Küresel ısınma sonucunda nem dengesinin değişmesiyle birlikte, çevremizde ve kırsalda kene popülasyonunun artması için uygun çevre koşulları sağlanmış oldu.
Kenelerin artması son zamanlarda Kırım Kongo Kanamalı Ateşinin (KKKA) yanında insanlarda ve hayvanlarda LAYM - LYME (BORRELİOSİS) denilen hastalığı da gündeme getirdi. Laym dünyada en yaygın artropod kaynaklı hastalıklardan biridir.
Laym hastalığının 350 den fazla hastalığı taklit etme yeteneği vardır. Bunlardan bazıları; kalp krizi, anne karnında ölüm, erken doğum, düşük, şizofreni, bipolar bozukluk, beyin tümörü, bazı kanser türleri, otizm, huzursuz bacak sendromu, ürtiker, haşimato tiroidi, alzheimer, parkinson, MS, ALS gibi kas hastalıkları, çölyak gibi pek çok hastalığı taklit edebiliyor. Bu taklit yeteneği nedeniyle laym hastalığının teşhis edilmesinde güçlük yaşanıyor.
Laym hastalığı insanlarda hiçbir belirti göstermeyeceği gibi, en bilinen belirtisi vücutta görülebilen iç içe geçmiş kırmızı, pembemsi halka ya da halkalar şeklinde de olabilir. Laym hastalığı her ne kadar kan testlerinde ortaya çıksa da laym hastalığının yüzde yüz güvenli bir teşhis yöntemi yoktur.
Unutulmaması gereken bir konu vardı ki o Hastalık kene yapışması, diğer kan emen canlılar (atsineği, sivrisinek ve it), cinsel yolla ve anneden fetüse geçebilir.
Biz bu makalemizde hayvanlardaki laym hastalığından bahsetmeye çalışıcaz.
Laym hastalığı ilk defa Amerika da 1984 yılında görülmüştür. Hastalığa Borrelia Burgdorferi bakterisi neden olmaktadır. Bakteriyel bir hastalıktır.
Köpeklerdeki Laym hastalığının klinik belirtileri arthritis, aniden giren şiddetli ağrı ve topallık, ateş, bitkinlik, iştah kaybı ve depresyondur. Laym hastalığı kalp, boyun ve böbrekleri de etkilemektedir.
Laym – lyme hastalığında hayvanlardan insanlara bulaşma söz konusu değildir. Yani ısırmayla geçmez. Ancak tehlike şura da başlar; köpeğinizin üzerinde var olan bir kene size geçebilir veya köpeğinizi ısıran kene laym etkenini taşıyordur ona bulaştırır ve bir sivrisinek ya da bit kanını emerek ondan aldığı etkeni size nakledebilir. Yani evinizde sokakta parkta, tasmalı aktif bir laym mikrobuyla geziyorsunuz demektir. Tabi bu durumda da köpeğiniz taşıyıcı oluyor. Kan emdikten sonra doyan dişi kene konakçısını terk ederek toprağa düşer ve çevreye birçok yumurta bırakarak yeni bir konakçı aramak için otların veya çevredeki otların üzerine tırmanır.
Laym dan korunmanın tek yolu ona karşı önlem almaktır. Bunun için en güzel yöntem evcil hayvanlarınızın aylık ve yıllık kontrollerinde laym aşını ve dış parazit ilaçlarının yapıldığından emin olmaktır.
Laym’a karşı geliştirilmiş tek aşı olan Laym wax aşısı hastalık yakalanmadan önce koruyucu olarak 3 hafta (21 gün) aralıklı olmak üzere en az iki doz şeklinde repelli yaptırılmalıdır. Enfeksiyon başlamadan önce yapılacak olan aşı korumada yeterlidir. Buna ilave olarak veteriner hekiminizin önereceği dış parazit ilaçları diye geçen kene ilaçları ile kene’nin köpeğinize yapışmasını önlemiş olursunuz. Bu iki basit yöntem sizi ve köpeğinizi LAYM hastalığına karşı koruyacaktır.
Tedavi için en yakın veteriner kliniğine başvurmalısınız.
