Sertleşme sorunu

SERTLEŞME SORUNU

Sertleşme sorunu (erektil disfonksiyon) erkeklerde en sık görülen cinsel problemdir. Başarılı bir cinsel birliktelik için yeterli sertleşmenin sağlanamaması veya devam ettirilememesi durumudur. Yapılan çalışmalarda 50 yaş üstü erkeklerin yaklaşık yarısında gözlenen ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen yaygın klinik bir tablodur. Türkiye’de 50 yaşından sonra görülme sıklığı yaklaşık %40 civarında olduğu bildirilmiştir.

SERTLEŞME SORUNUNUN NEDENLERİ

Sertleşme sorununun büyük bölümü altta yatan bir hastalığın sonucu ortaya çıkar. Bunun yanında psikojenik faktörlerde önemli nedenler arasındadır. Hayatı tehdit edebilecek ciddi hastalıklar (kalp-damar hastalıkları, inme, vb.) sertleşme sorununa neden olduğu gibi, sertleşme sorunu da bu hastalıkların habercisi olabilir. Sertleşme sorunu ile başvuran erkeklerin sonraki 5 yıl içerisinde kalp damar hastalık gelişme riski %50-60 oranında olduğu bildirilmektedir. 

Sertleşme sorununun sık görüldüğü bazı durumlar;

1.    İleri yaş
2.    Fazla kilolu olmak
3.    Sigara ve düzenli alkol tüketimi
4.    Tansiyon  hastalığı
5.    Şeker hastalığı 
6.    Kan yağlarında/kolesterolde yükseklik 
7.    Kalp-damar hastalıkları
8.    Depresyon, stres, anksiyete bozukluğu
9.    Antidepresan gibi bazı ilaçlar
10.    Prostat kanseri cerrahisi olanlar
11.    Mesane ve kalın barsak kanseri cerrahisi geçirenler

SERTLEŞME SORUNU TANISI NASIL KONUR?

Sertleşme sorunu tanısı için hasta hikâyesi çok önemlidir ve çoğunlukla yeterlidir. Hastalar şikâyetleri, varsa eşlik eden hastalıkları, sertleşme sorununa neden olabilecek, sigara, alkol, ilaç kullanımı, önceden geçirdiği ameliyatlar sorgulanır. Hastalara gece ve sabah sertleşmelerinin olup olmadığı sorulur. Sabah ereksiyonları sertleşme sorunu olan hastalarda belirgin şekilde azalmıştır. Hastaların psikolojik durumları ve partneri ile olan ilişkisi değerlendirilir. Ayrıntılı fizik muayene yapılır ve sonrasında hastalığın tanısına ve eşlik edebilecek organik bozuklukları tespit etmeye yönelik testler istenir.
Sertleşme sorunu yaşayan hastalardan testesteron, LH, FSH, tiroid hormonları, açlık kan şekeri, kan yağları gibi bazı laboratuvar tetkikleri istenmelidir. Gerekli durumlarda daha ileri penil doppler ultrasonografisi, penis içine ilaç enjeksiyonu ile uyarılma testi gibi ileri tetkikler gerekebilir. Bu ileri değerlendirme tetkikleri genelde ilaç tedavisine yeterli yanıt alınamayan durumlarda istenir. 

SERTLEŞME SORUNU TEDAVİSİ

Sertleşme sorunu olan hastalarda öncelikle yaşam biçimi değişikliği gerekir. Yani hastanın sertleşme sorununa neden olabilecek fazla kilo, sigara, alkol, yüksek tansiyon, şeker gibi değiştirilebilir risk faktörlerinin kontrol altına alınması gerekir. Spor  ve diyet ile kilo verilmesi, açlık kan şekeri, kolesterol, düzeylerinin yakın takibi, yüksek tansiyon için hekim kontrolünde uygun tedavinin alınması gibi önlemler alınır. Bu hem sertleşme sorununda kendiliğinden %15-20’lik bir iyileşme sağlar hem de sertleşme sorunu için verilecek tedavinin etkinliğini ortalama %20-30 daha fazla arttırır. Sertleşme sorunun sebebi psikolojik faktörler ise hasta psikiyatriste yönlendirilmelidir.

1-) Ağız Yoluyla Kullanılan İlaçlar:
Sertleşme sorunu olan hastalarda birinci basamak tedaviyi oluşturur ve hali hazırda  en sık kullanılan tedaviyi yöntemidir. Hastalığın derecesine göre ilk olarak ereksiyon hapı olarak bilinen ilaçlar verilmektedir. Bu ilaçlar (sildenafil, tadalafil, vardenafil, avanafil) peniste düz kasların gevşemesini ve kanın penise daha fazla dolmasını sağlayarak sertleşme oluştururlar. Bu ilaçlar iki şekilde kullanılabilir. Birincisi sadece ilişkiden 1-2 saat önce ikincisi ise her gün düzenli alınarak da kullanılabilir.  İlaç tedavisinin etkinliği %75-80 arasında değişmektedir. Bu ilaçların baş ağrısı, özellikle sırt ve bacaklarda kas ağrısı, burunda dolgunluk ve nadiren görme bozukluğu gibi yan etkileri görülebilir. 

