Kanser ve laparoskopi

Mide ve kalın bağırsak kanserleri maalesef çağımızın önemli sorunları arasında yer alıyor.

Günümüzde hala bu hastalıkların tedavisinin bel kemiğini cerrahi tedaviler yani ameliyatlar oluşturuyor. Geç kalınmış bazı hastalar dışında bu hastalıkla mücadelenin temel basamağı amleiyathaneden geçmektedir. Seçilmiş bir grup hastada ameliyat öncesi ilaç ve ışın tedavileri kullanılmakta, hastalar bu tedavilerden belli bir süre sonra ameliyat edilmektedir.

Günümüz teknolojisinde artık bir çok ameliyat laparoskopik yani kapalı yöntemlerle yapılabilmektedir. Genel cerrahi alanında ilk önce safra kesesi ameliyatı ile başlayan laparoskopi çağı, kanser ameliyatları açısından önceleri uzak durulmuştur. Ancak ilk başta kalın bağırsak ve rektum kanserleri ameliyatlarında uygulanan laparoskopik cerrahi sonrası görülen başarılı sonuçlar bu ameliyatların giderek daha yaygın kullanılmasını sağlamıştır.

Günümüzde artan deneyim, beceri, ve teknolojik desteklerle mide kanseri ameliyatları dahi laparoskopik olarak yapılabilir hale gelmiştir.

Laparoskopik ameliyatın faydaları nelerdir?

Herşeyden önce açık ameliyata oranla bu ameliyatların, ameliyat sonrası iyileşme sürecine katkıları inanılmaz düzeydedir. Karın duvarındaki ve kaslarındaki kesinin yerine birkaç küçük delik ile sonlanan ameliyatlarda hasta konforu belirgin artmakta, ağrı ve yara iyileşmesi açısından belirgin avantajlar sağlamaktadır.

Bu hastaların iyileşme sürelerinin kısalması, ameliyat sonrası planlanacak kemoterapiye başlama sürelerini de olumlu yönde etkileyerek nihai hedefimize ulaşmamızda  önemli katkılar sağlamaktadır.

Laparoskopik ameliyatlar her hastaya uygun mudur?

Anestezi açısından veya cerrahi teknik olarak ameliyata engel durumlar yok ise tüm mide ve kolon kanserli hastaların ameliyatları kapalı olarak yapılabilir. Hatta bazı durumlarda ameliyatın kapalı olması avantaj bile sağlayabilir. Ancak genel olarak ifade etmek gerekirse ağır kalp yetmezliği, hava yolu basıncını olumsuz etkileyebilecek bazı KOAH hastalarında uygun olmayabilir. Bu anestezi ekibindeki doktor arkadaşlarımızla görüşülerek karar verilmesi gereken bir durumdur.

Bunun ötesinde aşırı büyümüş veya damarsal yapılara aşırı işlemiş tümörlerin çıkarılması sırasında laparoskopi yetersiz kalabilir. Bu durum bazen ameliyat öncesi tetkiklerle öngörülebilirken, bazen ameliyata kapalı başlayıp ameliyat sırasında laparoskopinin uygun olmadığı kararı alıp eski usül açık ameliyat ile ameliyata devam etmemiz gerekebiliyor.

Kanserli dokular el ile direk dokunarak ve görerek daha iyi temizlenmez mi?

Bu soru bize en sık sorulan sorulardan biri. Öncelikle kanser cerrahisi prensiplerinde tümöre mümkün olduğunca dokunmadan ameliyat edilmesi önemli kurallardandır. Laparoskopik cerrahi teknikleri de bu prensibe uygun yapılmaktadır ve açık cerrahiden geri kalmaz. Görme konusu ise dokuların normalden daha fazla büyütülebildiği ve HD ekran görüntülerle izlenebildiği laparoskopik cerrahide açığa göre daha avantajlıdır zaten.

Altını çizmek istdiğim bir diğer husus ta; biz hiçbir hastamızda ameliyatını %100 kapalı yapacağımızın sözünü veya garantisini vermiyoruz. Kanser gibi ciddi bir hastalığın tedavisinde bir takım olmazsa olmazlar vardır. Bunların başında

etkin ve geniş emniyetli sınırlarla hastalıklı dokuların çıkarılması (hatta bazen sağlıklı olanların da feda edilmesi)

oluşan organ eksikliğinin yerine konulmasında güvenli ve sağlıklı bir yapılandırma kurulması.

Bu iki konudan asla ödün verilmemelidir. Ve bu iki durumun laparoskopik olarak sağlanması ile ilgili en ufak bir şüphe varsa ameliyat açığa dönülür ve eski yöntemlerle elimizden geleni yaparız. Maalesef bazı durumlarda bazı hastalarda bu açık ameliyat ile bile sağlanamayabilir.

Madem açık ameliyata dönme ihtimali var, direk açık ameliyat yapsanız olmaz mı?

Bu da sık gelen tekliflerden birisi. Evet ısrar eden hastalarımıza doğrudan açık ameliyat planlayabiliriz. Ancak kapalı ameliyat konforunu aynı etkinlikle yapabilecek isek neden zaten zorluklarla dolu bu mücadeleyi konforsuz yoldan tercih edelim ki.

Bu nedenle tüm hastalarımıza aynı konuyu mutlaka vurguluyorum. Bizim birinci önceliğimiz hastalığın etkin temizliği ve ameliyatın güvenli bitirilmesi. Bu iki durum laparoskopik yapılabiliyor ise ilk tercih tereddütsüz laparoskopik cerrahi olmalıdır. Ancak her zaman için açık ameliyat seçeneğinin de elimizde olduğunun bilinmesi gerekir.

En sık hangi kanserlerde kapalı ameliyat mümkündür?

En sık kalın bağırsak ve mide kanserleri kapalı olarak yapılmaktadır. Uygun olması halinde karaciğer ve pankreas kanserlerinde dahi laparoskopik ameliyatlar uygulanabilmektedir. Benim kendi deneyimimde son 5 yıldır mide ve kalın barsak kanserlerinin büyük çoğunluğunu kapalı olarak uyguluyorum. Nadirde olsa pankreas ve karaciğer tümörlerinde de uyguladığım oldu.