Polikistik over sendromu (PKOS) üreme çağındaki kadınlar arasında sık görülen hormonal bir hastalıktır. PKOS’lu kadınlar nadir veya uzun süreli adet dönemleri veya aşırı erkeklik hormonu (androjen) seviyelerine sahip olabilir. Yumurtalıklar, çok sayıda küçük sıvı toplaması (foliküller) geliştirebilir ve düzenli olarak yumurta salmaz.
PKOS’un kesin nedeni bilinmemektedir. Kilo kaybı ile birlikte erken tanı ve tedavi, tip2 diyabet ve kalp hastalığı gibi uzun vadeli komplikasyon riskini azaltabilir.
Belirtileri
PKOS’un belirti ve bulguları genellikle ergenlik döneminde ilk adet dönemi sırasında ortaya çıkar. Bazen PKOS daha sonra, örneğin önemli ağırlık artışına cevap olarak gelişir.
PKOS’un belirti ve semptomları değişkendir. Bu belirtilerden en az ikisini yaşadığınızda PKOS tanısı konulur:
Düzensiz dönemler. Seyrek, düzensiz veya uzun süreli adet döngüleri PKOS’un en yaygın belirtisidir. Örneğin, yılda dokuzdan daha az dönem, dönemler arasında 35 günden fazla ve anormal derecede ağır dönemler olabilir.
Aşırı androjen. Yüksek seviyedeki erkeklik hormonu, aşırı yüz ve vücut kılları (hirsutizm) ve bazen şiddetli akne ve erkek tipi kellik gibi fiziksel belirtilere neden olabilir.
Polikistik yumurtalıklar. Yumurtalıklarınız genişleyebilir ve yumurtaları saran foliküller içerebilir. Sonuç olarak, yumurtalıklar düzenli olarak çalışmayabilir.
PKOS belirti ve semptomları obezseniz genellikle daha şiddetlidir.
Ne zaman doktora görünmeli?
Adet döneminizle ilgili endişeleriniz varsa, kısırlık yaşıyorsanız veya hirsutizm, sivilce ve erkek tipi kellik gibi kötü androjen belirtileri varsa doktorunuza görünün.
Nedenler
PKOS’un kesin nedeni bilinmemektedir. Bir rol oynayabilecek faktörler şunlardır:
Aşırı insülin. İnsülin, pankreasta üretilen ve hücrelerin vücudunuzun birincil enerji kaynağı olan şeker kullanmasını sağlayan hormondur. Hücreleriniz insülinin etkisine direnç kazanırsa, kan şekeri seviyeleriniz yükselebilir ve vücudunuz daha fazla insülin üretebilir. Aşırı insülin androjen üretimini artırabilir ve yumurtlamada zorluğa neden olabilir.
Düşük dereceli inflamasyon. Bu terim, beyaz kan hücrelerinin enfeksiyonla savaşmak için madde üretimini tanımlamak için kullanılır. Araştırmalar PKOS’lu kadınların, kalp ve kan damarı problemlerine yol açabilen androjen üretmeye yönelik polikistik yumurtalıkları uyaran bir tür düşük dereceli iltihaplanma olduğunu göstermiştir.
Kalıtım. Araştırma, bazı genlerin PKOS ile bağlantılı olabileceğini göstermektedir.
Aşırı androjen. Yumurtalıklar anormal derecede yüksek düzeyde androjen üreterek hirsutizm ve akneye neden olur.
Komplikasyonlar
PKOS komplikasyonları şunları içerebilir:
Kısırlık
Gebelik diyabeti veya gebeliğe bağlı yüksek tansiyon
Düşük veya erken doğum
Alkolsüz steatohepatit – Karaciğerde yağ birikmesinden kaynaklanan ciddi bir karaciğer iltihabı
Metabolik sendrom – Yüksek tansiyon, yüksek kan şekeri ve anormal kolesterol veya trigliserit düzeyleri gibi kardiyovasküler hastalık riskinizi önemli ölçüde artıran bir dizi durum
Tip 2 diyabet veya prediyabet
Uyku apnesi
Depresyon, anksiyete ve yeme bozuklukları
Anormal uterin kanama
Rahim zarı kanseri (endometriyal kanser)
Obezite PKOS ile ilişkilidir ve hastalığın komplikasyonlarını kötüleştirebilir.
