Diş ve/veya çene-yüz anomalilerin düzeltilmesinde ortodontik tedavinin etkileri ve sonuçları artık birçok kişinin bildiği, gördüğü veya tecrübe yaşadığı konulardır.
Ancak ortodontik tedavi ile düzeltilemeyecek kadar problemli hastalarda durum nasıldır ve bu tür problemler nasıl düzeltilir?
Dişlerin ve çenelerin düzeltilmesinde izlenecek yol ortodontik tedavidir. Ortodontik tedavi sırasında kurallar çerçevesinde dişlere kuvvetler uygulanmaktadır. Bu kuvvetler dişleri hareket ettirebildiği gibi dişlere uygulanan kuvvetler belli bir düzeyde çeneleri de etkilemektedir. Çenelerimizin kaslar, ligamentler, sinirler, damarlar ile kafamıza bağlı olduğunu düşünecek olursanız, dişlere uygulanan kuvvetlerin çenelere etki etmesinin ne kadar da zor olabileceğini tahmin edebilirsiniz.
Ortodontik tedavi sırasında dişler, kemiklerin, diş çevre dokusunun (periodonsium), kasların, karşı çene dişlerinin izin verdiği miktarda düzeltilir. Genellikle de tam olarak düzeltilir. Yani dişler, kurallar çerçevesinde karşı çene dişleri ile bir kapanış yapar. Ancak bazı kişilerde bu kapanışın, çene ilişkilerinin de bozuk olması durumunda tam olarak düzeltilmesi, ortodontik tedavi ile mümkün olmayabilir. Bu durumda dişlerin çeneler ile beraber ideal konumda düzeltilmesi için ortodontik tedaviye çene ameliyatı dahil edilir. Çene ameliyatının yapılabilmesi için cerrah ile ortodonti uzmanının beraber çalışması gerekmektedir.
Ortodontik tedavi ile belli bir seviyede düzelen dişler, çene ameliyatı ile tamamen düzelebilecek aşamaya gelir. Çene ameliyatından sonra kısa bir süre daha ortodontik tedavi devam eder ve sonrasında tedavi tamamen sona erer.
Ortodontik tedavi ile çene ameliyatı da yapılacak ise bu tür tedavilere ortognatik ortodonti veya ortognatik tedavi, yapılan cerrahiye de ortognatik cerrahi denir. "Ortognatik" kelimesi "Düzgün/düz Çene" anlamına gelmektedir. Bu tedavinin tamamlanmasından sonra özellikle yüz profili açısından da ciddi ve olumlu değişiklikler olur. Dolayısıyla hastanın yüz görünümü estetik anlamında da olumlu değişikliğe uğrar.
Estetik de ortodontik tedavi ve cerrahi planlaması sırasında ele alınan önemli bir konudur. Bazen tek çene, bazen çift çene beraber, sadece çene ucu ve bazen de hepsi beraber tek ameliyatta yapılabilmektedir. Bu tür ameliyatlar (travma nedeniyle ve acil durumlar için olmuyorsa) özellikle dişlerin kapanışı da planlanarak yapılmaktadır.
Dr. Oytun Manav
