KANSER TARAMADA YENİ UFUKLAR-1
Maalesef dünyada 40-80 yaş arası popülasyonda ölüm sebebi olarak kardiyovasküler hastalıklara ait olan ilk sırayı 2013’ten sonra kanser almıştı. Özellikle 2000’li yılların ikinci onyılından itibaren başlayan kanser tedavisindeki muhteşem olarak niteleyebileceğimiz gelişmelere rağmen, kansere yakalanma oranlarında düşme ve erken tanı, onkoloji alanının en önemli hedef konusu idi. Bununla ilgili en önemli bilgilerden birisi 18 Ocak 2018 de Science dergisinde yayımlanan bir makalede geldi. ‘’Detection and localization of surgically resectable cancers with a multi-analyte blood test’’ adlı, Johns Hopkins Üniversitesi merkezli Cohen JD ve arkadaşları tarafından yapılan çalışmada, konvansiyonel tarama yöntemlerinden (PSA, Kolonoskopi, Mamografi ve Jinekolojik muayene-smeer) farklı olarak yeni bir yöntem kullanıldı.
CancerSEEK adı verilen ve rutin yolla alınan kan örneğinde yapılan testte, kanda dolaşan bazı proteinler ve çıplak (hücre içinde olmayan) DNA’da mutasyonlar analiz edildi. Analiz edilmesi planlanan bu proteinler ve DNA mutasyonları tümörle ilişkilendirilmiş-tanımlanmış faktörlerdi. 1005 hastada (ki bu hastalar over, karaciğer, mide, pankreas, özefagus, kolorektal, akciğer veya meme kanseri hastaları idi ve metastaz saptanmamıştı) test edilen CancerSEEK’in, ortanca değer olarak %70 duyarlılığı yani 1005 kanserli hastanın %70’inde kanseri saptadığı belirtildi. Özellikle over, karaciğer, mide, pankreas ve özefagus kanserlerinde %98’e ulaşan kanseri saptama oranı (sensitivite) mevcuttu.
Bu kısaca şu demek: Siz, kanseri olan ancak daha kanser tanısı konmamış ve kontrol amaçlı size gelmiş 100 kişiye bu testi uygularsanız, 100 hastanın 70 ile 98’ine metastaz yapmadan kanser tanısını koyabiliyorsunuz. Tabii ki her testin sağlıklı olan kişileri yanlışlıkla hasta olarak nitelememesi önemli.
Çalışmada bu yönde yapılan ve bildirilen sonuçta, 812 sağlıklı (kanser olmayan) kontrol grubunda, 7 hastada kanser yönünde yanlış pozitif sonuç verilmiş. Ancak bu sonuç istatistiki olarak %99 spesifite demekti ve çok iyi bir değerdi. Yine kısaca bu şu demek: Size kanser şüphesi ile gelen ama gerçekte sağlıklı olan 100 kişiye bu testi yapıyorsunuz ve 99’una rahatlıkla sağlıklı olduğunu doğru bir şekilde belirtebiliyorsunuz. %2-30 yanlış negatif sonuç veya %1 yanlış pozitif sonuç kafanızı karıştırabilir ama tıbben bunlar çok iyi sonuçlar. İlerleyen günlerde bu çalışmanın detaylarını, onkolojiye katacağı değeri ve eleştirel yönlerini sunacağım.