Semen analizi (spermiogram) günümüzde laboratuvar koşullarında yapılabilecek en basit testlerden biri gibi gözükse de belli kriterlere uygun olarak yapılmayan semen analizleri, klinisyenin yanlış yönlendirilmesine ve sonuçta hastaya yanlış uygulamaların yapılmasına neden olabilmektedir. Bu yüzden birçok infertil çift doğru değerlendirilmeyen semen analizi sonuçlarıyla, her şey normalmiş gibi vakit kaybetmektedir. Bu nedenle semen analizinin androloji formasyonu olan tüp bebek laboratuvarlarında değerlendirilmesi gerekir.
Erkek infertilitesinde semen analizinin rutin değerlendirilmesi ilk olarak 1902 yılında önerilmiş, 1980 yılında da WHO (Dünya Sağlık Örgütü)' nun semen analizi için çıkardığı kılavuz ile standart tetkik kriterleri belirlenmiştir.
Semen analizinden sağlıklı sonuç alınabilmesi için, cinsel perhiz süresinin uygun olması gerekmektedir. Örneğin verilebilmesi için özel odalarda görsel stimülasyona yönelik ekipmanların kullanılması, örneğin toplanması sırasında kullanılacak kapların spermisid (sperm öldürücü) etkiye sahip olmaması gerekmektedir.
Mikroskobik değerlendirme yapılırken faz-kontrast mikroskop kullanılmalı, sayım için günümüzde en yaygın olarak kullanılan Makler sayım kamerası tercih edilmelidir.Semen analizinde değerlendirilen en önemli kriter; spermin yapısal özeliklerinin incelenmesine dayanan morfolojik sınıflandırmadır. Morfolojik değerlendirme semen örneğinin, lam üzerine ince olarak yayılmış ve özel boyama teknikleriyle boyanmış bir şekilde incelenmesidir.
Halen pek çok merkez WHO sınıflandırmasına göre morfolojik değerlendirme yapmakla birlikte, artık 1987yılından bugüne Kruger ' in kesin kriterleri ( kruger strict criteria ) kullanılmaya başlanmıştır.

Op. Dr. Tolga Ecemiş
Kadın Hastalıkları ve Doğum, İnfertilite ve Tüp Bebek Uzmanı