Kabızlık

Kabızlık, bağırsak hareketleri daha az sıklıkta olduğunda ve dışkıların geçmesi zorlaştığında ortaya çıkar. Çoğu zaman diyet veya rutindeki değişiklikler veya yetersiz lif alımı nedeniyle olur. Şiddetli ağrınız, dışkınızda kan veya üç haftadan uzun süren kabızlığınız varsa doktorunuzu aramalısınız.

 

 

Kabızlık nedir?

Haftada üçten az bağırsak hareketine sahip olmak, teknik olarak kabızlığın tanımıdır. Bununla birlikte, ne sıklıkla “gittiğiniz” kişiden kişiye büyük ölçüde değişir. Bazı insanlar günde birkaç kez bağırsak hareketlerine sahipken, diğerleri haftada sadece bir ila iki kez bağırsak hareketlerine sahiptir. Bağırsak hareket düzeniniz ne olursa olsun, sizin için benzersiz ve normaldir – düzeninizden çok uzaklaşmadığınız sürece.

 

Bağırsak düzeniniz ne olursa olsun, bir gerçek kesindir: “gitmeden” önce ne kadar uzun süre giderseniz, dışkı/kakanın geçmesi o kadar zorlaşır. Genellikle kabızlığı tanımlayan diğer önemli özellikler şunlardır:

Dışkılarınız kuru ve sert.

Bağırsak hareketiniz ağrılıdır ve dışkıyı çıkarmak zordur.

Bağırsaklarınızı tamamen boşaltmadığınızı hissediyorsunuz.

 

 

Kabızlık ne kadar yaygındır?

Her yaştan insan ara sıra kabızlık yaşayabilir. Daha tutarlı bir şekilde kabızlığa (“kronik kabızlık”) yol açma olasılığı daha yüksek olan belirli insanlar ve durumlar da vardır. Bunlar şunları içerir:

• Yaşlılık. Yaşlı insanlar daha az aktif olma eğilimindedirler, daha yavaş bir metabolizmaya sahiptirler ve sindirim sistemi boyunca daha az kas kasılma gücü daha genç olduklarına göre daha azdır.
• Kadın olmak, özellikle hamileyken ve doğumdan sonra. Bir kadının hormonlarındaki değişiklikler onları kabızlığa daha yatkın hale getirir. Rahim içindeki bebek bağırsakları sıkıştırarak dışkı geçişini yavaşlatır.
• Yeterince yüksek lifli yiyecekler yememek. Yüksek lifli gıdalar, yiyeceklerin sindirim sistemi boyunca hareket etmesini sağlar.
• Bazı ilaçları almak (nedenlere bakınız).
• Belirli nörolojik (beyin ve omurilik hastalıkları) ve sindirim bozukluklarına (nedenlerine bakınız) sahip olmak.

 

Kabızlık nasıl olur?

Kabızlık, kolonunuzun atıklardan (dışkı/kaka) çok fazla su emmesi nedeniyle olur, bu da dışkıyı kurutur, bu da dışkının kıvamını ve vücuttan dışarı atılmasını zorlaştırır.

 

Yiyecekler normalde sindirim sisteminden geçerken besinler emilir. Geride kalan kısmen sindirilmiş gıda (atık), kolon olarak da adlandırılan ince bağırsaktan kalın bağırsağa hareket eder. Kolon, dışkı adı verilen katı bir madde oluşturan bu atıktaki suyu emer. Kabızlığınız varsa, yiyecekler sindirim sisteminde çok yavaş hareket edebilir. Bu, kolona atıktaki suyu emmek için daha fazla zaman verir – çok fazla zaman. Dışkı kuru, sert ve dışarı itilmesi zor hale gelir.

 

 

Kabızlık iç hasara neden olabilir veya başka sağlık sorunlarına yol açabilir mi?

