Bilgisayar başında çok zaman geçirirseniz veya ellerinizle çok çalışırsanız bilek ve parmaklarınızda uyuşma ve sızlamayı gözden kaçırıyor olabilirsiniz.
Ama bunu yapmamalısınız, çünkü parmak içlerinizde sık görülen yanma, sızı veya kaşıntı ilerleyebilir ve zamanla daha ağrılı hale gelebilir. Bileğinizdeki ana sinirlerden biri sıkıştırıldığı için bunun suçlusu karpal tünel sendromudur.
Median sinir el bileğinin iç kısmında parmakları hareket ettiren 9 adet tendon ile beraber karpal tünel denen dar bir boşluk içinden geçer. Görevi başparmak, işaret parmağı ve orta parmağın iç yüzünün tamamı ile yüzük parmağının iç yüzünün dış yarısının hissetmesini sağlamaktır. Ayrıca parmakların ince bir takım hareketleri yapmasını sağlayan kasların çalışmasında da rol alır. Sinirin karpal tünel içinde bir şekilde uzun süreli basınca maruz kalması karpal tünel sendromuna neden olur.
Karpal Tunel Sendromu Belirtileri:
Bilekte uyuşma, ağrı ve elde halsizlik gibi reaksiyonlara neden olabilmektedir. Avuç içinde ve parmaklarda herhangi bir cismi hissedemez hale gelir ve nesneleri tutamaz hale gelinebilir. Ağrı omuz bölgesine ve kollara yayılarak, şiddeti git gide artabilmektedir. Kişi iş yapamaz hale gelir ve çoğu zaman geceleri uykudan ağrılar ile uyanır. Bu aşama ciddi bir aşamadır.
Ellerde elektrik çarpma hissi uyandırır ve kuvvet kaybına neden olur. Kişi çok hafif maddeleri bile kaldıramaz, elinden düşürür ya da cismin elinde olduğunu fark edemez. Güçsüzlük, karıncalanma ve çabuk yorulma belirtileri de görülmektedir. Elde yanma, batma, şişkinlik gibi şikayetlerde yaşanmaktadır. Hasta, sıcak, soğuk gibi duyu hislerini ayırt edemez ve bu tehlikeli kazalara davetiye çıkarabilir.
Hastaların tipik yakınması elde gece uykudan uyandıran ağrı ve uyuşmadır. Hasta gece uyanıp ellerini sallama ihtiyacı hisseder. Daha ileri evrelerde bu şikayetler gündüz de olmaya başlar.
Sinir harabiyetinin süreklilik kazanması durumunda elin başparmağın bulunduğu yarısında uyuşma ve his kaybı olur. Sinirdeki hasarın devam etmesi halinde elde güç kaybı ve ince işleri yapmada (düğme ilikleme, kalem tutma gibi) güçlükler olmaya başlar. Sinirdeki ezilmenin ortadan kalkmaması durumunda oluşan nörolojik kayıp kalıcı olabilir ve el kaslarında erime de gözlenebilir.
Gebelik döneminde oluşan karpal tünel sendromu çoğunlukla geçicidir.
Hamile kadınlarda 1/3 – 1/4 oranında gelişir. Hamilikte vücudun fazla su tutması sonucu karpal kanalda etkilenir. Median sinir aşırı sıvı nedeni ile baskı altında kalır. El ve parmaklarda uyuşma, ağrı, karıncalanma görülür. Doğumdan sonra çoğunlukla kendiliğinden düzelir.
Karpal tünel sendromu olan ve aşırı yakınma oluşturan hamilerde tedavi olarak; el ve el bileğini zorlayıcı hareketleri yapmamak, el bileğini dinlendirmek için istirahat ateli kullanmak, tuz ve su alımını ile kiloyu kontrolde tutmak, el bileği egzersizleri yaptırmak gibi yöntemler kullanılır.
Bu hastalıkta korunma, tedaviden daha önemlidir.
Öncelikle el ve el bilekleri zorlayan işlerden kaçınılması, aşırı zorlanma yapılmaması gerekir. Meslek nedeni ile el ve parmaklarını kullanan kişilerde el bileğini sürekli bükülü şekilde tutmamak gerekir.
Örneğin; bilgisayar kullanımında uygun mouse kullanmak, bileğe yük bindirecek şekilde masaya dayamamak, ağır yük kaldırmamak, el işi ve elde çamaşır sıkma gibi işleri yapmamak önemlidir. El, el bileği ve parmakları güçlendirici egzersizler yaparak kaslar kuvvetlendirilmelidir. Bu noktaları hareketsiz bırakmamak korunmadaki diğer önemli noktalardır.
Karpal tünel sendromunun tanısı nasıl konur?
Hastalığın tanısında en önemli faktör yakınmaların şekli ve muayene bulgularıdır. Tanının kesinlik kazanabilmesi için EMG (elektromiyografi) incelemesinin yapılması gerekmektedir.
Çok erken dönemlerde EMG'nin de normal çıkabileceğini akılda tutmak gerekir. Karpal tünel sendromu tanısı konan hastalarda özellikle hastalık her iki kolda da varsa tiroid bozukluğu, diyabet, romataid artrit gibi yatkınlık yaratan başka bir hastalık olup olmadığının da araştırılması gerekebilir.
Karpal Tünel Sendromu nasıl tedavi edilir?
Öncelikle diyabet veya artrit gibi altta yatan nedenler varsa tedavi edilmelidir. Fiziksel aktiviteler şikayetleri artırdığı için hafif vakalarda etkilenen el en az 2 hafta süre ile dinlendirilmeli, gerekirse el - bilek atelleri kullanılmalıdır. Non-steroid anti-inflamatuar ağrı kesiciler ile ağrılar azaltılabilir. Kortizon ağızdan alınarak veya bileğe enjekte edilerek şişmeyi azaltıp şikayetler hafifletebilir. B6 ve diüretik tedavisi ile bazı hastalarda iyi sonuçlar alınmıştır.
Fizyoterapist gözetiminde yapılan germe ve çekme egzersizleri tedavisi yararlı olabilir. Tamamlayıcı tıp yöntemlerinin etkisi kesin değildir. 6 aydan fazla süren ve başka herhangi bir tedaviye yanıt vermeyen durumlarda cerrahi müdahaleye başvurmak gerekir. Lokal anestezi ile bilek etrafını saran bağ dokusu gevşetilerek karpal tünel genişletilir ve bu şekilde Median sinir üzerindeki baskı azaltılır. Operasyon açık veya endoskopik olmak üzere iki şekilde uygulanabilir. Operasyon sonrası özellikle ağrı gibi şikayetler kısa sürede düzelse de tam iyileşme aylar sürebilir.
