Lokal Anestezi – Genel Anestezi
Sünet pipi başını örten prepisyum adını verdiğimiz fazla olan deri kısmının kesilerek çıkarılıp kalan mukoza ve deri kısmının dikim işlemi olarak adlandırılır. Sünnet çocukluk çağında en sık gerçekleştirilen cerrahi işlemlerden biridir. Belki de bu nedenle toplum içerisinde çok konuşulan, hemen herkesin farklı bilgilere sahip olduğu bir konudur. Hangi yaşta sünnetin yapılmasının doğru olduğu, hangi yöntemin kullanılacağı, kim tarafından yapılması gerektiği ve ne tür bir anestezi uygulanmasının doğru olacağı konusunda tam bir bilgi karmaşasının bulunduğu da ayrı bir gerçektir.
Sünnet konusunda anne ve babaların kafalarını en çok karıştıran konuların başında “yaş” konusu gelmektedir. Sünnet ne zaman yapılmalıdır? Bu konuya doğrudan verilecek yanıt şudur: Her yaşta yapılabilir ancak çocuklar, psikoseksüel açıdan 2-6 yaş arasında ancak daha çok 3-5 yaşlarında cinsiyet organlarına odaklandıklarından bu yaş grubunda uygun koşulları sağlanmadan yapılan operasyon ya da penise yönelik diğer cerrahi müdahaleler çocuğun ruhsal gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bu durum, çocuğun bu yaş diliminde yapılacak operasyon, cinsel organına zarar verecek bir müdahale olarak algılamasından kaynaklanmaktadır. Bu algılama, lokal anestezi altında yapılan sünnetlerde daha üst düzeyde olabilir ve psikoseksüel travmaya bağlı ileride cinsel yaşamın olumsuz etkilenmesi söz konusu olabilir. Çok fazla sünnet yapmış biri olarak kişisel düşüncemi sorarsanız eğer bebeğin bir sorunu yoksa lokal anestezi altında ilk bir yıl (hatta ilk 6 ay) içinde yapılması en uygun olarak görmekteyim. Ancak, bu dönemde yapılacak olan operasyon mutlaka deneyimli bir hekim, bir çocuk cerrahı tarafından yapılmalıdır. 1-1,5 buçuk yaşını geçen çocuklarda motor fonksiyonların gelişimine bağlı olarak lokal anesteziye ek olarak hafif bir anestezi verilmesi gerekmektedir çünkü sünnetin yarattığı travma ile birlikte psikososyal ve motor fonksiyon gelişim bozukluğu yapma riski anestezi riskinden çok daha yüksektir.
Sünnet için en ideal yaş 0-6 ay arası bebeklik döenmi olup Lokal anestezi ile emin ellerde yapmak gerekir.
1-1,5 yaş altı çocuklarda lokal anestezi ile sünnet tercih edilebilinir.
Lokal anestezi ile sünnetin avantajları;
*Genel anestezi komplikasyon riskleri 0 – 1 ,5 yaş grubunda daha yüksek olup böyle bir risk alınmamaktadır.
*Damar yolu açma ve kan alma gibi bu yaşa özel daha sıkıntılı aile için de travma yaratan durumlar yaşanmamaktadır.
*Çocuğun cinsel kimlik dönemi başlamaması ve konuşma yürüme gibi motor fonksiyonların gelişmemesi nedeniyle psikososyal gelişim etkilenme durumu da hemen hemen olmamaktadır.
*Sünnet sonrası pansuman ve gerekli komplikasyonlara müdahale şansı daha kolay olmaktadır.
*Yara iyleşmesi 1 yaş altı belirgin bir şekilde ileri yaşa göre daha hızlı olmaktadır.
Günümüzde popüler olan Sedasyon anestezi + lokal anestezi uygulaması bu yaş grubunda da işlem öncesi rektal yoldan verilen ilaçlarla sağlanılabilmektedir.