Yumuşak, düzenli bağırsak hareketleriniz yoksa meydana gelebilecek birkaç komplikasyon vardır. Bazı komplikasyonlar şunları içerir:

• Rektumunuzda şişmiş, iltihaplı damarlar (hemoroid adı verilen bir durum).
• Sertleşmiş dışkıdan geçmeye çalışırken anüsünüzün astarındaki gözyaşları (anal fissür denir).
• Sıkışmış ve enfekte olmuş dışkıdan bazen kolon duvarında oluşan keselerde enfeksiyon (divertikülit adı verilen bir durum)
• Rektumda ve anüste çok fazla dışkı/kaka birikmesi (dışkı sıkışması adı verilen bir durum).
• Bağırsaklarınızı hareket ettirmek için zorlanmaktan pelvik taban kaslarınızda hasar. Bu kaslar mesanenizi kontrol etmenize yardımcı olur. Çok uzun süre çok fazla zorlama, idrarın mesaneden sızmasına neden olabilir (stres ürinerinkontinans adı verilen bir durum).

 

Düzenli bağırsak hareketlerinin olmaması vücudumda toksinlerin birikmesine ve beni hasta etmesine neden olmaz mı?

Endişelenme, bu genellikle böyle değildir. Kabız olduğunuzda kolonunuz dışkıyı daha uzun süre tutsa da ve kendinizi rahatsız hissedebilseniz de, kolon atıklarınız için genişleyebilen bir kaptır. Kolon veya rektumdaki mevcut bir yaraya atık girerse, muhtemelen hafif bir bakteriyel enfeksiyon riski vardır.

 

 

Kabızlığa ne sebep olur?

Kabızlığın birçok nedeni vardır – yaşam tarzı seçimleri, ilaçlar, tıbbi durumlar ve hamilelik.

 

Kabızlığın yaygın yaşam tarzı nedenleri şunlardır:

• Düşük lifli yiyecekler yemek.
• Yeterince su içmemek (dehidrasyon).
• Yeterince egzersiz yapmamak.
• Seyahat etmek, yemek yemek veya farklı zamanlarda yatmak gibi düzenli rutininizdeki değişiklikler.
• Çok miktarda süt veya peynir yemek.
• Stres.
• Bağırsak hareketi yapma dürtüsüne direnmek.

 

Kabızlığa neden olabilecek ilaçlar şunlardır:

 

• Kodein, oksikodon  ve hidromorfon  içeren narkotikler gibi güçlü ağrı kesici ilaçlar.
• İbuprofen ve naproksen gibi nonsteroidantiinflamatuar ilaçlar.
• Seçici serotonin geri alım inhibitörleri veya trisiklik antidepresanlar.
• Kalsiyum veya alüminyum içeren antasitler.
• Demir hapları.
• Antihistaminikler gibi alerji ilaçları.
• Kalsiyum kanal blokerleri, diltiazem ve nifedipin ve beta blokerleridahil olmak üzere belirli kan basıncı ilaçları.
• Klozapin ve olanzapin gibi psikiyatrik ilaçlar.
• Fenitoin ve gabapentin gibi antikonvülsan/nöbet ilaçları.
• Ondansetron gibi bulantı önleyici ilaçlar.

Birçok ilaç kabızlığa neden olabilir. Herhangi bir sorunuz veya endişeniz varsa doktorunuza veya eczacınıza sorunuz.

 

 

Kabızlığa neden olabilecek tıbbi ve sağlık koşulları şunları içerir:

 

• Yetersiz aktif tiroid bezi (hipotiroidizm), diyabet, üremi, hiperkalsemi gibi endokrin problemleri.
• Kolorektal kanser.
• İrritabl bağırsak sendromu (IBS).
• Divertiküler hastalık.
• Çıkış disfonksiyonu kabızlık. (Pelvik taban kaslarının koordinasyonunda bir kusur. Bu kaslar, pelvis ve alt karın içindeki organları destekler. Dışkıyı boşaltmaya yardımcı olmaları için gereklidirler.)
• Omurilik yaralanması, multipl skleroz, Parkinson hastalığı ve felç dahil nörolojik bozukluklar.
• Tembel bağırsak sendromu. Kolon zayıf bir şekilde kasılır ve dışkıyı tutar.
• Bağırsak tıkanıklığı.
• Sindirim sistemindeki yapısal kusurlar (fistül, kolonikatrezi, volvulus, invajinasyon, deliksiz anüs veya malrotasyon gibi)
• Amiloidoz, lupus ve skleroderma gibi çoklu organ hastalıkları.