2-) Vakum Cihazları:
Kanın bir vakum aracılığıyla penise çekilip daha sonrasında bir süreliğine lastik bir bant yardımı ile hapsedilmesi prensibine dayanır. Cihazın etkinliği ve hasta tatmin oranı %50-85 arasında değişmektedir. Ağrı, boşalamama, uyuşukluk gibi yan etkiler nedeniyle  hastaların büyük kısmı ilk 3 aydan sonra bu tedaviyi bırakırlar. Kanama bozukluğu olan ve kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalarda kullanılması önerilmez. 

3-) Penis İçine İlaç Enjeksiyon:
Sertleşme sorununun ikinci basamak tedavisini oluşturur. Sertleşmeyi sağlayıcı ilaçların (papaverin gibi) direkt olarak penis içine ince uçlu enjektörle uygulanmasıdır. Bu self veya kendi kendine enjeksiyon doktor tarafından hastaya öğretildikten sonra hasta ilişki öncesi ilacı kendisine uygular.  Bu şekilde uygulanan birkaç çeşit ilaç mevcuttur. Tek başına uygulanabildikleri gibi karışım şeklinde de uygulanabilirler. Başarı oranları %80’ lere varmaktadır. Yan etki olarak peniste ağrı, peniste fibrozis dediğimiz nedbe dokusu oluşumu, sersemlik hissi görülebilir.

4-) Penis/Penil Protezi:
Sertleşe sorununun son basamak tedavi yöntemidir. Fizyolojik ereksiyona en yakın ereksiyonu sağlayan altın standart yöntemdir. Halk arasında mutluluk çubuğu olarak bilir. Penis protezi hastanın anatomisine uygun bir şekilde cerrahi olarak yerleştirilmesidir. Tek veya çok parçalı protezler mevcuttur. En iyi sertliği ve esnekliği sağlayan ve doğal forma en yakın olarak kabul edilen 3 parçalı protez tercih edilmektedir. Hastave partner memnuniyeti %95’in üzerindedir.

5-) Şok Dalga Tedavisi (Li-ESWT):
Şok dalga tedavisi sertleşme sorunu tedavisinde son yıllarda sık kullanılmaya başlandı. Başarı oranı seçilmiş uygun hastalarda oldukça yüksektir.  Bu tedavide penise yönlendirilen şok dalgaları kullanılmaktadır.  Bu şok dalgaları peniste mikro travma oluşturur. Bu sayede kök hücreler uyarılarak yeni damarlar oluşur. Etkisi 1 aydan sonra başlar. Maksimum etki 3. Ayda görülür ve etkisi 2 yıla kadar devam eder.

6-) Kök Hücre Tedavisi:
Kök hücreler vücuttaki anaç hücreler diyebiliriz. Bu hücreler sınırsız çoğalma yeteneği olan, birden fazla hücre çeşidine dönüşebilen, kendini ve çevresindeki dokuları yenileyebilen hücrelerdir. Kök hücre tedavileri son 20 yılda birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Özellikle kanser tedavisinde oldukça yoğunlaşılmış bir alandır. Sertleşme sorunu  tedavisi için yağ dokusundan elde edilen kök hücreler kullanılır. Karın çevresinden toplanan yağ dokusu özel işlemlerden geçirilerek kök hücre elde edilir ve penise enjekte edilir. Enjekte edilen bölgede yeni damar oluşumu, sinirlerde ve çevre dokuda onarım gibi etkileri vardır. Kök hücre hastanın kendi hücresi olduğu için ciddi bir yan etki görülmez.

7-) Platelet Rich Plasma (PRP) Tedavisi:
PRP hastanın kendi kanı santrifüj edilerek kan elemanlarının uzaklaştırılması ile elde edilir. ayrılmaktadır. Geride kalan bu plazma ve trombosit (platelet) hücrelerinden ve büyüme faktörlerinden oldukça zengindir. Bu büyüme faktörleri penisin kas, sinir ve damar dokusunda hücre yenilenmesini artırarak onarıcı etki oluşturur. PRP tek başına uygulanabileceği gibi şok dalga tedavisi ile kombine de edilebilir. Bu sayede şok dalga tedavinsin etkinliğini arttırmış olur.