Kıl Dönmesi (pilonidal sinüs -PS) Neden Olur?
Kıl dönmesi hastalığı cilt altında ,içi kıl yumağı ve etrafı zarla (kapsül) kaplı bir oluşumdur.Kıl dönmesi hastalığı (KD) en sık kuyruk sokumunda görülür.Koltuk altı,kasık,göbek çevresi ve parmak aralarında da bulunabilir.Önceleri doğuştan olan bir hastalık olduğu düşünülüyordu.Şu anda sonradan oluşan bir hastalık olduğu kabul edilmektedir.
En önemli etken o bölgedeki kılların,saçtan ve sırttan dökülen kılların uygun ortam bularak deri altına girmesi ve orada etrafında zar oluşturarak birikmesidir. Buraya düşen kıllar kıl ve ter bezlerinin dibindeki pit denilen deliklerden bir takım sürtünme ve hareketler sonucunda girerek minik apse ve iltihaplar oluşturur.Burada biriken kıllar içeride devamlı bir tahrişle sıvı salgılar ve giriş deliklerinin kapanmasını önlemeye çalışır. Aynı zamanda çıkış delikleri de oluşturur.
Yetersiz temizlik önemli bir faktördür.Buraya dökülen kıllar iyi temizlenirse örneğin her gün duş alınırsa ve o bölge nemli tutulmazsa,sık sık kurulanırsa kılların girişi azaltılabilir.
Genç,kıllı yapıda olan erkeklerde daha fazla olması hormonal faktörlerin rol oynadığını düşündürür. Kılsız genç kızlarda da görülebilmektedir.
Daha çok kuyruk sokumunda olması ve diğer bulunduğu yerler dolayısıyla minik travmaların etkili olduğu teorisini destekler. Uzun süreli oturan kişilerde kuyruk sokumundaki kıvrım (intergluteal sulkus) terleyerek nemli ve havasız kalır.Üzerine şoförlerde olduğu gibi küçük darbeler, öğrencilerde olduğu gibi oturmada ani değişiklikler (ileri geri devamlı hareket ederek oturma) kılın derinin altına girişini kolaylaştırır.
Genetik faktörlerin olduğu ileri sürülmüştür.Bir ailede birden fazla kişide olması ve ailede kılsız kız çocuklarında da olması bu teoriyi destekler.
Kıl Dönmesi Kimlerde Görülür?
*Toplumda görülme sıklığı 100000 de 26 dır.
*40 yaş altında sıktır.
*Çoğunlukla erkeklerde görülür,kadınlarda daha nadirdir. (Her iki erkeğe karşılık bir kadında görülür.)
*Şoför,asker,öğrenci gibi daha çok oturan meslek guruplarında görülür.Uzun süre masa başında oturulan mesleklerde yanlış oturma ,adeta kuyruk sokumunun üzerine doğru oturma kıl girişini kolaylaştırır.
*Zayıf veya şişman her kiloda görülebilir.Normalin biraz üstünde kilosu olanlarda biraz daha sıktır.
*Kıllı insanlarda daha fazla görülmekle birlikte kılsız kadınlarda da görülmesi sırttan düşen küçük tüylerin ve saçın da rolü olduğunu gösterir.
*Aynı aileden birkaç kişide rastlanabilir.
Kıl Dönmesi Hastalığında Ne Gibi Şikayetler Olur?
*Bazen hiç bir şikayeti yoktur,teşhis kıl giriş delikleri görülerek yapılır.
*Ağrı ,çoğunlukla müphem,otururken şiddetli olmayan ağrıdır.Zonklayan ,şiddetli ağrı varsa apseleşmiş olma ihtimali yüksektir.
*Şişlik,
*Akıntı, sıklıkla vardır. bazen kanlı şekilde olabilir.
*Kaşıntı ve deri lezyonları,akıntının yaptığı tahrişe bağlıdır.
*Arasıra ağrılı şişlikler,sonrasında şişliğin boşalmasıyla hasta farkedebilir. Bazen basit bir sivilce zannedilebilir. Fakat bu bölgede sivilce olmaz.
TEDAVİ
Bu hastalığın gerçek tek tedavisi cerrahidir. İlaçla veya bazı yöntemlerle tedavi edildiğinde geçici bir iyileşme görülebilir.Ancak hastalık tedavi edilmemiştir. Bazen hastalar akıntı olmadığında hastalığın geçtiğini düşünerek yanılırlar. Oysa akıntının olmaması hastalığın olmadığını göstermez.
Değişik ameliyat teknikleri vardır: Sekonder iyileşme (açık bırakma),primer kapama,intrafleksiyon, limbeg veya Z plasti gibi flep yöntemleri,Bascom ameliyatı, bizim bascomdan değiştirerek uyguladığımız mikrosinüsektomi, yine bizim mikrosinüsektomi yapamadığımız ilerlemiş hastalara yapmayı tercih ettiğimiz karydakis yöntemleri sayılabilir.
Tüm bu ameliyat yöntemleri cerrahi olarak kabul edilmiş yöntemlerdir. Bazı avantaj ve desavantajına göre doktor hastayla konuşarak uygulayacağı yöntemi belirler.
Ameliyatsız yöntemler (fenol yöntemi,gümüş nitratla yakma yöntemi gibi ) kesin çözüm olmaktan uzaktır.
Apse olursa her apse de olduğu gibi tedavisi acilen iltihabın boşaltılması yani drenajdır. Apsenin boşaltılması kıl dönmesi hastalığının tedavisi değildir.Apse tedavisinden 1 ay sonra hastalığın ameliyatı yapılabilir. Apseliyken ,iltihaplıyken kıl dönmesi ameliyatı yapılmaz.
Kıl Dönmesi Ameliyat edilmezse Ne olur?
Bu hastalıkta zaman geçtikçe hastalık içeride , cilt altında kısa sürede ilerleyebilir veya uzun süre aynı boyutlarda ilerlemeden kalabilir. Bu durum kişilere göre değişiklik gösterir.Ameliyat yapılmadığı zaman ara sıra apse oluşarak ciddi ağrılar ve şişlik oluşabilir. Bu apseler insana ciddi sıkıntılar yaratabildiği gibi her apse de hastalık biraz daha ilerler,böylece daha sonra yapılacak ameliyatın boyutları daha da büyük olur.
Ameliyat olmadığı sürece akıntı,koku,cilt tahrişi nedeniyle ciddi kaşıntılar yaparak hastayı zor durumda bırakır.
Hastalık Ameliyattan Sonra tekrarlar mı?
Evet tekrarlar. Hangi yöntemle ameliyat yapılırsa yapılsın belli bir oranda tekrarlama yapmaktadır. Bu oran % 3-4 ile % 50 ler arasındadır. En az tekrarlama oranları açık bırakma tekniğinde,Bascom ameliyatında ve modifiye edilmiş bascom olan Mikrosinüsektomide dir.Açık bırakma tekniğinde yaranın kapanması bir kaç ayı bulabileceğinden günümüzde fazla uygulanmamaktadır.
Tekrarlamasını ve ya hastalığın oluşmasını önlemek için temizliğe ve bakıma dikkat etmek gerekir.