•       Gebelik.

 

Kabızlığın belirtileri nelerdir?

Kabızlık belirtileri şunları içerir:

• Haftada üçten az bağırsak hareketiniz var.
• Dışkılarınız kuru, sert ve/veya topaklı.
• Dışkılarınızın geçmesi zor veya acı verici.
• Karın ağrınız veya kramplarınız var.
• Şişkinlik ve mide bulantısı hissedersiniz.
• Bir hareketten sonra bağırsaklarınızı tamamen boşaltmadığınızı hissediyorsunuz.

 

Doktorumla kabızlığım hakkında konuştuğumda ne beklemeliyim?

Doktorunuzla veya herhangi biriyle bağırsak hareketleriniz (veya eksikliğiniz) hakkında konuşmak, konuların en hoşları değildir. Doktorunuzun sizin için orada olduğunu bilin. Doktorlar, hastalarıyla aklınıza gelebilecek hemen hemen her sağlık konusunu tartışan eğitimli sağlık uzmanlarıdır.

Doktorunuz önce size tıbbi geçmişiniz, bağırsak hareketleriniz, yaşam tarzınız ve rutinleriniz hakkında sorular soracaktır.

 

 

Tıbbi geçmiş

Bu sorular şunları içerebilir:

• Mevcut ve geçmiş hastalıklarınız/sağlık durumlarınız nelerdir?
• Son zamanlarda kilo verdiniz mi veya aldınız mı?
• Daha önce sindirim sistemi ameliyatı geçirdiniz mi?
• Diğer rahatsızlıklar ve kabızlığın giderilmesi için hangi ilaçları ve takviyeleri alıyorsunuz?
• Ailenizde kabızlık veya sindirim sistemi hastalıkları veya kolon kanseri öyküsü olan var mı?
• Kolonoskopi oldunuz mu?

 

Bağırsak hareketi geçmişi

Bu sorular şunları içerebilir:

• Ne sıklıkla bağırsak hareketiniz var?
• Dışkılarınız nasıl görünüyor?
• Dışkınızda kan veya kırmızı çizgiler fark ettiniz mi?
• Sildikten sonra hiç klozette veya tuvalet kağıdında kan gördünüz mü?

Yaşam tarzı alışkanlıkları ve rutinleri

• Hangi yiyecek ve içecekleri yer ve içersiniz?
• Egzersiz rutininiz nedir?

Doktorunuz ayrıca yaşamsal belirtilerinizin (ateş, nabız, kan basıncı) kontrolünü içeren bir fizik muayene yapacaktır. Karnınızdaki sesleri dinlemek için bir stetoskop kullanacaktır. Ağrı, hassasiyet, şişlik ve topaklar olup olmadığını kontrol etmek için karnınıza da dokunulacaktır.

Doktorunuzun da rektal muayene yapacağını unutmayın. Bu, rektumunuzun içinin bir parmak muayenesidir. Parmakla hissedilebilecek herhangi bir kitle veya problem için hızlı bir kontroldür.

 

 

Kabızlığımın nedenini bulmak için hangi laboratuvar testleri ve diğer tıbbi testler yapılabilir?

Doktorunuz herhangi bir test veya çok sayıda test ve prosedür isteyemez. Doktorunuzun sizin için hangilerini sipariş edebileceği kararı semptomlarınıza, tıbbi geçmişinize ve genel sağlığınıza bağlıdır.

