SEREBRAL PALSİ TEDAVİSİNDE BOTULİNUM TOKSİNİ UYGULAMASI
Serebral Palsi (SP) gelişimini tamamlamamış beynin ilerleyici olmayan hasara bağlı hareket ve duruş bozukluğudur. Çocukluk çağının en sık görülen özürlülük nedenlerinden biridir. Doğumdan itibaren rehabilitasyonu oldukça zorlu ve yoğun bir çabayı gerektirir.Hareket bozukluklarının yanı sıra serebral disfonksiyonlara bağlı olarak yutma güçlüğünden kognitif ve iletişim sorunlarına kadar geniş bir spektrumda hastayı etkileyebilir.
Serebral Palside Tedavi Yöntemleri
1) Medikal tedavi: Beslenmeyi düzenlemek
Nöbetleri durdurmak
Genel sağlık önlemleri (aşılama)
Spastisite ve hareket bozukluğunu azaltmak
Oral medikasyonlar
İntratekal medikasyonlar
Kemonöroliz (fenol,botulinum toksini)
2) Psikolojik tedavi
3) Özel eğitim
4) Fizyoterapi
5) İş-uğraşı terapisi
6) Ortezler
7) Ortopedik tedavi
Düzeltici alçılama
Cerrahi Tedavi
8) Nöroşirurjik girişimler
Talamotomi
Derin beyin stimulasyonu
Selektif dorsal rizotomi
9) Elektrostimulasyon
Fonksiyonel elektrik stimulasyon yöntemleri
Repetatif manyetik stimulasyon
Spastisite motor yetersizliğe en sık sebep olan antitedir. Spastisite tedavisinde uygulanan klasik fizyoterapi seçeneklerine ilaveten oral antispastik ajanlar (dantrolen, baklofen, diazepam), kimyasal nöroliz (fenol, alkol), ablatif cerrahi giriflimler ( selektif dorsal rizotomi) kullanılmaktadır . Ancak son yıllarda spastik kaslara uygulanan botulinum toksin tip-A (BTX-A) enjeksiyonları, spastisite tedavisinde klasik metotların etkinliğini artıran ve tedavi seçeneklerini çeşitlendiren yararlı bir yardımcı tedavi seçeneği olarak tanımlanmaktadır. BTX-A temelde bir kemodenervasyon yöntemidir ve nöromüsküler bileşkede sinyal iletimini presinaptik aralığa asetil kolin veziküllerinin salınmasını engellemek suretiyle bloke eder . Doğru enjeksiyon ile spastik kaslarda bir relaksasyon sağlayabilir. Mutlaka konservatif veya cerrahi prosedürlerle kombine edilmesi gerektiği vurgulanmaktadır .
Botiulinum toksin A kas içine zerk edildiğinde hedef kası (agonist) nöromüsküler blokaj yaparak zayıflatır. Zayıflayan kasa karşı antagonist kasların çalıştırılarak kuvvetlenmesine olanak verir. Spastik agonist kası zayıflattığı için kas dengesinin oluşmasını sağlar.
Botilinium toksininin etkisi geri dönüşlüdür ve yaklaşık 3-4 ay sonra yeni sinaptik terminallerin oluşumu ile ortadan kalkar. Uygulama sonrasi etkisi 48-72 saat sonra açığa çıkar. Uygulama dozajı, kasın büyüklüğü, fizyoterapi ve ortezler ile uygulamanın desteklenmesi genel olarak etki süresini belirleyen faktörlerdir.
Botox Uygulamasının Avantajları nelerdir?
Hastaya poliklinikte, sedasyon yapmadan, immobilizasyona gerek olmadan, sadece hedef kasa uygulanabilir olması ve geri dönüşü olmasıdır.
Botox Uygulamasının Dezavantajları nelerdir?
İlacın belirli süreli etkili olmasıdır. Bu süre sonunda hastanın eski haline dönmesidir. Ancak ilacın etki süresince çocuklara düzenli fizyoterapi uygulanması kazanımı arttırabilir.
Yaygın spastisitede kullanılamaması
Doza ve Tekrarlı Uygulamalara Bağlı Antikor Oluşumu
Pahalı olması dezavantajlarıdır.
Botox Uygulamasının Kontrendikasyonlar ise
Sabit kontraktür,
Botulinum toksin A’ya karşı antikor gelişmiş olmasi,
Müsküler distrofi olmasıdır.
Aminoglikozİd (antibiyotik) kullanan hastalarda, ileri atetoid olgularda, yakın geçmişte fenol ya da alkol enjeksiyonu yapılmış olgularda dikkatli kullanılmalıdır.