Obesite nedir? Ben obez miyim?
Obezite vücutta aşırı ve anormal miktarda yağ bulunmasından kaynaklanan, karmaşık bir sağlık sorunudur. Obezite sadece kozmetik bir sorun değildir, kalp hastalığı, diyabet ve yüksek tansiyon gibi çeşitli hastalıklara yakalanma ve çeşitli sağlık problemleri ile karşı karşıya kalma riskinizi arttıran çok önemli tıbbi bir durumdur.
Aşırı derecede obez kişilerde kiloyla ilişkili sağlık sorunlarının görülmesi olasılığı oldukça yüksekken, çok az kilo kaybı bile obezite ile ilişkilendirilen sağlık sorunlarının azalmasını ya da önlenmesini sağlayabilir.
Ben obez miyim?
Obezite, kişinin vücut kitle indeksi (BMI) 30 veya daha yüksek olduğunda ortaya çıkar. Vücut kitle indeksi, ağırlığınızın kilogram (kg) cinsinden değerinin boyunuzun metre (m) cinsinden değerinin karesine bölünmesiyle hesaplanır.
VKİ
Ağırlık durumu
18,5 altı Zayıf
18,5-24,9 Normal
25,0-29,9 Şişman
30,0-34,9 Obez (Sınıf I)
35,0-39,9 Obez (Sınıf II)
40,0 ve üstü Aşırı obez (Sınıf III)
Obezitenin Nedenleri nelerdir?
Vücut ağırlığı üzerinde genetik ve hormonel etkiler bulunmasına rağmen, aldığınız kalori miktarı egzersiz ve normal günlük aktivitelerle yaktığınızdan daha fazla olduğunda obezite ortaya çıkar. Vücudunuz bu fazla kalorileri yağ olarak depolar. Obezite genellikle nedenler ve etken faktörlerin birleşimiyle ortaya çıkar.
· Hareketsizlik
· Sağlıksız beslenme ve yeme alışkanlıkları
· Gebelik
· Uykusuzluk
· Bazı ilaçlar örneğin antidepresanlar, diyabet ilaçları, antipsikotik ilaçlar, kortikosteroidler ve beta blokerler.
· Tıbbi sorunlar. Obezitenin nedeni bazen, Prader-Willi sendromu, Cushing sendromu gibi tıbbi bir sorun veya diğer hastalık ve durumlar olabilir. Artrit gibi bazı tıbbi sorunlar da daha az hareket edilmesine ve bunun sonucu olarak da kilo alınmasına yol açabilir.
Obesitenin Risk Faktörleri nelerdir?
Yiyecek ve içeceklerle aldığınız kalori miktarı egzersiz ve normal günlük aktivitelerle yaktığınızdan daha fazla olduğunda obezite ortaya çıkar. Vücudunuz bu fazla kalorileri yağ olarak depolar.
· Genetik yapınız: Depoladığınız vücut yağı miktarında ve bu yağın vücuttaki dağılımında genlerinizin etkisi olabilir.
· Ailenizin yaşam tarzı: Obezite, aileden gelme eğilimindedir. Bunun nedeni sadece genetik değildir. Aile üyeleri, benzer yeme, yaşam tarzı ve hareket alışkanlıklarına sahip olma eğilimi gösterirler.
· Hareketsizlik: Çok hareketli değilseniz fazla kalori yakmazsınız. Hareketsiz bir yaşam tarzınız varsa her gün egzersiz ve normal günlük faaliyetlerle yaktığınızdan daha fazla kalori alabilirsiniz.
· Sağlıksız beslenme ve yeme alışkanlıkları: Kalori miktarı yüksek, meyve ve sebze içermeyen, hazır gıdalara dayanan, kahvaltının atlandığı ve yüksek kalorili içecekler ile çok büyük porsiyonlarla doldurulan bir beslenme biçimi kilo alımına katkıda bulunur.
· Sigaranın bırakılması: Sigaranın bırakılması da genellikle kilo alımı ile ilişkilendirilmektedir. Bazı kişilerde kişinin obez olmasına neden olacak kadar fazla kilo alımına neden olabilir.
· Gebelik: Gebelik sırasında kadınların ağırlığı ister istemez artar ve bu kilo artışı da kadınlarda obezitenin ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.
· Uykusuzluk: Gece yeterince uyumamak ya da çok fazla uyumak, iştah artışıyla sonuçlanacak şekilde hormon değişikliklerine sebep olabilir.
· Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, beslenme veya hareket ile dengelenmediğinde kilo alımına yol açabilir.
· Yaş: Obezite her yaşta, küçük çocuklarda bile görülebilir. Ancak yaş arttıkça hormonel değişiklikler ve daha az hareketli bir yaşam tarzı obezite riskini yükseltebilir.
· Tıbbi sorunlar. Obezitenin nedeni nadiren, Prader-Willisendromu, Cushing sendromu gibi tıbbi bir sorun veya diğer hastalık ve durumlar olabilir. Artrit gibi bazı tıbbi sorunlar da daha az hareket edilmesine ve bunun sonucu olarak da kilo alınmasına yol açabilir.