 

Laboratuvar testleri: Kan ve idrar testleri hipotiroidizm, anemi ve diyabet belirtilerini ortaya çıkarır. Bir dışkı örneği enfeksiyon, iltihaplanma ve kanser belirtilerini kontrol eder.

 

Görüntüleme testleri: Kabızlığınıza neden olabilecek diğer sorunları belirlemek için bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya alt gastrointestinal sistem serileri istenebilir.

 

Kolonoskopi:Kolonoskopi veya sigmoidoskopi – kolonunuzun bir kapsam ile iç görünümü – yapılabilir. Bu prosedür sırasında, kanser veya diğer sorunları test etmek için küçük bir doku örneği (biyopsi) alınabilir ve bulunan polipler çıkarılır.

 

Kolorektal geçiş çalışmaları: Bu testler, küçük bir dozda radyoaktif maddeyi ya hap şeklinde ya da yemekle tüketmeyi ve ardından hem süreyi hem de maddenin bağırsaklarınızda nasıl hareket ettiğini izlemeyi içerir.

 

Diğer bağırsak fonksiyon testleri: Doktorunuz anüs ve rektumunuzun dışkıyı ne kadar iyi tuttuğunu ve bıraktığını kontrol eden testler isteyebilir. Bu testler, çıkış disfonksiyonu kabızlığının nedenlerini dışlamak için yapılan belirli bir tür röntgen (defekografi) ve rektuma küçük bir balonun yerleştirilmesini (balon çıkarma testi ve anorektalmanometri) içerir.

 

 

Kabızlık nasıl tedavi edilir?

Kişisel Bakım

Hafif ila orta derecede kabızlık vakalarının çoğu evde sizin tarafınızdan yönetilebilir. Kişisel bakım, yediğiniz ve içtiğiniz şeylerin bir envanterini çıkararak ve ardından değişiklikler yaparak başlar.

Kabızlığınızı hafifletmeye yardımcı olacak bazı öneriler şunlardır:

• Günde iki ila dört bardak fazladan su için. Dehidrasyona neden olabilecek kafein içeren içeceklerden ve alkolden kaçının.
• Diyetinize meyve, sebze, kepekli tahıllar ve diğer yüksek lifli yiyecekleri ekleyin. Et, yumurta ve peynir gibi yüksek yağlı yiyecekleri daha az yiyin.
• Kuru erik ve/veya kepek gevreği yiyin.
• Bir yemek günlüğü tutun ve sizi kabız eden yiyecekleri listeleyin.
• Harekete geç, egzersiz yap.
• Tuvalete nasıl oturduğunuzu kontrol edin. Ayaklarınızı kaldırmak, arkanıza yaslanmak veya çömelmek bağırsak hareketini kolaylaştırabilir.
• Diyetinize reçetesiz satılan bir tamamlayıcı lif ekleyin.
• Gerekirse, reçetesiz satılan çok hafif bir dışkı yumuşatıcı veya müshil alın. Uyarıcı laksatifler diğer seçeneklerdir. Birçok müshil seçeneği vardır. Bir seçim yapmak için eczacınızdan veya doktorunuzdan yardım isteyin. Doktorunuzu aramadan iki haftadan fazla müshil kullanmayın. Müshillerin aşırı kullanımı semptomlarınızı kötüleştirebilir.
• Bağırsaklarınızı hareket ettirmeye çalışırken okumayın, telefonunuzu veya diğer cihazları kullanmayın.

İlaç/takviye incelemesi

 

Kişisel bakım yöntemlerine ek olarak, doktorunuz ilaçlarınızı ve takviyelerinizi (varsa) gözden geçirecektir. Bu ürünlerden bazıları kabızlığa neden olabilir. Eğer yaparlarsa, doktorunuz dozu değiştirebilir, başka bir ilaca geçebilir ve/veya eki almayı bırakmanızı isteyebilir. İlk önce doktorunuzla konuşmadan önce ilaçlarınızı veya takviyelerinizi almayı asla bırakmayın.

