde ki bu durumda preimplantasyon genetik tanı (PGD) ile kombine edilir
6) Yumurtası olmayan kadınlarda donör yumurta kullanılacağı zaman
Tüp bebek çocuk sahibi olmak isteyen çiftlere oldukça yüksek gebelik şansı vermektedir ancak gerek maaliyetinni yüksek olması gerekse kullanılan ilaçların yan etkisi ve yapılacak işlemlerin potansiyel riskleri de daha seçici kullanılmasına yol açmaktadır.Çoğul gebelikler ve buna bağlı artan erken doğumlar da göz önünde bulundurulmalıdır.
TÜP BEBEK TEDAVİSİ NASIL YAPILIYOR?
Tüp bebek tedavisi bir kaç haftayı bulan bir tedavidir ve hastalar bu süreçte bir kaç basamaktan geçerler.
Öncelikle çiftler tedavinin basmakları hakkında, riskleri ve faydaları hakkında ve uygulanacak teknik konusunda detaylı olarak bilgilendirilirler.
Sonra ki ilk basmak yumurtalıkların çok sayıda yumurta üretmesi için ilaçlarla uyarılması
Olgunlaşan yumurtların cerrahi bir yöntemle tek tek toplanması ve aynı gün erkekeden semen örneklerinin alınması
Laboratuar ortamında bir embryolog tarafından yumurtanın spermle döllenmesini sağlamak
Oluşan embryoların gün be gün takibi yapılarak belirli bir olgunluğ gelen bir ve ya daha fazla embryonun rahim içine transferini sağlamak
Tüm bu tedavi basamakları gebelik elde dilene kadar bir kaç kez uygulanması gerekebilir.
YUMURTA UYARICI TEDAVİ NASIL OLUYOR?
Bu konuda farklı tedavi şemaları vardır ve hastanın durumu ve hekimin tercihleri bu şemalardan birinini seçilmesinde bir faktördür. En sık olarak uygulanan tedavide önce hastaya doğum kontrol hapları verilerek yumurtalardan yumrutlama olması baskılanır.İlacın 15. gününden sonra GnRH- analoğu denilen ilaçlar cilt altına enjekte edilerek uygulanmaya başlar. Adet kanamsının 1. veya 2. günü hasta ultrason ve kande hormon düzeyi ölçümü için kontorle çağrılır. Bu inceleme sonrası hastaya "Gonadotropin" denilen iğneler yine cilt altında uygulanmaya başlanır. Dozu düzenli olarka yapıaln ultrason ve kanda östrojen düzeylerine göre ayarlanan gonadotropinler en az 2 adet 15-18 mmlki follikül elde edilene kadar devam ettirilir.
Bazı hastalarda GnRH- ansloğu yerine GNRH_antagonisti tercih edilebiliri ki bu durumda GnRH-antagonisti follikül çapı 14 mm'e ulaşınca başlanılır.
Follikül çapı istenilen boyuta ulaşınca human choryonik gonadotropin (hCG)denilen enjeksiyon cilt altından uygulanarak yumurta çatlaması sağlanır ve bu uygulamadan 32-36 saat sonra yumurtalar toplanmaya hazır hale gelir.
YUMURTA TOPLAMA İŞLEMİ NASIL YAPILIYOR?
Transvajinal ulrason eşliğinde vajenden bir iğne ile girilerek yapılan bu işlem ağrılı olduğu için hasta anestezi altındayken yapılır.İşlem yaklaşık 15-30 dakika sürer ve aynınanda embryologlar yumurtları laboratuar ortamına alır ve aynı gün laınana spermlerle döllenmesini sağlarlar.İşlemden sonra kasık ağrısı, kramp ve vajinal kanama şikayeti olabilir.
EMBRYO TRANFERİ NASIL YAPILIYOR?
Yumurtalar oplandıktan 3-5 gün sonra oluşan embryolar rahim içine yerleştirilir. İşlem hasta uyanıkken yapılır,anestezi ihtiyacı yoktur.Hastanın işleme mesanesi dolu olarak gelmesi istenir. Karından ultrason eşliğinde ince bir kateterle vajenden rahim içine girilip embryolar içeriye nakledilir. Bu işlemin olabildiğince nazik ve ağrısız olması sağlanmalıdır.Transfer sonraında da hastaya progesteron takviyesi başlanır ve gebelik testi gününe kadar devam edilmesi önerilir. Eğer tranfer edilenden daha fazla embryo elde edilebilmişse bu embryolar dondurularak daha sonra tranfer edilemk üzere saklanabilmekte ve böylece bir sonra ki uyuglamada hastanın bu zahmetli işlemleri bir daha yaşaması önlenebilir.
TRANSFER SONRASI GEBELİK TESTİ NE ZAMAN YAPILMALIDIR?
Transferden sonra 12-15 gün sonra kande beta-hCG testi ile gebelik varlığı araştırılır ve gebelik testi pozitif gelirse gün aşırı bir kaç ölçümle değerin beklenilen düzeyde yükselip yükslemediği takip edilri. Beklene düzeyde yükselme gözlendiyse hasta yaklaşık 1 hafta sonra ultrason ile gebelik kesesinin görüntülenmesi için kontrole çağrılır.