1,5 yaş sonrası yapılacak sünnetlerde ise yapılacak işlemin güvenilirliği, psiko sosyal ve motor fonksiyon gelişim bozukluğu yapma riski ve bu riskin anestezi riskinden daha yüksek olması nedeniyle lokal anestezi desteklenerek sedasyon dediğimiz hafif genel anestezi ile sünnet yapılması daha uygun olacaktır.Lokal anesteziyi çocuk uyumaya başladığı andan itibaren yapılmalıdır.Çocuk o anı hiçbir şekilde hatırlamamış olur. Buda çocuğun psiko sosyal açıdan sorun yaşamamasına ve ileri ki yaşlarda daha motivasyonlu ve kararlı bir kişilik yapısına bürünmesinde büyük rol oynar. Anestezi yöntemini seçerken yukarıda belirttiğim kriterleri göz önünde bulundurursanız çocuğunuzun gelecek yaşamında ne derece etki ettiğini psikolojik ve bedensel açıdan incelemiş olursunuz.
Erken yapılan sünnet İdrar yolu enfeksiyonu ve sünnet derisi iltihabı (postit) önler;
Çocukların havuz ve benzeri sulara girmesiyle birlikte çocuklarda sünnet derisinin iltihabı olarak adlandırılan postit ve idrar yolu enfeksiyonlarda da belirgin bir şekilde artış izlenir “Çok sık olarak kullanılan havuzlarda insanların floralarındaki bakteriler ile idrar ve genital akıntılara bulaşmış tüm mikroplar havuz suyuna geçmektedir. İyi dezenfeksiyon sağlanmaz ve havuz kurallarına uyulmadan havuzlar kullanılırsa havuza giren çocuklara enfeksiyon bulaşma kaçınılmaz olmaktadır. Bu enfeksiyonların başında da idrar yolu enfeksiyonu ve sünnet derisi iltihaplanması gelmektedir. Çocuklar havuz sonrası pipide ağrı, şişlik kızarıklık olup idrar yaparken zorlanma ve yanma meydana gelmektedir” .“Sünnet olmamış çocuklarda sünnet derisinin altında smegma denilen bir yapı olup enfeksiyon için çok güzel bir ortam oluşturmaktadır. Bu nedenle de havuzda bu ortam daha fazla nemlenerek ve mikroplarla etkileşime girerek çocukta sünnet derisi iltihabı oluşturmaktadır. Enfeksiyondan korunmak için havuzun temizliği çok iyi yapılmasıyla birlikte ıslak mayoyla oturulmaması ,havuz sonrası genital bölgenin iyi kurulanması ve bol sıvı alımı sağlanarak idrarın akışkanlığının sağlanması gerekmektedir. Ancak bu önlemlere rağmen sünnet olmamış çocuklarda sünnet derisi iltihabı ne yazık ki görülmektedir. Sünnetin erken yaşta yapılmasında enfeksiyon önleme açısından her zaman fayda vardır. Sünnet olmamış bir çocukta sünnet derisi iltihabı gerçekleşmiş ise mutlaka tedavi sonrası en kısa sürede sünnet yaptırılmalıdır. Enfeksiyon sonrası sünnet derisinde belirgin yapışıklıklar olup buda idrar yapmakta zorlanma meydana getirmektedir. Ayrıca ikinci enfeksiyon gelişme riski de daha yüksektir. Bu nedenle sünnet derisi iltihabı geçiren çocuklar en kısa sürede bu konuda uzman bir doktor tarafından sünnet yapılması gerekmektedir.”
Sünnet yöntemi;
Cerrahi olarak (uygun koşullarda emin ellerde cerrahi kesim -dikim şeklinde) yapılan sünnet en uygun yöntemdir. Lazer denilen veya kansız sünnet denilen yöntemleri önermemekteyim. 2 günde kaba iyileşme ve bir haftada toplam iyileşme olmaktadır. Bebekler bezlerini kağıt pet bardak ile bağlayarak ve daha büyükler de sünnet kilodu giyerek koruma altına alıp normal hayatlarına devam etmektedir. Antibiyotik kullanılmamaktadır. Pansuman çıkarsa tekrar pansuman yapılmamaktadır. Sadece sünnet sonrası göz kremi sürülmesi yeterlidir.3. günden sonrası banyo yapabilir. Ameliyattan sonra 2. veya 3. günü poliklinik kontrolü yapılır.