 

Reçeteli ilaçlar

Kabızlığı tedavi etmek için birkaç reçeteli ilaç mevcuttur. Doktorunuz, testlerinizin sonuçlarına göre sizin için en iyi olabilecek ilacı seçecektir.

 

Ameliyat

Kabızlığı tedavi etmek için nadiren ameliyat gerekir. Bununla birlikte, kabızlık kolondaki yapısal bir sorundan kaynaklanıyorsa doktorunuz ameliyat önerebilir. Bu problemlere örnek olarak kolonda tıkanma (bağırsak tıkanıklığı), bağırsağın bir kısmında daralma (bağırsak darlığı), anüste yırtılma (anal fissür) veya rektumun bir kısmının vajinaya çökmesi (rektalprolapsus) sayılabilir. ). Çıkış disfonksiyonu kabızlığının bazı nedenleri ameliyatla tedavi edilebilir. Bu en iyi testten sonra tartışılır. Ayrıca kolonunuzda, rektumunuzda veya anüsünüzde kanser bulunursa ameliyat olmanız gerekebilir.

 

 

Kabızlığı nasıl önleyebilirim?

• Kronik bir sorun haline gelmesini önlemek için kabızlığı tedavi etmek için kullandığınız aynı evde uygulanan yöntemleri kullanın:
• Bol miktarda lif içeren dengeli bir diyet yapın. İyi lif kaynakları meyveler, sebzeler, baklagiller ve tam tahıllı ekmekler ve tahıllardır. Lif ve su, kolonun dışkıyı geçmesine yardımcı olur. Meyvelerdeki lifin çoğu elma gibi kabuklarda bulunur. Çilek gibi yiyebileceğiniz çekirdekli meyveler en fazla lif içerir. Kepek harika bir lif kaynağıdır. Kepekli mısır gevreği yiyin veya çorba ve yoğurt gibi diğer yiyeceklere kepek gevreği ekleyin. Kabızlığı olan kişiler her gün 18 ila 30 gram lif tüketmelidir.
• Günde sekiz bardak su için. (Not: Süt bazı kişilerde kabızlığa neden olabilir.) Kahve ve alkolsüz içecekler gibi kafein içeren sıvılar susuz kalmanıza neden olabilir. Bağırsak alışkanlıklarınız normale dönene kadar bu ürünleri içmeyi bırakmanız gerekebilir.
• Düzenli egzersiz.
• Hafif kabızlığı magnezyum gibi bir besin takviyesi ile tedavi edin. (Herkes magnezyum almamalıdır. Almadan önce doktorunuza danışın.)
• Dürtü hissettiğinizde bağırsaklarınızı hareket ettirin. Beklemeyin.

 

Doktorumu ne zaman aramalıyım?

Aşağıdaki durumlarda doktorunuzu arayın:

• Kabızlık sizin için yeni bir sorun olduğunda.
• Dışkıda kan görüyorsanız.
• İstemeden kilo veriyorsanız.
• Bağırsak hareketleriyle şiddetli ağrınız varsa.
• Kabızlığınız üç haftadan fazla sürdüyse.
• Çıkış disfonksiyonu kabızlığı belirtileriniz varsa.

Unutmayın, bağırsak hareketleriniz ve tüm sorularınız veya endişeleriniz hakkında doktorunuzla açık ve dürüst bir şekilde konuşun. Kaka yapmak hepimizin yapması gereken bir şey. Kabızlık geçici bir durum, uzun süreli bir sorun veya daha ciddi bir durumun belirtisi olabilir. Dikkatli olun. Özellikle bağırsak düzeninizde bir değişiklik fark ettiyseniz veya yaşamınız bağırsaklarınız tarafından yönetiliyorsa doktorunuza görünün.